မဇ္ဈိမနိကာယ်

မဇ္ဈိမပဏ္ဏာသပါဠိတော်

မြန်မာပြန်

------

နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ။

၁-ဂဟပတိဝဂ် ၁-ကန္ဒရကသုတ်

၁။ အကျွန်ုပ်သည် ဤသို့ ကြားနာခဲ့ရပါသည် -

အခါတစ်ပါး၌ မြတ်စွာဘုရားသည် စမ္ပာမြို့ ဂဂ္ဂရာရေကန်ကမ်းနား၌ များမြတ်သော ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။ ထိုအခါ ဆင်ထိန်း၏သား ပေဿသည်လည်းကောင်း၊ ကန္ဒရကပရိဗိုဇ်သည်လည်းကောင်း မြတ်စွာဘုရားထံ ချဉ်းကပ်ကြကုန်၏၊ ချဉ်းကပ်ပြီး၍ ဆင်ထိန်း၏သား ပေဿသည် မြတ်စွာဘုရားကို ရိုသေစွာရှိခိုးပြီးလျှင် တစ်ခုသောနေရာ၌ ထိုင်နေ၏။ ကန္ဒရကပရိဗိုဇ်သည်ကား မြတ်စွာဘုရားနှင့်အတူ ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာ နှုတ်ဆက်ပြောဆို၏၊ ကန္ဒရကပရိဗိုဇ်သည် ဝမ်းမြောက်ဖွယ် အမှတ်ရဖွယ်စကားကို ပြောဆိုပြီးဆုံးစေပြီးလျှင် တစ်ခုသောနေရာ၌ ရပ်ပြီးသော် တိတ်တိတ်ဆိတ်ဆိတ်နေသော ရဟန်းအပေါင်းကို လှည့်လည်ကြည့်ရှုပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားအား-

''အသျှင်ဂေါတမ အံ့ဖွယ်ရှိပေစွ၊ အသျှင်ဂေါတမ မဖြစ်စဖူးဖြစ်ပေစွ၊ အသျှင်ဂေါတမသည် ရဟန်းအပေါင်းကို အလွန်လျှင် ကောင်းစွာ သွန်သင်ထားပေ၏။ ယခုအခါ အသျှင်ဂေါတမသည် ရဟန်းအပေါင်းကို သွန်သင်ထားသကဲ့သို့ပင် အတိတ်ကာလ၌ ပွင့်တော်မူသော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင်မှန်စွာသိတော်မူသော ဘုရားသျှင်တို့သည်လည်း ဤအတိုင်းသာလျှင် ရဟန်းအပေါင်းကို ကောင်းစွာ သွန်သင်တော်မူခဲ့ကြကုန်ပြီ။ အသျှင်ဂေါတမ ယခုအခါအသျှင်ဂေါတမသည် ရဟန်းအပေါင်းကို သွန်သင်ထားသကဲ့သို့ အနာဂတ်ကာလ၌ ပွင့်တော်မူကြမည့် ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင်မှန်စွာ သိတော်မူသောဘုရားသျှင်တို့သည်လည်း ဤအတိုင်းသာလျှင် ရဟန်းအပေါင်းကို ကောင်းစွာသွန်သင်တော်မူကြပေကုန်လတ္တံ့''ဟု လျှောက်၏။

၂။ ကန္ဒရက ဤစကားသည် မှန်၏၊ ကန္ဒရက ဤစကားသည် မှန်၏၊ ယခုအခါ ငါဘုရားသည်ရဟန်းအပေါင်းကို သွန်သင်ထားသကဲ့သို့ပင် အတိတ်ကာလ၌ ပွင့်တော်မူသော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူသော ဘုရားသျှင်တို့သည်လည်း ဤအတိုင်းသာလျှင် ရဟန်းအပေါင်းကို ကောင်းစွာ သွန်သင်တော်မူကြကုန်ပြီ။ ယခုအခါ ငါဘုရားသည်ရဟန်းအပေါင်းကို သွန်သင်ထားသကဲ့သို့ပင် အနာဂတ်ကာလ၌ ပွင့်တော်မူကြမည့် ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူသော ဘုရားသျှင်တို့သည်လည်း ဤအတိုင်းသာလျှင် ရဟန်းအပေါင်းကို သွန်သင်တော်မူကြပေကုန်လတ္တံ့။

ကန္ဒရက ဤရဟန်းအပေါင်း၌ အာသဝေါကုန်ပြီးသော မဂ်အကျင့်ကို ကျင့်သုံးပြီးသော ပြုဖွယ်ကိစ္စကိုပြုပြီးသော ဝန်ထုပ်ကို ချထားပြီးသော (အရဟတ္တဖိုလ်ဟူသော) ကိုယ်ကျိုး ကိုယ့်စီးပွါးကို ရပြီးသောဘဝသံယောဇဉ် ကုန်ခန်းပြီးသော ကောင်းစွာ သိ၍ လွတ်မြောက်ပြီးသော ရဟန္တာဖြစ်ကြသောရဟန်းတို့လည်း ရှိကြကုန်၏၊ ကန္ဒရက ဤရဟန်းအပေါင်း၌ မြဲသောသီလ မြဲသောအသက်မွေးမှုရှိကြသော ရင့်ကျက်သောပညာ ရင့်ကျက်သောအသက်မွေးမှု ရှိကြသော ကျင့်ဆဲ 'သေက္ခ' ဖြစ်သောရဟန်းတို့လည်း ရှိကြကုန်၏၊ ထိုရဟန်းတို့သည် သတိပဋ္ဌာန်လေးပါးတို့၌ ကောင်းစွာ တည်နေသောစိတ်ရှိကြကုန်သည် ဖြစ်၍ နေထိုင်ကြကုန်၏။

အဘယ်လေးပါးတို့နည်းဟူမူ-ကန္ဒရက ဤသာသနာတော်၌ ရဟန်းသည် ပြင်းစွာအားထုတ်သော လုံ့လရှိသည်ဖြစ်၍ သမ္ပဇဉ်ဉာဏ်ရှိသည်ဖြစ်၍ သတိရှိသည်ဖြစ်၍ လောက၌ အဘိဇ္ဈာ ဒေါမနဿကို ပယ်ဖျောက်၍ ရုပ်အပေါင်း၌ ရုပ်အပေါင်းကို အကြိမ်ကြိမ် ရှုလေ့ရှိသည်ဖြစ်၍ နေ၏။

ပြင်းစွာအားထုတ်သော လုံ့လရှိသည်ဖြစ်၍ သမ္ပဇဉ်ဉာဏ်ရှိသည်ဖြစ်၍ သတိရှိသည်ဖြစ်၍ လောက၌အဘိဇ္ဈာ ဒေါမနဿကို ပယ်ဖျောက်၍ ဝေဒနာတို့၌ ဝေဒနာတို့ကို အကြိမ်ကြိမ် ရှုလေ့ရှိသည်ဖြစ်၍ နေ၏။

ပြင်းစွာအားထုတ်သော လုံ့လရှိသည်ဖြစ်၍ သမ္ပဇဉ်ဉာဏ်ရှိသည်ဖြစ်၍ သတိရှိသည်ဖြစ်၍ လောက၌ အဘိဇ္ဈာ ဒေါမနဿကို ပယ်ဖျောက်၍ စိတ်၌ စိတ်ကို အကြိမ်ကြိမ် ရှုလေ့ရှိသည်ဖြစ်၍ နေ၏။

ပြင်းစွာအားထုတ်သော လုံ့လရှိသည်ဖြစ်၍ သမ္ပဇဉ်ဉာဏ်ရှိသည်ဖြစ်၍ သတိရှိသည်ဖြစ်၍ လောက၌အဘိဇ္ဈာ ဒေါမနဿကို ပယ်ဖျောက်၍ သဘောတရားတို့၌ သဘောတရားတို့ကို အကြိမ်ကြိမ်ရှုလေ့ရှိသည် ဖြစ်၍ နေ၏ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။

၃။ ဤသို့ မိန့်တော်မူသော် ဆင်ထိန်းသားဖြစ်သော ပေဿသည် မြတ်စွာဘုရားအား- ''အသျှင်ဘုရား အံ့ဖွယ်ရှိပေစွ၊ အသျှင်ဘုရား မဖြစ်စဖူးဖြစ်ပေစွ၊ အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် သတ္တဝါတို့၏ (သန္တာန်၌) ကိလေသာစင်ကြယ်ရန်၊ စိုးရိမ်ပူပန်ခြင်း ငိုကြွေးခြင်းတို့ကို လွန်မြောက်ရန်၊ ကိုယ်ဆင်းရဲစိတ်ဆင်းရဲတို့ ချုပ်ငြိမ်းရန်၊ အရိယမဂ်ကို ရရန်၊ နိဗ္ဗာန်ကို မျက်မှောက်ပြုရန် ဤသတိပဋ္ဌာန်လေးပါးတို့ကို အလွန်လျှင် ကောင်းစွာ ပညတ်ထားတော်မူပါပေ၏။ အသျှင်ဘုရား အဝတ်ဖြူဝတ်သည့် လူဖြစ်သော တပည့်တော်တို့ပင်သော်မှလည်း ရံခါ ရံခါ ဤသတိပဋ္ဌာန်တရား လေးပါးတို့၌ ကောင်းစွာ တည်နေသော စိတ်ရှိကြကုန်သည်ဖြစ်၍ နေထိုင်ကြပါကုန်အံ့။

အသျှင်ဘုရား ဤလောက၌ အကျွန်ုပ်တို့သည် ပြင်းစွာအားထုတ်သော လုံ့လရှိသည်ဖြစ်၍ သမ္ပဇဉ်ဉာဏ်ရှိသည်ဖြစ်၍ သတိရှိသည်ဖြစ်၍ လောက၌ အဘိဇ္ဈာ ဒေါမနဿကို ပယ်ဖျောက်၍ ရုပ်အပေါင်း၌ရုပ်အပေါင်းကို အကြိမ်ကြိမ် ရှုလေ့ရှိသည်ဖြစ်၍ နေကြပါကုန်အံ့။

ပြင်းစွာအားထုတ်သော လုံ့လရှိသည်ဖြစ်၍ သမ္ပဇဉ်ဉာဏ်ရှိသည်ဖြစ်၍ သတိရှိသည်ဖြစ်၍ လောက၌အဘိဇ္ဈာ ဒေါမနဿကို ပယ်ဖျောက်၍ ဝေဒနာတို့၌ ဝေဒနာတို့ကို အကြိမ်ကြိမ် ရှုလေ့ရှိသည်ဖြစ်၍နေကြပါကုန်အံ့။

