၀ဥစိုက်ပျိုးနည်း

မြန်မာအမည် – ၀ဥ
ရုက္ခဗေအမည်-Amorphophallus Campanulatus
အင်္ဂလိပ် အမည် -Elephant foot yam (or)white yam
မူရင်းဒေသ – အရှေ့တောင် အာရှဒေသဖြစ်ပြီး အပူပိုင်း အာရှဒေသနှင့် အာဖရိကဒေသမှာ သဘာဝ အလျောက်ပေါက်ရောက်ကြပါတယ်။

၀ဥစိုက်ပျိုးမှုအတွက်ရာသီဥတုလိုအပ်ချက် – အခြေခံအားဖြင့် ၀ဥသည်အပူပိုင်းဒေသနှင့်အပူပိုင်းဒေသသီးနှံဖြစ်သည်။ ၎င်းသည်စိုစွတ်ပြီးပူနွေးသောရာသီဥတုအခြေအနေလိုအပ်သည်။ ကောင်းမွန်စွာဖြန့်ဝေထားသောနှစ်ပတ်လည်မိုးရွာမှုသည်ကုန်ထုတ်စွမ်းအားကောင်းစေနိုင်သည်။ အပင် ကြီးထွားချိန်မှာ မိုးရေချိန် ၆၀ လက်မ ရွာသွန်းပြီး ဖြန့်ကျက် ရွာသွန်းမှုကို ကြိုက်ပါတယ်။ ပျှမ်းမျှ အပူချိန် ၂၅ ဒီဂရီမှ ၃၅ဒီဂရီ စင်တီဂရိတ် အကြား ပူနွေး စွတ်စိုတဲ့ ရာသီဥတုကို ကြိုက်နှစ်သက်ပါတယ်။

၀ဥမွေးမြူရေးအတွက်မြေဆီလွှာလိုအပ်ချက် – ၀ဥသည်မြေသြဇာကောင်းသောအနီရောင်နှင့်ရေကောင်းစွာစီးဆင်းသောမြေတွင်ကြီးထွားပါတယ်။ မြေဆွေးဓာတ် များများပါတဲ့ အစိုဓာတ် ထိန်းအားကောင်းတဲ့ နုန်းမြေမျိုးကို ကြိုက်တယ်။ရေစီးရေလာမကောင်းတဲ့၊ ရေဝပ်တဲ့မြေကို မကြိုက်ပါဘူး။မြေဆီလွှာ၏ pH ၅.၅မှ ၇.၂ သည်၎င်းစိုက်ပျိုးမှုအတွက်ပိုမို ဦး စားပေးသည်။

မျိုးရွေးချယ်ခြင်း

၃၀ကျပ်သား အရွယ်ရှိ ဝဥကို တိုက်ရိုက်ချ၍ စိုက်ပျိုးနိုင်သည်။ ၁ပိဿာခန့်ရှိ ဥများကို ၄စိတ် အညီ ခွဲခြား၍လည်း စိုက်ပျိုးနိုင်ပါတယ်။

ဝဥစိုက်ပျိုးခြင်းတွင်မြေပြင်ဆင်ခြင်း၊ အကွာအဝေးနှင့်အပင်စိုက်ပျိုးခြင်း – မြေများကိုကောင်းမွန်သောအထပ်အထိရောက်အောင်ပြုလုပ်ပေးခြင်း၊ ထွန်တုံး ၁ ခုမှ ၂ ခုပေးထားရပါမယ်။ ဖေဖော်ဝါရီလမှာစိုက်ပျိုးရန် တွင်းအရွယ်အစားအတွက် အရွယ်အစား ၆၀စင်တီမီတာ× ၆၀ စင်တီမီတာ× ၄၅ စင်တီမီတာအနက်ရှိသော တွင်းအား အကွာအဝေးအနေဖြင့် ၉၀ စင်တီမီတာ× ၉၀ စင်တီမီတာရှိသောတွင်းတူးသင့်ပါတယ်။ အသေးစားနှင့်အလတ်စားဥများအတွက်တွင်းများကြားအကွာအဝေးကို ၆၀ စင်တီမီတာ× ၆၀ စင်တီမီတာအထိလျှော့ချနိုင်ပါတယ်။ တွင်းများသည်မြေဆီလွှာအပေါ်ဘက်၏ထက်ဝက်မှ ၃ ကီလိုဂရမ် / တွင်းနှင့်သစ်သားပြာမှုနှုန်းဖြင့်မြေဆီလွှာတစ်ဝက်၊ ကောင်းမွန်စွာပြိုကွဲပျက်စီးသည့်ခြံဝင်းမြေသြဇာ(FMY) ဖြင့်ဖြည့်ရန်သေချာပါစေ။မြေကြီးထဲ လွန်စွာ နစ်အောင် မြှုပ်မစိုက်ရပါဘူး။

အပင် ပြုစုခြင်း

အညွန့်ထွက်ပြီး၊ မြေပေါ် အပင်ပိုင်း ကြီးထွားလာရင် ပေါင်းသင်၊ မြေဆွ၊ မြေဘောင်လုံးပေးရပါတယ်။ ရေမဝပ်ဖို့ အထူး ဂရုစိုက်ဖို့ လိုပါတယ်။ အရိပ်မရှိက ၆၀% အရိပ်ရအောင် လုပ်ပေးသင့်ပါတယ်။

ရိတ်သိမ်းခြင်း

ဆောင်းရာသီ၊ နိုဝင်ဘာလ- ဒီဇင်ဘာလတွင် မြေပေါ် ပင်ပိုုင်း ညှိုးခြောက်သွားချိန်၌ တူးဖော် ရိတ်သိမ်းရပါတယ်။ ဥများ ထိခိုက် ဒဏ်ရာမရအောင် ဂရုစိုက်ရမယ်။နို ၀ င်ဘာလတွင်ရိတ်သိမ်းထားသော ၀ဥများကို လေ ၀ င်လေထွက်ကောင်းသောနေရာတွင်သိမ်းဆည်းထားသင့်ပါတယ်။ တူးဖော်ပြီး ၃ရက်ထက် ပို၍ အခြောက် မထားသင့်ပါ။ အရိပ်ရလေသလပ်ရာတွင် သိုလှောင်ထားရပါမယ်။

နှစ်ရှည်ပင်တွေကြားမှာ ကြားသီးနှံ အနေနဲ့ စိုက်လို့ ရတယ်။တစ်နည်းအားဖြင့် intercropping သီးညှပ်စိုက်ပျိုးလို့ရပါမယ်။ ပဲလွန်း (cowpea)
သည် ၀ဥစိုက်ပျိုးခြင်းတွင် သီးညှပ်စိုက်ပျိုးရန်အကောင်းဆုံးသီးနှံများဖြစ်ပါတယ်။ ၀ဥသည်
အရိပ်ဒဏ်ခံနိုင်မှုကြောင့်ငှက်ပျော၊ ကော်ဖီ၊ ရာဘာ၊ အုန်းပင်တို့နှင့်လည်းတွဲ၍ စိုက်ပျိုးနိုင်ပါတယ်။