ပြင်းစွာအားထုတ်သော လုံ့လရှိသည်ဖြစ်၍ သမ္ပဇဉ်ဉာဏ်ရှိသည်ဖြစ်၍ သတိရှိသည်ဖြစ်၍ လောက၌အဘိဇ္ဈာဒေါမနဿကို ပယ်ဖျောက်၍ စိတ်၌ စိတ်ကို အကြိမ်ကြိမ် ရှုလေ့ရှိသည်ဖြစ်၍ နေကြပါကုန်အံ့။

ပြင်းစွာအားထုတ်သော လုံ့လရှိသည်ဖြစ်၍ သမ္ပဇဉ်ဉာဏ်ရှိသည်ဖြစ်၍ သတိရှိသည်ဖြစ်၍ လောက၌အဘိဇ္ဈာဒေါမနဿကို ပယ်ဖျောက်၍ သဘောတရားတို့၌ သဘောတရားတို့ကို အကြိမ်ကြိမ် ရှုလေ့ရှိသည်ဖြစ်၍ နေကြပါကုန်အံ့။

အသျှင်ဘုရား အံ့ဖွယ်ရှိပေစွ၊ အသျှင်ဘုရား မဖြစ်စဖူးဖြစ်ပေစွ၊ အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည်ဤသို့ လူတို့၏သန္တာန်၌ဖြစ်သော ကိလေသာအစွဲအလမ်း, လူတို့၏သန္တာန်၌ဖြစ်သောကိလေသာအရှုပ် အထွေး, လူတို့၏သန္တာန်၌ဖြစ်သော စဉ်းလဲခြင်းသည် ရှိနေသည်ဖြစ်ပါလျက် (ထို) သတ္တဝါတို့၏ အကျိုး စီးပွါးရှိ မရှိကို အလွန်လျှင် သိတော်မူနိုင်ပါပေ၏။ အသျှင်ဘုရား လူတို့သည် ရှုပ်ပွေလှပါ၏၊ အသျှင်ဘုရား တိရစ္ဆာန်တို့သည် ပေါ်လွင်လှပါ၏။ အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်သည်ဆင်ရိုင်းကို သင်ကြားဆုံးမ နိုင်သူဖြစ်ပါ၏၊ ဆင်ရိုင်းသည် စမ္ပာမြို့သို့ အသွားအပြန် ပြုလုပ်ရသည့်အချိန်အတွင်း၌ အလုံးစုံသော ထိုစဉ်းလဲကောက်ကျစ်မှုတို့ကို ထင်ရှားစွာ ပြုလုပ်ပြသပါလတ္တံ့။ အသျှင်ဘုရား လူတို့သည်ကား အကျွန်ုပ်တို့၏ ကျေးကျွန် အစေခံ အလုပ်သမားတို့သည်ပင် ကိုယ်ဖြင့် တစ်မျိုးတစ်ဖုံ ပြုတတ်ကြပါ၏၊ နှုတ်ဖြင့် တစ်မျိုးတစ်ဖုံ ပြောတတ်ကြပါကုန်၏၊ လူတို့၏ စိတ်ကားတစ်မျိုး တစ်ဖုံသာ ဖြစ်ပါသည်။ အသျှင်ဘုရား အံ့ဖွယ်ရှိပေစွ၊ အသျှင်ဘုရား မဖြစ်စဖူးဖြစ်ပေစွ၊ အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ဤသို့ လူတို့၏သန္တာန်၌ဖြစ်သော ကိလေသာအစွဲအလမ်း, လူတို့၏သန္တာန်၌ဖြစ်သော ကိလေသာအရှုပ်အထွေး, လူ့တို့၏သန္တာန်၌ဖြစ်သော စဉ်းလဲခြင်းသည်ရှိနေသည်ဖြစ်ပါလျက် (ထို) သတ္တဝါတို့၏ အကျိုးစီးပွါးရှိ မရှိကို သိတော်မူနိုင်ပါပေ၏၊ အသျှင်ဘုရားလူတို့သည် ရှုပ်ပွေလှပါ၏၊ အသျှင်ဘုရား တိရစ္ဆာန်တို့သည် ပေါ်လွင်လှပါ၏''ဟု (လျှောက်၏)။

၄။ ပေဿ ဤစကားသည် (သင်ပြောတိုင်း) မှန်ပေ၏၊ ပေဿ ဤစကားသည် (သင်ပြောတိုင်း) မှန်ပေ၏၊ ပေဿ လူတို့သည် ရှုပ်ပွေလှ၏၊ ပေဿ တိရစ္ဆာန်တို့သည် ပေါ်လွင်လှ၏။ ပေဿလောက၌ ဤပုဂ္ဂိုလ်လေးမျိုးတို့သည် ထင်ရှားရှိကုန်၏။ အဘယ်လေးမျိုးတို့နည်းဟူမူ-

ပေဿ လောက၌ အချို့သောပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိကိုယ်ကို ပူပန်ဆင်းရဲစေတတ်၏၊ မိမိကိုယ်ကို ပူပန်ဆင်းရဲစေမှု၌အဖန်တလဲလဲ ပြုကျင့်အားထုတ်၏။

ပေဿ လောက၌ အချို့သော ပုဂ္ဂိုလ်သည် သူတစ်ပါးကို ပူပန်ဆင်းရဲစေတတ်၏၊ သူတစ်ပါးကိုပူပန်ဆင်းရဲစေမှု၌ အဖန်တလဲလဲ ပြုကျင့်အားထုတ်၏။

ပေဿ လောက၌ အချို့သော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိကိုယ်ကိုလည်း ပူပန်ဆင်းရဲစေတတ်၏၊ မိမိကိုယ်ကိုပူပန်ဆင်းရဲစေမှု၌လည်း အဖန်တလဲလဲ ပြုကျင့်အားထုတ်၏၊ သူတစ်ပါးကိုလည်း ပူပန်ဆင်းရဲစေတတ်၏၊ သူတစ်ပါးကို ပူပန်ဆင်းရဲစေမှု၌လည်း အဖန်တလဲလဲ ပြုကျင့်အားထုတ်၏။

ပေဿ လောက၌ အချို့သော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိကိုယ်ကို ပူပန်ဆင်းရဲစေတတ်သူလည်း မဟုတ်၊ မိမိကိုယ်ကို ပူပန်ဆင်းရဲစေမှု၌ အဖန်တလဲလဲ ပြုကျင့်အားထုတ်သူလည်း မဟုတ်၊ သူတစ်ပါးကို ပူပန်ဆင်းရဲစေတတ်သူလည်း မဟုတ်၊ သူတစ်ပါးကို ပူပန်ဆင်းရဲစေမှု၌ အဖန်တလဲလဲ ပြုကျင့်အားထုတ်သူလည်း မဟုတ်။ ထိုသူသည် မိမိကိုယ်ကိုလည်း မပူပန်မဆင်းရဲစေတတ်, သူတစ်ပါးကိုလည်း မပူပန်မဆင်းရဲစေတတ်သည် ဖြစ်၍ မျက်မှောက်သော ကိုယ်၏ အဖြစ်၌သာလျှင် ကိလေသာဆာလောင်မွတ်သိပ်မှုမရှိသည် ငြိမ်းချမ်းသည် အေးမြသည် ချမ်းသာသုခကို ခံစားရသည် ဖြစ်၍ မြတ်သောကိုယ်ဖြင့် နေထိုင်ရ၏။ ပေဿ ဤပုဂ္ဂိုလ်လေးမျိုးတို့တွင် အဘယ်ပုဂ္ဂိုလ်သည် သင်၏ စိတ်ကို နှစ်သိမ့်စေဘိသနည်းဟု (မိန့်တော်မူ၏)။

အသျှင်ဘုရား မိမိကိုယ်ကို ပူပန်ဆင်းရဲစေတတ်၍ မိမိကိုယ်ကို ပူပန်ဆင်းရဲစေမှု၌ အဖန်တလဲလဲပြုကျင့်အားထုတ်သော သူသည်လည်း အကျွန်ုပ်၏ စိတ်ကို မနှစ်သိမ့်စေနိုင်ပါ။

အသျှင်ဘုရား သူတစ်ပါးကို ပူပန်ဆင်းရဲစေတတ်၍ သူတစ်ပါးကို ပူပန်ဆင်းရဲစေမှု၌ အဖန်တလဲလဲပြုကျင့်အားထုတ်သော သူသည်လည်း အကျွန်ုပ်၏ စိတ်ကို မနှစ်သိမ့်စေနိုင်ပါ။

အသျှင်ဘုရား မိမိကိုယ်ကို ပူပန်ဆင်းရဲစေတတ်၍ မိမိကိုယ်ကို ပူပန်ဆင်းရဲစေမှု၌ အဖန်တလဲလဲပြုကျင့်အားထုတ်သော သူဖြစ်သည့်ပြင်၊ သူတစ်ပါးကို ပူပန်ဆင်းရဲစေတတ်၍ သူတစ်ပါးကိုပူပန်ဆင်းရဲစေ မှု၌ အဖန်တလဲလဲ ပြုကျင့်အားထုတ်သော သူသည်လည်း အကျွန်ုပ်၏ စိတ်ကိုမနှစ်သိမ့်စေနိုင်ပါ။

အသျှင်ဘုရား မိမိကိုယ်ကို မပူပန်မဆင်းရဲစေတတ်ဘဲ၊ မိမိကိုယ်ကို ပူပန်ဆင်းရဲစေမှု၌ အဖန်တလဲလဲပြုကျင့်အားထုတ်သူလည်း မဟုတ်သည့်ပြင်၊ သူတစ်ပါးကိုလည်း မပူပန်မဆင်းရဲစေတတ်ဘဲ၊ သူတစ်ပါးကိုပူပန်ဆင်းရဲစေမှု၌ အဖန်တလဲလဲ ပြုကျင့်အားထုတ်သူမဟုတ်သော ပုဂ္ဂိုလ်သည်သာလျှင် မိမိကိုယ်ကိုလည်းမပူပန် မဆင်းရဲစေတတ်ဘဲ သူတစ်ပါးကိုလည်း မပူပန်မဆင်းရဲစေတတ်သည်ဖြစ်၍ မျက်မှောက်သောကိုယ်၏ အဖြစ်၌သာလျှင် ကိလေသာဆာလောင်မွတ်သိပ်မှုမရှိသည် ငြိမ်းချမ်းသည် အေးမြသည် ချမ်းသာသုခကို ခံစားရသည် ဖြစ်၍ မြတ်သော ကိုယ်ဖြင့် နေထိုင်ရ၏။ ဤပုဂ္ဂိုလ်သည်သာလျှင် အကျွန်ုပ်၏စိတ်ကို နှစ်သိမ့်စေနိုင်ပါသည်ဟု (လျှောက်၏)။

၅။ ပေဿ ဤပုဂ္ဂိုလ်သုံးယောက်တို့သည် အဘယ်ကြောင့် သင့်စိတ်ကို မနှစ်သိမ့်စေနိုင်ဘိသနည်းဟု (မေးတော်မူ၏)။

အသျှင်ဘုရား မိမိကိုယ်ကို ပူပန်ဆင်းရဲစေတတ်၍ မိမိကိုယ်ကို ပူပန်ဆင်းရဲစေမှု၌ အဖန်တလဲလဲပြုကျင့်အားထုတ်သောသူသည် ချမ်းသာကို အလိုရှိ၍ ဆင်းရဲကို စက်ဆုပ်သော မိမိကိုယ်ကို ပူပန်ဆင်းရဲစေပါ၏၊ အဖန်တလဲလဲ ပူပန်ဆင်းရဲစေပါ၏၊ ဤအကြောင်းကြောင့် ဤပုဂ္ဂိုလ်သည် အကျွန်ုပ်၏ စိတ်ကိုမနှစ်သိမ့်စေနိုင်ပါ။

အသျှင်ဘုရား သူတစ်ပါးကို ပူပန်ဆင်းရဲစေတတ်၍ သူတစ်ပါးကို ပူပန်ဆင်းရဲစေမှု၌ အဖန်တလဲလဲပြုကျင့်အားထုတ်သော သူသည်လည်း ချမ်းသာကို အလိုရှိ၍ ဆင်းရဲကို စက်ဆုပ်သော သူတစ်ပါးကိုပူပန်ဆင်းရဲစေပါ၏၊ အဖန်တလဲလဲ ပူပန်ဆင်းရဲစေပါ၏၊ ဤအကြောင်းကြောင့် ဤပုဂ္ဂိုလ်သည်အကျွန်ုပ်၏ စိတ်ကို မနှစ်သိမ့်စေနိုင်ပါ။

အသျှင်ဘုရား မိမိကိုယ်ကိုလည်း ပူပန်ဆင်းရဲစေတတ်၍ မိမိကိုယ်ကို ပူပန်ဆင်းရဲစေမှု၌ အဖန် တလဲလဲပြုကျင့်အားထုတ်သော, သူတစ်ပါးကိုလည်း ပူပန်ဆင်းရဲစေတတ်၍ သူတစ်ပါးကို ပူပန်ဆင်းရဲစေ မှု၌အဖန်တလဲလဲ ပြုကျင့်အားထုတ်သော သူသည်လည်း ချမ်းသာကို အလိုရှိ၍ ဆင်းရဲကို စက်ဆုပ်သောမိမိကိုယ်ကိုလည်းကောင်း၊ သူတစ်ပါးကိုလည်းကောင်း ပူပန်ဆင်းရဲစေပါ၏၊ အဖန်တလဲလဲ ပူပန်ဆင်းရဲစေပါ၏၊ ဤအကြောင်းကြောင့် ဤပုဂ္ဂိုလ်သည် အကျွန်ုပ်၏ စိတ်ကို မနှစ်သိမ့်စေနိုင်ပါ။

အသျှင်ဘုရား မိမိကိုယ်ကိုလည်း မပူပန်မဆင်းရဲစေတတ်ဘဲ၊ မိမိကိုယ်ကို ပူပန်ဆင်းရဲစေမှု၌ အဖန်တလဲလဲ ပြုကျင့်အားထုတ်သူလည်း မဟုတ်သည့်ပြင်၊ သူတစ်ပါးကိုလည်း မပူပန်မဆင်းရဲစေတတ်ဘဲ၊ သူတစ်ပါးကို ပူပန်ဆင်းရဲစေမှု၌ အဖန်တလဲလဲ ပြုကျင့်အားထုတ်သူလည်းမဟုတ်သော ပုဂ္ဂိုလ်သည်ကားမိမိကိုယ်ကိုလည်း မပူပန် မဆင်းရဲစေတတ်၊ သူတစ်ပါးကိုလည်း မပူပန်မဆင်းရဲစေတတ်သည်ဖြစ်၍၊ မျက်မှောက်သော ကိုယ်၏ အဖြစ်၌သာလျှင် ကိလေသာဆာလောင်မွတ်သိပ်ခြင်းမရှိသည် ငြိမ်းချမ်းသည်အေးမြသည် ချမ်းသာသုခကို ခံစားရသည် ဖြစ်၍ မြတ်သောကိုယ်ဖြင့် နေထိုင်ရ၏။ ထိုသူသည် ချမ်းသာကို လိုလား၍ ဆင်းရဲကို စက်ဆုပ်သော မိမိကိုယ်ကိုလည်းကောင်း၊ သူတစ်ပါးကိုလည်းကောင်း ပူပန်စေသူမဟုတ် ဆင်းရဲစေသူမဟုတ်ပါ၊ ဤအကြောင်းကြောင့် ဤသို့သော ပုဂ္ဂိုလ်သည် အကျွန်ုပ်၏ စိတ်ကိုနှစ်သိမ့်စေပါ၏။ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ အကျွန်ုပ်တို့ သွားပါကုန်အံ့၊ အကျွန်ုပ်တို့သည် များသောကိစ္စများသောပြုဖွယ် ရှိပါကုန်၏ဟု (လျှောက်၏)။

ပေဿ ယခုအခါ၌ သွားရန်အချိန်ကို သင်သိ၏ (သွားရန်မှာ သင်၏ အလိုအတိုင်းဖြစ်၏)ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။ ထိုအခါ ဆင်ထိန်း၏သား ပေဿသည် မြတ်စွာဘုရားဟောတော်မူအပ်သော စကားကို ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာ လွန်စွာနှစ်သက်၍ နေရာမှ ထကာ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုး၍ အရိုအသေပြုပြီးလျှင် ဖဲခွါသွားလေ၏။

၆။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ဆင်ထိန်း၏သား ပေဿ ဖဲခွါသွား၍ မကြာမီပင်လျှင် ရဟန်း တို့ကို-

''ရဟန်းတို့ ဆင်ထိန်း၏သား ပေဿသည် ပညာရှိပေ၏၊ ကြီးမြတ်သော ပညာရှိပေ၏၊ ရဟန်းတို့ဆင်ထိန်း၏သား ပေဿသည် အကယ်၍ ပုဂ္ဂိုလ်လေးယောက်တို့ကို အကျယ်ဝေဖန်၍ ဟောပြီးသည့်တိုင်အောင် တစ်ခဏမျှ ထိုင်နေခဲ့ပါလျှင် များစွာသော အကျိုးစီးပွါးကို ရလေရာ၏၊ ရဟန်းတို့ ဆင်ထိန်း၏သား ပေဿသည် ဤမျှဖြင့်လည်း များစွာသော အကျိုးစီးပွါးကို ရပေပြီ''ဟု မိန့်တော်မူ၏။

ဘုန်းကြီးတော်မူသောမြတ်စွာဘုရား ပုဂ္ဂိုလ်လေးမျိုးတို့ကို အကျယ်အားဖြင့် ဝေဖန်ဟောကြားတော်မူရန် အခါတန်ပါပြီ၊ ကောင်းသောစကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရား ပုဂ္ဂိုလ်လေးမျိုးတို့ကိုအကျယ်အားဖြင့် ဝေဖန်ဟောကြားတော်မူရန် အခါတန်ပါပြီ၊ ပုဂ္ဂိုလ်လေးမျိုးတို့ကို အကျယ်အားဖြင့်ဝေဖန်ဟောကြားတော်မူမည့် မြတ်စွာဘုရား၏ တရားတော်ကို ကြားနာကြရသည်ရှိသော် ရဟန်းတို့သည်ဆောင်ရွက်မှတ်သားကြရပါကုန်လတ္တံ့ဟု (လျှောက်ကုန်၏)။

ရဟန်းတို့ သို့ဖြစ်လျှင် နာကြားကြကုန်လော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကြကုန်လော့၊ (ငါဘုရား) ့ဟောကြားပေအံ့ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။ ''ကောင်းလှပါပြီ အသျှင်ဘုရား''ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ပြန်ကြားလျှောက်ထားကုန်၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားကို မိန့်တော်မူ၏-

၇။ ရဟန်းတို့ မိမိကိုယ်ကို ပူပန်ဆင်းရဲစေတတ်သော မိမိကိုယ်ကို ပူပန်ဆင်းရဲစေမှု၌ အဖန်တလဲလဲပြုကျင့်အားထုတ်သော ပုဂ္ဂိုလ်ဟူသည် အဘယ်နည်း- ရဟန်းတို့ ဤလောက၌ အချို့သော ပုဂ္ဂိုလ်သည်အဝတ်မဝတ်ဘဲနေ၏၊ လူ့အကျင့်ကို စွန့်၍ (ရပ်လျက် ကျင်ကြီးကျင်ငယ်စွန့်ခြင်းစသည်ကို) ကျင့်၏၊ လက်ဖြင့် (မစင်ကို) သုတ်၏၊ အသျှင် လာလော့ဟု ဆိုသူ၏ ဆွမ်းကို မခံ၊ အသျှင် ရပ်လော့ဟု ဆိုသူ၏ဆွမ်းကို မခံ၊ ရှေးရှုဆောင်လာသော ဆွမ်းကို မခံ၊ ရည်စူး၍ ပြုသောဆွမ်းကို မခံ၊ ပင့်ဖိတ်ဆွမ်းကိုမခံ၊ အိုးဝမှ ခူးလှူသော ဆွမ်းကို မခံ၊ တောင်းဝမှ ခူးလှူသော ဆွမ်းကို မခံ၊ တံခါးခုံ ခြား၍လှူသောဆွမ်းကို မခံ၊ တုတ်ခြား၍ လှူသောဆွမ်းကို မခံ၊ ကျည်ပွေ့ခြား၍ လှူသောဆွမ်းကို မခံ၊ နှစ်ယောက်စားစဉ် လှူသောဆွမ်းကို မခံ၊ ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိန်းမ လှူသောဆွမ်းကို မခံ၊ နို့တိုက်ဆဲ မိန်းမလှူသောဆွမ်းကို မခံ၊ ယောက်ျားနှင့် နှီးနှောနေသော မိန်းမ၏ ဆွမ်းကို မခံ၊ ဆော်ဩ၍ လှူသောဆွမ်းကို မခံ၊ ခွေးမျှော်ရာ ဆွမ်းကို မခံ၊ ယင်အုံရာ ဆွမ်းကို မခံ၊ ငါးမစား၊ အမဲမစား၊ သေမသောက်၊ အရက်မသောက်၊ ဖွဲ၌ မြှုပ်သော ဆေးရည်မသောက်၊ တစ်အိမ်၌သာ ဆွမ်းခံ၏၊ တစ်လုတ်သာ စား၏၊ နှစ်အိမ်၌သာ ဆွမ်းခံ၏၊ နှစ်လုတ်သာ စား၏။ပ။ ခုနစ်အိမ်၌သာ ဆွမ်းခံ၏၊ ခုနစ်လုတ်သာ စား၏၊ ခွက်ငယ်တစ်ခုဖြင့်လည်း ရောင့်ရဲ၏၊ ခွက်ငယ်နှစ်ခုဖြင့်လည်း ရောင့်ရဲ၏။ပ။ ခွက်ငယ် ခုနစ်ခုဖြင့်လည်းရောင့်ရဲ၏၊ တစ်ရက်ခြားလည်း အစာစား၏၊ နှစ်ရက်ခြားလည်း အစာစား ၏။ပ။ ခုနစ်ရက်ခြားလည်းအစာစား၏၊ ဤနည်းဖြင့် ဤသို့သဘောရှိသော လဝက်တစ်ကြိမ် အစာစား ခြင်းအကျင့်ကို ကျင့်နေ၏။

ထိုပုဂ္ဂိုလ်သည် ဟင်းရွက်စိမ်းကိုသော်လည်း စား၏၊ ဆန်စိမ်းကိုသော်လည်း စား၏၊ မြက်သီးဆန်ကိုသော်လည်း စား၏၊ သားရေပတ်ကိုသော်လည်း စား၏၊ မှော်ကိုသော်လည်း စား၏၊ ဆန်ကွဲကိုသော်လည်း စား၏၊ ထမင်းချိုးကိုသော်လည်း စား၏၊ နှမ်းမှုန့်ညက်ကိုသော်လည်း စား၏၊ မြက်ကိုသော်လည်း စား၏၊ နွားချေးကိုသော်လည်း စား၏၊ တောသစ်မြစ် သစ်သီးလျှင် အစာရှိသည်ဖြစ်၍ ကြွေကျသော သစ်သီးကို စားလေ့ရှိ၏၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်သည် ပိုက်ဆံလျှော်အဝတ်တို့ကိုသော်လည်း ဆောင်၏၊ ပိုက်ဆံလျှော်ဖြင့် ရောနှောရက်သော အဝတ်တို့ကိုသော်လည်း ဆောင်၏၊ သူသေကောင်အဝတ်တို့ကိုသော်လည်းဆောင်၏၊ ပံ့သကူအဝတ်တို့ကိုသော်လည်း ဆောင်၏၊ သစ်ခေါက်အဝတ်တို့ကိုသော်လည်း ဆောင်၏၊ သစ်နက်ရေကိုသော်လည်း ဆောင်၏၊ သစ်နက်ရေမျှင်အဝတ်ကိုသော်လည်း ဆောင်၏၊ သမန်းမြက်အဝတ်ကိုသော်လည်း ဆောင်၏၊ လျှော်တေအဝတ်ကိုသော်လည်း ဆောင်၏၊ ပျဉ်ချပ်အဝတ်ကိုသော်လည်းဆောင်၏၊ ဆံခြည်ကမ္ဗလာကိုသော်လည်း ဆောင်၏၊ သားမြီးကမ္ဗလာကိုသော်လည်း ဆောင်၏၊ ခင်ပုပ်ငှက် တောင်အဝတ်ကိုသော်လည်း ဆောင်၏၊ ဆံမုတ်ဆိတ်ကိုသော်လည်း နုတ်၏၊ ဆံမုတ်ဆိတ်နုတ်ခြင်းအမှု ကိုသော်လည်း ပြုနေ၏၊ နေရာကို ပယ်၍ မတ်မတ်ရပ်၍သော်လည်း နေ၏၊ ဆောင့်ကြောင့်သော်လည်း ထိုင်၏၊ ဆောင့်ကြောင့်ထိုင်ခြင်းအမှုကိုသော်လည်း ပြုနေ၏၊ ဆူးအခင်းပေါ်၌သော်လည်း နေ၏၊ ဆူးအခင်း ပေါ်၌ အိပ်၏၊ ညနေချမ်းလျှင် သုံးကြိမ်မြောက် ရေသို့သက်ဆင်းခြင်းအမှုကိုသော်လည်း ပြုနေ၏။ ဤဆိုအပ်ပြီးသောနည်းဖြင့် ဤသို့ သဘောရှိသောများစွာသော ကိုယ်ခန္ဓာကို ပူပန်စေမှု အဖန်ဖန် ဆင်းရဲစေမှု၌ အားထုတ်သည်ဖြစ်၍ နေထိုင်၏။ ရဟန်းတို့ ဤပုဂ္ဂိုလ်မျိုးကို မိမိကိုယ်ကို ပူပန်ဆင်းရဲစေ တတ်သော မိမိကိုယ်ကို ပူပန်ဆင်းရဲစေမှု၌အဖန်တလဲလဲ ပြုကျင့်အားထုတ်တတ်သော ပုဂ္ဂိုလ်ဟူ၍ ဆိုရ၏။

၈။ ရဟန်းတို့ သူတစ်ပါးကို ပူပန်ဆင်းရဲစေတတ်သော သူတစ်ပါးကို ပူပန်ဆင်းရဲစေမှု၌ အဖန် တလဲလဲပြုကျင့်အားထုတ်သော ပုဂ္ဂိုလ်ဟူသည် အဘယ်နည်း- ရဟန်းတို့ ဤလောက၌ အချို့သော ပုဂ္ဂိုလ်သည်သိုးသတ်သမားဖြစ်၏၊ ဝက်သတ်သမားဖြစ်၏၊ ငှက်သတ်သမားဖြစ်၏၊ သားသတ်သမား ဖြစ်၏၊ ကြမ်းကြုတ်သူ ဖြစ်၏၊ တံငါသည်ဖြစ်၏၊ သူခိုးဖြစ်၏၊ သူခိုးသတ်သမားဖြစ်၏၊ နွားသတ်သမား ဖြစ်၏၊ ထောင်ပိုင် အာဏာမှူး အာဏာသားဖြစ်၏၊ ထိုမှတစ်ပါး ကြမ်းကြုတ်သော အမှုတို့ကို ပြုလုပ်သူအားလုံးတို့ပေတည်း။ ရဟန်းတို့ ဤပုဂ္ဂိုလ်မျိုးကို သူတစ်ပါးတို့ကို ပူပန်ဆင်းရဲစေတတ်သော သူတစ်ပါးတို့ကို ပူပန်ဆင်းရဲစေမှု၌ အဖန်တလဲလဲ ပြုကျင့်အားထုတ်သော ပုဂ္ဂိုလ်ဟူ၍ ဆိုရ၏။

၉။ ရဟန်းတို့ မိမိကိုယ်ကို ပူပန်ဆင်းရဲစေတတ်သည်ဖြစ်၍၊ မိမိကိုယ်ကို ပူပန်ဆင်းရဲစေမှု၌ အဖန်တလဲလဲ ပြုကျင့်အားထုတ်သူဖြစ်သည့်ပြင်၊ သူတစ်ပါးကိုလည်း ပူပန်ဆင်းရဲစေတတ်သည်ဖြစ်၍၊ သူတစ်ပါးကို ပူပန်ဆင်းရဲစေမှု၌ အဖန်တလဲလဲ ပြုကျင့်အားထုတ်သော ပုဂ္ဂိုလ်ဟူသည် အဘယ်နည်း။ ရဟန်းတို့ဤလောက၌ အချို့သော ပုဂ္ဂိုလ်သည် ရေမြေကို အစိုးရ၍ ထိပ်ထက်၌ အဘိသိက်သွန်းလောင်းအပ်သော ဘုရင်မင်းမြတ်သော်လည်း ဖြစ်၏၊ များစွာသော ဥစ္စာနှစ်ရှိသော ဗြာဟ္မဏမျိုး (ပုဏ္ဏားမျိုး) သော်လည်းဖြစ်၏၊ ထိုသို့သဘောရှိသော ပုဂ္ဂိုလ်မျိုးသည် မြို့၏ အရှေ့မျက်နှာအရပ်၌ ယဇ်ပူဇော်ရာ အိမ်သစ်ကိုဆောက်လုပ်စေ၍ ဆံမုတ်ဆိတ်ကို ရိတ်ပယ်ပြီးလျှင် ခွါနှင့်တကွသော သစ်နက်ရေကို ဝတ်ရုံပြီးနောက်ထောပတ်ဆီတို့ဖြင့် ကိုယ်ကို သုတ်လိမ်း၍ သားကောင်ဦးချိုဖြင့် ကျောက်ကုန်းကို အယားဖျောက်လျက်မိဖုရားကြီး ပုရောဟိတ်ပုဏ္ဏားကြီးတို့နှင့်အတူ ယဇ်ပူဇော်ရာ အိမ်သစ်သို့ ဝင်၏။ ထိုမင်းသည် ထိုယဇ်ပူဇော်ရာ အိမ်သစ်၌ နွားချေးစိုဖြင့် လိမ်းကျံထားသည့် အခင်းမရှိသော မြေ၌ အိပ်၏။ အဆင်းအရောင်အားဖြင့် အမိနှင့်တူသော သားငယ်ရှိသော တစ်ကောင်သော နွားမ၏ နို့တစ်တိုင်မှ ထွက်သော နို့ရည်ဖြင့်မင်းသည် မျှတ၏၊ ဒုတိယနို့တိုင်မှ ထွက်သော နို့ရည်ဖြင့် မိဖုရားကြီးသည် မျှတ၏။ တတိယ နို့တိုင်မှထွက်သော နို့ရည်ဖြင့် ပုရောဟိတ်ပုဏ္ဏားကြီးသည် မျှတ၏။ စတုတ္ထ နို့တိုင်မှ ထွက်သော နို့ရည်ဖြင့်မီးပူဇော်၏။ ကြွင်းကျန်သော နို့ရည်ဖြင့် နွားငယ်သည် မျှတရ၏။ ထိုမင်းသည် ဤသို့ မိန့်ဆို၏-''ယဇ်ပူဇော်ခြင်းအကျိုးငှါ ဤမျှသော နွားလားတို့ကို သတ်ကြကုန်လော့၊ ယဇ်ပူဇော်ခြင်းအကျိုးငှါ ဤမျှသော နွားပေါက်တို့ကို သတ်ကြကုန်လော့၊ ယဇ်ပူဇော်ခြင်း အကျိုးငှါ ဤမျှသော နွားမတမ်းတို့ကိုသတ် ကြကုန်လော့၊ ယဇ်ပူဇော်ခြင်းအကျိုးငှါ ဤမျှသော ဆိတ်တို့ကို သတ်ကြကုန်လော့၊ ယဇ်ပူဇော်ခြင်း အကျိုးငှါ ဤမျှသော သိုးတို့ကို သတ်ကြကုန်လော့၊ ယဇ်ပူဇော်ခြင်းအကျိုးငှါ ဤမျှသောမြင်းတို့ကို သတ်ကြကုန်လော့၊ ယဇ်ပူဇော်ခြင်းအကျိုးငှါ ဤမျှသော သစ်ပင်တို့ကို ခုတ်ဖြတ်ကြကုန်လော့၊ အကာအရံ ပြုခြင်း ယဇ်မြေပြင်၌ ခင်းခြင်းအလို့ငှါ ဤမျှသော မြေဇာမြက်တို့ကို ရိတ်ကြကုန်လော့''ဟု (မိန့်ဆို၏)။

ထိုမင်း၏ ကျေးကျွန် အစေခံ အလုပ်သမားတို့သည်လည်း အပြစ်ဒဏ်ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ဘေးဖြင့်လည်းကောင်း အခြိမ်းအခြောက် ခံကြရကုန်သည်ဖြစ်၍ မျက်ရည်ပြည့်သော မျက်နှာဖြင့် ငိုကြွေးကုန်လျက်အမှုကြီးငယ်တို့ကို ပြုလုပ်ကြရကုန်၏။ ရဟန်းတို့ ဤပုဂ္ဂိုလ်မျိုးကို မိမိကိုယ်ကို ပူပန်ဆင်းရဲစေတတ်သည်ဖြစ်၍ မိမိကိုယ်ကို ပူပန်ဆင်းရဲစေမှု၌ အဖန်တလဲလဲ ပြုကျင့်အားထုတ်သူဖြစ်သည့်ပြင် သူတစ်ပါးကိုလည်း ပူပန်ဆင်းရဲစေတတ်သည်ဖြစ်၍ သူတစ်ပါးကို ပူပန်ဆင်းရဲစေမှု၌ အဖန်တလဲလဲ ပြုကျင့်အားထုတ်သော ပုဂ္ဂိုလ်ဟူ၍ ဆိုရ၏။

၁၀။ ရဟန်းတို့ မိမိကိုယ်ကို ပူပန်ဆင်းရဲစေတတ်သူ မဟုတ်သည့်ပြင် မိမိကိုယ်ကို ပူပန်ဆင်းရဲစေ မှု၌အဖန်တလဲလဲ ပြုကျင့်အားထုတ်သူ မဟုတ်သည်သာမက သူတစ်ပါးကို ပူပန်ဆင်းရဲစေတတ်သူမဟုတ်သည့်ပြင် သူတစ်ပါးကို ပူပန်ဆင်းရဲစေမှု၌ အဖန်တလဲလဲ ပြုကျင့်အားမထုတ်သော ပုဂ္ဂိုလ်မျိုးဖြစ်သော မိမိကိုယ်ကိုလည်း မပူပန်မဆင်းရဲစေတတ်, သူတစ်ပါးကိုလည်း မပူပန်မဆင်းရဲစေတတ်သောသူဖြစ်၍ မျက်မှောက်သော ကိုယ်၏ အဖြစ်၌သာလျှင် ကိလေသာဆာလောင်မွတ်သိပ်မှုမရှိသည် ငြိမ်းချမ်းသည် အေးမြသည် ချမ်းသာသုခကို ခံစားရသည် ဖြစ်၍ မြတ်သောကိုယ်ဖြင့် နေထိုင်ရသော ပုဂ္ဂိုလ်ဟူသည် အဘယ်နည်း။

ရဟန်းတို့ ဤလောက၌ ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင်မှန်စွာ သိတော်မူသော၊ အသိဉာဏ် 'ဝိဇ္ဇာ' အကျင့် 'စရဏ' နှင့် ပြည့်စုံတော်မူသော၊ ကောင်းသောစကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော၊ လောကကို သိတော်မူသော၊ ဆုံးမထိုက်သောသူကို ဆုံးမတတ်သည့်အတုမဲ့လွန်မြတ်သော ပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်တော်မူသော၊ နတ်လူတို့၏ ဆရာဖြစ်တော်မူသော၊ သစ္စာလေးပါးတရားတို့ကို ကိုယ်တိုင် သိ၍ သူတစ်ပါးကို သိစေတော်မူသော၊ ဘုန်းတန်ခိုးကြီးတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသည် ပွင့်တော်မူ၏၊ ထိုမြတ်စွာဘုရားသည် နတ်နှင့် တကွသော မာရ်နတ်နှင့်တကွသော ဗြဟ္မာနှင့်တကွသော ဤဩကာသလောကကိုလည်းကောင်း သမဏဗြာဟ္မဏ မင်းများ လူများနှင့်တကွသော ဤသတ္တလောကကိုလည်းကောင်း ကိုယ်တိုင် ထူးသောဉာဏ်ဖြင့် သိ၍ မျက်မှောက်ပြုလျက် ဟောကြားတော်မူ၏၊ ထိုမြတ်စွာဘုရားသည် အစ၏ကောင်းခြင်း အလယ်၏ကောင်းခြင်း အဆုံး၏ ကောင်းခြင်းရှိသောအနက်နှင့်ပြည့်စုံသော သဒ္ဒါနှင့်ပြည့်စုံသော တရားကို ဟောတော်မူ၏၊ အလုံးစုံပြည့်စုံသော စင်ကြယ်သောမြတ်သော အကျင့်ကို ပြတော်မူ၏။

ထိုတရားတော်ကို သူကြွယ်သည်လည်းကောင်း၊ သူကြွယ်သားသည်လည်းကောင် အခြားဇာတ်တစ်မျိုးမျိုး၌ ဖြစ်သောသူသည်လည်းကောင်း ကြားနာရ၏၊ ထိုသူသည် ထိုတရားတော်ကို ကြားနာရ၍မြတ်စွာဘုရား၌ ယုံကြည်မှုကိုရ၏၊ ထိုသူသည် ထိုယုံကြည်မှုကို ရသည်ဖြစ်၍ ဤသို့ ဆင်ခြင်၏-''လူ့ဘောင်၌ နေရခြင်းသည် ကျဉ်းမြောင်း၏၊ (ကိလေသာ) မြူထရာ လမ်းကြောင်းဖြစ်၏၊ ရဟန်းအဖြစ်သည် လွင်ပြင်နှင့် တူ၏၊ လူ့ဘောင်၌ နေသူသည် ဤမြတ်သော အကျင့်ကို စင်စစ်ပြည့်စုံစွာ စင်စစ်စင်ကြယ်စွာ ခရုသင်းပွတ်သစ်နှင့် တူစွာ ကျင့်ခြင်းငှါ မလွယ်၊ ငါသည် ဆံမုတ်ဆိတ်ကို ပယ်ပြီးလျှင်ဖန်ရည်ဆိုးသော အဝတ်တို့ကို ဝတ်၍ လူ့ဘောင်မှ ရဟန်းဘောင်သို့ ဝင်ရောက်ရမှု ကောင်းလေစွ''ဟု (ဆင်ခြင်၏)။

ထိုသူသည် နောင်အခါ နည်းသောဥစ္စာစုကို စွန့်၍ဖြစ်စေ၊ များသောဥစ္စာစုကို စွန့်၍ဖြစ်စေ၊ နည်း သောဆွေမျိုးစုကို စွန့်၍ဖြစ်စေ၊ များသောဆွေမျိုးစုကို စွန့်၍ဖြစ်စေ ဆံမုတ်ဆိတ်ကို ပယ်ပြီးလျှင်ဖန်ရည်ဆိုးသော အဝတ်တို့ကို ဝတ်၍ လူ့ဘောင်မှ ရဟန်းဘောင်သို့ ဝင်ရောက်၏။

၁၁။ ထိုသူသည် ဤသို့ ရဟန်း ပြုပြီးသည်ရှိသော် ရဟန်းတို့၏ (ရဟန်းအကျင့်, ရဟန်းအသက်ဟူသော) သိက္ခာ, သာဇီဝသို့ ရောက်သည်ဖြစ်၍ အသက်သတ်ခြင်းကို ပယ်၏၊ အသက်သတ်ခြင်းမှရှောင်ကြဉ်၏၊ တုတ်ကို ချထားပြီးဖြစ်၏၊ လက်နက်ကို ချထားပြီးဖြစ်၏၊ ရှက်ခြင်းရှိ၏၊ သနားတတ်၏၊ ခပ်သိပ်းသောသတ္တဝါတို့၏ အစီးအပွါးကို လိုလားလျက် နေ၏။

မပေးသည်ကိုယူခြင်းကို ပယ်၍ မပေးသည်ကို ယူခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်၏၊ ပေးသည်ကိုသာ ယူ၏၊ ပေးသည်ကိုသာ အလိုရှိ၏၊ မခိုးမဝှက် စင်ကြယ်သော ကိုယ်ဖြင့် နေ၏။

မမြတ်သောအကျင့်ကို ပယ်၍ မြတ်သောအကျင့်ကို ကျင့်၏၊ ယုတ်သောအကျင့်ကို ကျင့်လေ့မရှိ၊ ရွာသူတို့၏ အလေ့ဖြစ်သော မေထုန်အကျင့်မှ ရှောင်ကြဉ်၏။

မဟုတ်မမှန် ပြောခြင်းကို ပယ်၍ မဟုတ်မမှန် ပြောခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်၏၊ အမှန်ကိုသာ ဆိုလေ့ရှိ၏၊ မှန်သော စကားချင်း ဆက်စပ်စေ၏၊ တည်သော စကားရှိ၏၊ ယုံကြည်ထိုက်သော စကားရှိ၏၊ လောက ကို လှည့်စားတတ်သူ မဟုတ်။

ကုန်းစကားကို ပယ်၍ ကုန်းစကားမှ ရှောင်ကြဉ်၏၊ ဤသူတို့ထံမှ နားထောင်၍ (ထိုသူတို့နှင့်) ဤသူတို့ ကွဲပြားခြင်းငှါ ထိုသူတို့ထံ၌ မပြောတတ်၊ ထိုသူတို့ထံမှ နားထောင်၍ ဤသူတို့နှင့် ထိုသူတို့ကွဲပြားခြင်းငှါ ဤသူတို့ထံ၌ မပြောတတ်၊ ဤသို့ ကွဲပြားသူတို့ကိုလည်း စေ့စပ်တတ်၏၊ ညီညွတ်သူတို့ကိုလည်း အားပေးတတ်၏၊ ညီညွတ်ခြင်း၌ မွေ့လျော်၏၊ ညီညွတ်ခြင်း၌ ပျော်ပိုက်၏၊ ညီညွတ်ခြင်းကိုနှစ်သက်၏၊ ညီညွတ်ခြင်းကို ပြုသောစကားကို ဆိုလေ့ရှိ၏။

ကြမ်းသော စကားကို ပယ်၍ ကြမ်းသော စကားမှ ရှောင်ကြဉ်၏၊ အကြင်စကားသည် အပြစ်ကင်း ၏၊ နားချမ်းသာ၏၊ နှစ်လိုဖွယ်ရှိ၏၊ နှလုံးသို့ သက်၏၊ ယဉ်ကျေး၏၊ လူအများ နှစ်သက်၏၊ လူအများနှစ်ခြိုက်၏၊ ထိုသို့သဘောရှိသော စကားကိုသာ ဆို၏။

ပြိန်ဖျင်းသော စကားကို ပယ်၍ ပြိန်ဖျင်းသော စကားမှ ရှောင်ကြဉ်၏၊ (သင့်သော) အခါ၌သာဆိုလေ့ရှိ၏၊ဟုတ်သည်ကိုသာ ဆိုလေ့ရှိ၏၊ အကျိုးနှင့် စပ်သည်ကိုသာ ဆိုလေ့ရှိ၏၊ တရားနှင့်စပ်သည်ကိုသာ ဆိုလေ့ရှိ၏၊ အဆုံးအမနှင့်စပ်သည်ကိုသာ ဆိုလေ့ရှိ၏၊ (သင့်သော) အခါအကြောင်းနှင့်တကွသော အပိုင်းအခြားရှိသော အစီးအပွါးနှင့်စပ်သော မှတ်သားလောက်သော စကားကိုသာ ဆိုလေ့ရှိ၏။

ထိုပုဂ္ဂိုလ်သည် မျိုးစေ့အပေါင်း အပင်အပေါင်းကို ဖျက်ဆီးခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်၏၊ ဆွမ်းတစ်နပ်သာစားလေ့ရှိ၏၊ ညစာစားခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်၏၊ နေလွဲစားခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်၏၊ ကခြင်း သီခြင်း တီးမှုတ်ခြင်း (သူတော်ကောင်းတရား၏) ဆူးငြောင့်ဖြစ်သော ပွဲကြည့်ခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်၏၊ ပန်းပန်ခြင်း နံ့သာခြယ်ခြင်း နံ့သာပျောင်းလိမ်းခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်၏၊ မြင့်သောနေရာ မြတ်သောနေရာမှ ရှောင်ကြဉ်၏၊ ရွှေငွေ ကို ခံယူခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်၏၊ ကောက်စိမ်းကို ခံယူခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်၏၊ အသားစိမ်းကိုခံယူခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်၏၊ မိန်းမအို မိန်းမပျိုကို ခံယူခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်၏၊ ကျွန်မိန်းမ ကျွန်ယောက်ျားကိုခံယူခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်၏၊ ဆိတ်နှင့် သိုးကို ခံယူခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်၏၊ ကြက် ဝက်ကို ခံယူခြင်းမှရှောင်ကြဉ်၏၊ ဆင် နွား မြင်း မြည်းကို ခံယူခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်၏၊ လယ်နှင့် ယာကို ခံယူခြင်းမှရှောင်ကြဉ်၏၊ တမန်အမှု အစေအပါးအမှုကို ဆောင်ရွက်ခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်၏၊ ဝယ်မှု ရောင်းမှုမှရှောင်ကြဉ်၏၊ ချိန်စဉ်းလဲ အသပြာစဉ်းလဲ ခြင်တွယ်တိုင်းတာစဉ်းလဲခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်၏၊ တံစိုးယူခြင်းလှည့်ဖြားခြင်း အတုပြုခြင်း တည်းဟူသော ကောက်ကျစ်ခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်၏၊ ဖြတ်ခြင်း သတ်ခြင်းနှောင်ဖွဲ့ခြင်း (ခရီးသွားတို့ကို) လုယက်ခြင်း (ရွာနိဂုံးတို့ကို) ဖျက်ဆီးခြင်း ဓားပြတိုက်ခြင်းမှရှောင်ကြဉ်၏။

ထိုရဟန်းသည် ကိုယ်ကိုမျှတစေနိုင်ရုံသော သင်္ကန်းဖြင့် ဝမ်းကိုမျှတစေနိုင်ရုံသော ဆွမ်းဖြင့် ရောင့်ရဲ ၏။ ထိုရဟန်းသည် သွားလေရာရာသို့ (ကိုယ်နှင့်အတူ ပါမြဲပရိက္ခရာမျှသာ ရှိသဖြင့်) တပါတည်း ယူပြီးဖြစ်၍သာလျှင် သွား၏။ ဥပမာသော်ကား အတောင်ရှိသော ငှက်သည် ပျံလေရာရာသို့ မိမိအတောင်သာဝန်ရှိသည်ဖြစ်၍ ပျံသကဲ့သို့ ဤအတူ ရဟန်းသည် ကိုယ်ကိုမျှတစေနိုင်ရုံသော သင်္ကန်းဖြင့် ဝမ်းကိုမျှတစေနိုင်ရုံသော ဆွမ်းဖြင့် ရောင့်ရဲ၏။ ထိုရဟန်းသည် သွားလေရာရာသို့ (ကိုယ်နှင့်အတူ ပါမြဲပရိက္ခရာမျှသာရှိသဖြင့်) တပါတည်း ယူပြီးဖြစ်၍သာလျှင် သွား၏။ ထိုရဟန်းသည် ဤမြတ်သော သီလအစုနှင့် ပြည့်စုံသည်ဖြစ်၍ အတွင်းအဇ္ဈတ္တသန္တာန်၌ အပြစ်မရှိသော ချမ်းသာကို ခံစားရ၏။

၁၂။ ထိုရဟန်းသည် မျက်စိဖြင့် အဆင်း 'ရူပါရုံ' ကို မြင်သော် (မိန်းမယောက်ျားစသော) သဏ္ဌာန်နိမိတ်ကို စွဲယူလေ့မရှိ၊ (လက်ခြေစသော အင်္ဂါ ပြုံးဟန်ရယ်ဟန်စသော အမူအရာ) အမှတ်လက္ခဏာကိုစွဲယူလေ့မရှိ၊ အကယ်၍ စက္ခုန္ဒြေကို မစောင့်စည်းဘဲနေလျှင် ယင်း (စက္ခုန္ဒြေကို မစောင့်စည်းခြင်းဟူသော) အကြောင်းကြောင့် မက်မောခြင်း 'အဘိဇ္ဈာ' နှလုံးမသာခြင်း 'ဒေါမနဿ' ဟူသော ယုတ်ညံ့သောအကုသိုလ်တရားတို့သည် ထိုမစောင့်စည်းသူကို လိုက်၍ နှိပ်စက်ကုန်ရာ၏၊ (ထို့ကြောင့် ရဟန်းသည်) ထိုစက္ခုန္ဒြေကို စောင့်စည်းခြင်းငှါ ကျင့်၏၊ စက္ခုန္ဒြေကို စောင့်ရှောက်၏၊ စက္ခုန္ဒြေ၌ စောင့်စည်းခြင်းသို့ရောက်၏။ နားဖြင့် အသံ 'သဒ္ဒါရုံ' ကို ကြားသော်။ပ။ နှာခေါင်းဖြင့် အနံ့ 'ဂန္ဓာရုံ' ကို နမ်းသော်။ပ။ လျှာဖြင့် အရသာ 'ရသာရုံ' ကို လျက်သော်။ပ။ ကိုယ်ဖြင့် အတွေ့ 'ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရုံ'ကို တွေ့ထိသော်။ပ။

စိတ်ဖြင့် သဘော 'ဓမ္မာရုံ' ကို သိသော် (မိန်းမ ယောက်ျားစသော) သဏ္ဌာန်နိမိတ်ကို စွဲယူလေ့မရှိ၊ (လက် ခြေစသော အင်္ဂါ ပြုံးဟန်ရယ်ဟန်စသော အမူအရာ) အမှတ်လက္ခဏာကို စွဲယူလေ့မရှိ၊ အကယ်၍ မနိန္ဒြေကို မစောင့်စည်းဘဲနေလျှင် ယင်း (မနိန္ဒြေကို မစောင်စည်းခြင်းဟူသော) အကြောင်းကြောင့်မက်မော ခြင်း 'အဘိဇ္ဈာ' နှလုံးမသာခြင်း 'ဒေါမနဿ' ဟူသော ယုတ်ညံ့သော အကုသိုလ်တရားတို့သည်ထိုမစောင့် စည်းသူကို လိုက်၍ နှိပ်စက်ကုန်ရာ၏၊ (ထို့ကြောင့် ရဟန်းသည်) ထိုမနိန္ဒြေကိုစောင့်စည်းခြင်းငှါ ကျင့်၏၊ မနိန္ဒြေကို စောင့်ရှောက်၏၊ မနိန္ဒြေ၌ စောင့်စည်းခြင်းသို့ ရောက်၏။ ထို (ရဟန်း) သည် ဤ မြတ်သော ဣန္ဒြေကို စောင့်စည်းခြင်းနှင့် ပြည့်စုံသည်ဖြစ်၍ မိမိသန္တာန်၌ ကိလေသာနှင့် မရောသော ချမ်းသာကို ခံစားရ၏။

ထိုရဟန်းသည် ရှေ့သို့တက်ရာ နောက်သို့ဆုတ်ရာ၌ ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ တူရူကြည့်ရာတစောင်းကြည့်ရာ၌ ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ ကွေးရာ ဆန့်ရာ၌ ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ ဒုကုဋ်သပိတ်သင်္ကန်းကို ဆောင်ရာ၌ ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ စားရာ သောက်ရာ ခဲရာ လျက်ရာ၌ ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ ကျင်ကြီး ကျင်ငယ် စွန့်ရာ၌ ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ သွားရာ ရပ်ရာ ထိုင်ရာအိပ်ရာ နိုးရာ ပြောရာ ဆိတ်ဆိတ်နေရာ၌ ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏။

၁၃။ ထိုရဟန်းသည် ဤမြတ်သော သီလအစုနှင့်လည်း ပြည့်စုံသည်ဖြစ်၍ ဤမြတ်သော ရောင့်ရဲခြင်းနှင့်လည်း ပြည့်စုံသည်ဖြစ်၍ ဤမြတ်သော ဣန္ဒြေစောင့်စည်းခြင်းနှင့်လည်း ပြည့်စုံသည်ဖြစ်၍ ဤမြတ်သော သတိသမ္ပဇဉ်နှင့်လည်း ပြည့်စုံသည်ဖြစ်၍ တော၊ သစ်ပင်ရင်း၊ တောင်၊ ချောက်၊ တောင်ခေါင်း၊ သင်းချိုင်း၊ တောအုပ်၊ လွင်ပြင်၊ ကောက်ရိုးပုံဟူသော ဆိတ်ငြိမ်သော အိပ်ရာနေရာကို မှီဝဲ၏။

ထိုရဟန်းသည် ဆွမ်းခံရာမှ ပြန်ခဲ့၍ ဆွမ်းစားပြီးနောက် ထက်ဝယ်ဖွဲ့ခွေပြီးလျှင် ကိုယ်ကို ဖြောင့်မတ်စွာ ထား၍ ကမ္မဋ္ဌာန်းသို့ရှေးရှု သတိကို ဖြစ်စေလျက် ထိုင်၏၊ ထိုရဟန်းသည် (ဥပါဒါနက္ခန္ဓာငါးပါးတည်းဟူသော) လောက၌ မက်မောခြင်း 'အဘိဇ္ဈာ' ကို ပယ်၍ မက်မောခြင်း 'အဘိဇ္ဈာ' မှ ကင်းသောစိတ်ဖြင့် နေ၏၊ မက်မောခြင်း 'အဘိဇ္ဈာ' မှ စိတ်ကို စင်ကြယ်စေ၏။ ပျက်စီးစေလိုသော ဒေါသကို ပယ်၍မပျက်စီးစေလိုသော စိတ်ရှိသည် ဖြစ်၍ ခပ်သိမ်းသော သတ္တဝါတို့၏ အစီးအပွါးကို လိုလားလျက် နေ၏၊ ပျက်စီးစေလိုသော ပြစ်မှားမှုမှ စိတ်ကို စင်ကြယ်စေ၏၊ လေးလံထိုင်းမှိုင်းခြင်း 'ထိနမိဒ္ဓ' ကို ပယ်၍လေးလံထိုင်းမှိုင်းခြင်း 'ထိနမိဒ္ဓ' မှ ကင်းသည်ဖြစ်၍ အလင်းရောင်ကို မှတ်ခြင်းရှိသည်ဖြစ်၍ သတိရှိသည်ဖြစ်၍ ဆင်ခြင်ဉာဏ်ရှိသည်ဖြစ်၍ နေ၏၊ လေးလံထိုင်းမှိုင်းခြင်း 'ထိနမိဒ္ဓ' မှ စိတ်ကို စင်ကြယ်စေ၏။ ပျံ့လွင့်ခြင်း'ဥဒ္ဓစ္စ' နောင်တတစ်ဖန် ပူပန်ခြင်း 'ကုက္ကုစ္စ'ကို ပယ်၍ အတွင်းသန္တာန်၌ ငြိမ်သက်သော စိတ်ရှိသည်ဖြစ်၍ မပျံ့လွင့်သည်ဖြစ်၍ နေ၏၊ ပျံ့လွင့်ခြင်း 'ဥဒ္ဓစ္စ' နောင်တ တစ်ဖန် ပူပန်ခြင်း 'ကုက္ကုစ္စ' မှ စိတ်ကိုစင်ကြယ်စေ၏။ ယုံမှားခြင်း 'ဝိစိကိစ္ဆာ' ကိုပယ်၍ ယုံမှားခြင် 'ဝိစိကိစ္ဆာ' ကို လွန်မြောက်သည်ဖြစ်၍ ကုသိုလ်တရားတို့၌ သို့လော သို့လော မရှိသည်ဖြစ်၍ နေ၏၊ ယုံမှားခြင်း 'ဝိစိကိစ္ဆာ' မှ စိတ်ကို စင်ကြယ်စေ၏။

ထိုရဟန်းသည် စိတ်ညစ်ညူးခြင်းကို ဖြစ်စေတတ်ကုန်သော၊ ပညာ၏ အားနည်းခြင်းကို ပြုတတ်ကုန်သော နီဝရဏတရားငါးပါးတို့ကို ပယ်ဖျောက်၍ ကာမဂုဏ်တို့မှ ကင်းဆိတ်၍သာလျှင် အကုသိုလ်တရားတို့မှ ကင်းဆိတ်၍သာလျှင်ကြံစည်ခြင်း 'ဝိတက်' နှင့် တကွဖြစ်သော၊ သုံးသပ်ဆင်ခြင်ခြင်း 'ဝိစာရ' နှင့် တကွဖြစ်သော၊ (နီဝရဏ) ကင်းခြင်းကြောင့်ဖြစ်သော၊ နှစ်သိမ့်ခြင်း 'ပီတိ'ချမ်းသာခြင်း 'သုခ' ရှိသော ပဌမဈာန်သို့ ရောက်၍ နေ၏။

ဝိတက် ဝိစာရငြိမ်းခြင်းကြောင့် မိမိသန္တာန်၌ စိတ်ကို ကြည်လင်စေတတ်သော၊ စိတ်၏ တည်ကြည် ခြင်း'သမာဓိ' ကို ဖြစ်ပွါးစေတတ်သော၊ ကြံစည်ခြင်း 'ဝိတက်' မရှိသော၊ သုံးသပ်ဆင်ခြင်ခြင်း 'ဝိစာရ' မရှိသော၊ တည်ကြည်ခြင်း 'သမာဓိ' ကြောင့်ဖြစ်သော၊ နှစ်သိမ့်ခြင်း 'ပီတိ' ချမ်းသာခြင်း 'သုခ' ရှိသော ဒုတိယဈာန်သို့ ရောက်၍ နေ၏။

နှစ်သိမ့်ခြင်း 'ပီတိ'ကိုလည်း မတပ်မက်ခြင်းကြောင့် အောက်မေ့ခြင်း 'သတိ' ဆင်ခြင်ခြင်း 'သမ္ပဇဉ်' နှင့်ပြည့်စုံသည်ဖြစ်၍ လျစ်လျူရူလျက် နေ၏၊ ချမ်းသာခြင်း 'သုခ'ကိုလည်း ကိုယ်ဖြင့် ခံစား၏၊ အကြင့်တတိယဈာန်ကြောင့် ထိုသူ့ကို ''လျစ်လျူရှုသူ သတိရှိသူ ချမ်းသာစွာနေလေ့ရှိသူ''ဟု အရိယာပုဂ္ဂိုလ်တို့သည် ပြောကြားကုန်၏၊ ထိုတတိယဈာန်သို့ ရောက်၍ နေ၏။

ချမ်းသာဆင်းရဲကို ပယ်ခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း၊ ရှေးဦးကပင်လျှင် ဝမ်းသာခြင်း နှလုံးမသာခြင်း တို့၏ချုပ်နှင့်ခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း ဆင်းရဲချမ်းသာမရှိသော လျစ်လျူရှုမှု 'ဥပေက္ခာ' ကြောင့်ဖြစ်သည့်သတိ၏ စင်ကြယ်ခြင်းရှိသော စတုတ္တဈာန်သို့ ရောက်၍ နေ၏။

၁၄။ ဤသို့ တည်ကြည်သော စိတ်သည် စင်ကြယ်လတ်သော် ဖြူစင်လတ်သော် ညစ်ကြေးမရှိလတ်သော် ညစ်ညူးခြင်းကင်းလတ်သော် နူးညံ့လတ်သော် ပြုတိုင်းရလတ်သော် တည်တံ့လတ်သော် မတုန်လှုပ်ခြင်းသို့ ရောက်လတ်သော် ထို (ရဟန်း) သည် ရှေး၌ဖြစ်ဖူးသော ဘဝကို အောက်မေ့နိုင်သော 'ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိ' ဉာဏ်အလို့ငှါ စိတ်ကို ရှေးရှုညွတ်စေ၏။ ထို (ရဟန်း) သည် များပြားသော ရှေး၌ဖြစ်ဖူးသောဘဝကို အောက်မေ့နိုင်၏၊ ဤသည်ကား အဘယ်နည်း။

တစ်ဘဝကိုလည်းကောင်း၊ နှစ်ဘဝတို့ကိုလည်းကောင်း၊ သုံးဘဝတို့ကိုလည်းကောင်း၊ လေးဘဝတို့ကိုလည်းကောင်း၊ ငါးဘဝတို့ကိုလည်းကောင်း၊ ဆယ်ဘဝတို့ကိုလည်းကောင်း၊ ဘဝနှစ်ဆယ်တို့ကိုလည်းကောင်း၊ ဘဝသုံးဆယ်တို့ကိုလည်းကောင်း၊ ဘဝလေးဆယ်တို့ကိုလည်းကောင်း၊ ဘဝငါးဆယ်တို့ကိုလည်းကောင်း၊ ဘဝတစ်ရာကိုလည်းကောင်း၊ ဘဝတစ်ထောင်ကိုလည်းကောင်း၊ ဘဝတစ်သိန်းကိုလည်းကောင်း၊ များပြားသော ပျက်ကပ်တို့ကိုလည်းကောင်း၊ များပြားသော ဖြစ်ကပ်တို့ကိုလည်းကောင်း၊ များပြားသောပျက်ကပ်ဖြစ်ကပ်တို့ကိုလည်းကောင်း ''ဤမည်သောဘဝ၌ ငါသည် ဤသို့သော အမည်ရှိခဲ့၏၊ ဤသို့သောအနွယ်ရှိခဲ့၏၊ ဤသို့သော အဆင်းရှိခဲ့၏၊ ဤသို့သော အစာရှိခဲ့၏၊ ဤသို့သော ချမ်းသာဆင်းရဲကို ခံစားခဲ့၏၊ ဤသို့သော အသက်အပိုင်းအခြား ရှိခဲ့၏၊ ထိုငါသည် ထိုဘဝမှသေခဲ့၍ ဤမည်သောဘဝ၌ ဖြစ်ပြန်၏၊ ထိုဘဝ၌လည်း ဤသို့သော အမည်ရှိခဲ့၏၊ ဤသို့သော အနွယ်ရှိခဲ့၏၊ ဤသို့သော အဆင်းရှိခဲ့၏၊ ဤသို့သော အစာရှိခဲ့၏၊ ဤသို့သော ချမ်းသာဆင်းရဲကို ခံစားခဲ့၏၊ ဤသို့သော အသက်အပိုင်းအခြားရှိခဲ့၏၊ ထိုငါသည် ထိုဘဝမှသေခဲ့၍ ဤဘဝ၌ ဖြစ်ပြန်၏''ဟု ဤသို့ အခြင်းအရာနှင့်တကွ ညွှန်ပြဖွယ်အမည်အနွယ်နှင့်တကွ များပြားသော ရှေး၌ဖြစ်ဖူးသောဘဝကို အောက်မေ့၏။

၁၅။ ဤသို့ တည်ကြည်သောစိတ်သည် စင်ကြယ်လတ်သော် ဖြူစင်လတ်သော် ညစ်ကြေးမရှိလတ် သော်ညစ်ညူးခြင်းကင်းလတ်သော် နူးညံ့လတ်သော် ပြု တိုင်းရလတ်သော် တည်တံ့လတ်သော် မတုန်လှုပ်ခြင်းသို့ ရောက်လတ်သော် ထို (ရဟန်း) သည် သတ္တဝါတို့၏ သေခြင်း ဖြစ်ခြင်းကို သိသော 'စုတူပပါတ'ဉာဏ်အလို့ငှါ စိတ်ကို ရှေးရှုညွတ်စေ၏၊ ထို (ရဟန်း) သည် အထူးသဖြင့် စင်ကြယ်သော လူတို့၏ မျက်စိထက် သာလွန်သော နတ်မျက်စိနှင့်တူသော 'ဒိဗ္ဗစက္ခု' ဉာဏ်ဖြင့် သေဆဲသတ္တဝါ ဖြစ်ပေါ်ဆဲသတ္တဝါယုတ်သောသတ္တဝါ မြတ်သောသတ္တဝါ အဆင်းလှသောသတ္တဝါ အဆင်းမလှသောသတ္တဝါ ကောင်းသောလားရာရှိသောသတ္တဝါ မကောင်းသောလားရာရှိသော သတ္တဝါတို့ကို မြင်၏၊ ကံအလျောက်ဖြစ်သော သတ္တဝါတို့ကို သိ၏။

အချင်းတို့ ဤသတ္တဝါတို့သည် ကိုယ်ဖြင့်ပြုသော မကောင်းသော အကျင့် 'ကာယဒုစရိုက်' နှင့်ပြည့်စုံကုန်၏၊ နှုတ်ဖြင့်ပြုသော မကောင်းသော အကျင့် 'ဝစီဒုစရိုက်' နှင့် ပြည့်စုံကုန်၏၊ စိတ်ဖြင့်ပြုသောမကောင်းသော အကျင့် 'မနောဒုစရိုက်' နှင့် ပြည့်စုံကုန်၏၊ အရိယာတို့ကို စွပ်စွဲကုန်၏၊ မှားသောအယူရှိကုန်၏၊ မှားသော အယူဖြင့်ပြုသော ကံရှိကုန်၏၊ ထိုသတ္တဝါတို့သည် ခန္ဓာကိုယ်ပျက်စီး၍ သေပြီးသည်မှနောက်၌ ချမ်းသာကင်းသော မကောင်းသဖြင့်လားရာ ဖရိုဖရဲကျရောက်ရာ ငရဲ၌ ဖြစ်ပေါ်ကုန်၏။ အချင်းတို့ ဤသတ္တဝါတို့သည်ကား ကိုယ်ဖြင့်ပြုသော ကောင်းသော အကျင့် 'ကာယသုစရိုက်' နှင့် ပြည့်စုံကုန်၏၊ နှုတ်ဖြင့်ပြုသော ကောင်းသော အကျင့် 'ဝစီသုစရိုက်' နှင့် ပြည့်စုံကုန်၏၊ စိတ်ဖြင့်ပြုသော ကောင်းသောအကျင့် 'မနောသုစရိုက်' နှင့် ပြည့်စုံကုန်၏၊ အရိယာတို့ကို စွပ်စွဲခြင်းမှ ကင်းကုန်၏၊ မှန်သောအယူရှိ့ကုန်၏၊ မှန်သောအယူဖြင့်ပြုသော ကံရှိကုန်၏၊ ထို (သတ္တဝါ) တို့သည် ခန္ဓာကိုယ်ပျက်စီး၍ သေပြီးသည်မှနောက်၌ ကောင်းသောလားရာ လူ့ပြည် နတ်ပြည် သုဂတိ၌ ဖြစ်ပေါ်ကုန်၏ဟု ဤသို့လျှင် အထူးသဖြင့်စင်ကြယ်သော လူတို့၏ မျက်စိထက် သာလွန်သော နတ်မျက်စိနှင့် တူသော 'ဒိဗ္ဗစက္ခု' ဉာဏ်ဖြင့် သေဆဲသတ္တဝါ ဖြစ်ပေါ်ဆဲသတ္တဝါ ယုတ်သောသတ္တဝါ မြတ်သောသတ္တဝါ အဆင်းလှသောသတ္တဝါအဆင်းမလှသော သတ္တဝါ ကောင်းသောလားရာရှိသောသတ္တဝါ မကောင်းသောလားရာရှိသောသတ္တဝါတို့ကို မြင်၏၊ ကံအလျောက်ဖြစ်သော သတ္တဝါတို့ကို သိ၏။

၁၆။ ဤသို့ တည်ကြည်သော စိတ်သည် စင်ကြယ်လတ်သော် ဖြူစင်လတ်သော် ညစ်ကြေးမရှိလတ်သော် ညစ်ညူးခြင်းကင်းလတ်သော် နူးညံ့လတ်သော် ပြုတိုင်းရလတ်သော် တည်တံ့လတ်သော် မတုန်လှုပ်ခြင်းသို့ ရောက်လတ်သော် ထို (ရဟန်း) သည် အာသဝေါတရားတို့ကို ကုန်စေသော 'အာသဝက္ခယ' ဉာဏ်အလို့ငှါ စိတ်ကို ရှေးရှုညွတ်စေ၏။ ထို (ရဟန်း) သည် ဤကား ဆင်းရဲ 'ဒုက္ခ'ဟုဟုတ်မှန်သောအတိုင်းသိ၏၊ ဤကား ဆင်းရဲဖြစ်ပေါ်ခြင်း၏ အကြောင်း 'ဒုက္ခသမုဒယ'ဟုဟုတ်မှန်သောအတိုင်း သိ၏၊ ဤကား ဆင်းရဲချူပ်ရာ နိဗ္ဗာန် 'ဒုက္ခ နိရောဓ'ဟုဟုတ်မှန်သောအတိုင်း သိ၏၊ ဤကား ဆင်းရဲချူပ်ရာနိဗ္ဗာန်သို့ ရောက်ကြောင်း ကျင့်စဉ် 'ဒုက္ခ နိရောဓ ဂါမိနီ ပဋိပဒါ'ဟုဟုတ်မှန်သောအတိုင်း သိ၏။ ဤသည်တို့ကား ယိုစီးခြင်း 'အာသဝ' တို့ဟုဟုတ်မှန်သောအတိုင်း သိ၏၊ ဤကားယိုစီးခြင်း 'အာသဝ' တို့ ဖြစ်ပေါ်ခြင်း၏ အကြောင်း 'အာသဝသမုဒယ'ဟုဟုတ်မှန်သောအတိုင်း သိ၏၊ ဤကား ယိုစီးခြင်း 'အာသဝ' တို့ ချူပ်ရာ နိဗ္ဗာန် 'အာသဝနိရောဓ'ဟုဟုတ်မှန်သောအတိုင်း သိ၏၊ ဤကား အာသဝတို့ချုပ်ရာ နိဗ္ဗာန်သို့ ရောက် ကြောင်း ကျင့်စဉ် 'အာသဝနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ'ဟုဟုတ်မှန်သောအတိုင်း သိ၏၊ ဤသို့သိသော် ဤသို့ မြင်သော် ထို (ရဟန်း) ၏ စိတ်သည်ကာမာသဝမှလည်း လွတ်မြောက်၏၊ ဘဝါသဝမှလည်း လွတ်မြောက် ၏၊ အဝိဇ္ဇာသဝမှလည်းလွတ်မြောက်၏၊ လွတ်မြောက်ပြီးလတ်သော် ''လွတ်မြောက်လေပြီ''ဟု အသိဉာဏ် ဖြစ်ပေါ်၏၊ ''ပဋိသန္ဓေနေမှုကုန်ပြီ၊ မြတ်သောအကျင့်ကို ကျင့်သုံးပြီးပြီ၊ (မဂ်) ကိစ္စကို ပြုပြီးပြီ၊ ဤ (မဂ်) ကိစ္စအလို့ငှါတစ်ပါးသော ပြုဖွယ် မရှိတော့ပြီ''ဟု သိ၏။

ရဟန်းတို့ ဤပုဂ္ဂိုလ်မျိုးကို မိမိကိုယ်ကို မပူပန်မဆင်းရဲစေတတ်ဘဲ၊ မိမိကိုယ်ကို ပူပန်ဆင်းရဲစေမှု၌အဖန်တလဲလဲ ပြုကျင့်အားထုတ်သူ မဟုတ်သည့်ပြင် သူတစ်ပါးတို့အား မပူပန်မဆင်းရဲစေတတ်ဘဲ၊ သူတစ်ပါးတို့အား ပူပန်ဆင်းရဲစေမှု၌ အဖန်တလဲလဲ ပြုကျင့်အားထုတ်သူ မဟုတ်သော ပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်သည့်ပြင် မိမိကိုယ်ကိုလည်း မပူပန်မဆင်းရဲစေတတ်, သူတစ်ပါးကိုလည်း မပူပန်မဆင်းရဲစေတတ်သည် ဖြစ်၍မျက်မှောက်သော ကိုယ်၏ အဖြစ်၌သာလျှင် ကိလေသာဆာလောင်မွတ်သိပ်မှုမရှိသည် ငြိမ်းချမ်းသည် အေးမြသည် ချမ်းသာသုခကို ခံစားရသည် ဖြစ်၍ မြတ်သောကိုယ်ဖြင့် နေထိုင်ရသူဟူ၍ ဆိုရ၏ဟု မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရားတော်ကို ဟောတော်မူ၏။ ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရား ဟောတော်မူသောတရားတော်ကို နှစ်ခြိုက်ဝမ်းမြောက်ကြကုန်၏။

ရှေးဦးစွာသော ကန္ဒရကသုတ် ပြီး၏။

------

၂-အဋ္ဌကနာဂရသုတ်

၁၇။ အကျွန်ုပ်သည် ဤသို့ ကြားနာခဲ့ရပါသည်-

အခါတစ်ပါး၌ အသျှင်အာနန္ဒာသည် ဝေသာလီပြည် ဗေလုဝရွာငယ်၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။ ထိုအခါအဋ္ဌကမြို့သား ဒသမသူကြွယ်သည် ပါဋလိပုတ်ပြည်သို့ တစ်စုံတစ်ခုသော ပြုဖွယ်ကိစ္စဖြင့် ရောက် လာ၏။

ထိုအခါ အဋ္ဌကမြို့သား ဒသမသူကြွယ်သည် ကုက္ကုဋာရုံကျောင်း ရဟန်းတစ်ပါးထံသို့ ချဉ်းကပ်ပြီး လျှင်ထိုရဟန်းကို ရှိခိုး၍ သင့်တင့်လျောက်ပတ်သော အရပ်၌ နေလျက် ထိုရဟန်းအား- ''အသျှင်ဘုရား့အသျှင်အာနန္ဒာသည် ယခုအခါ အဘယ်အရပ်၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူပါသနည်း၊ တပည့်တော်တို့သည်ထိုအသျှင်အာနန္ဒာကို ဖူးမြော်လိုပါကုန်၏''ဟု လျှောက်၏။ သူကြွယ် ဤအသျှင်အာနန္ဒာသည် ဝေသာလီပြည် ဗေလုဝရွာငယ်၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူပေ၏ဟု (မိန့်ဆို၏)။

ထိုအခါ အဋ္ဌကမြို့သား ဒသမသူကြွယ်သည် ပါဋလိပုတ်ပြည်၌ ပြုဖွယ်ကိစ္စကို ပြီးဆုံးစေပြီးနောက်ဝေသာလီပြည် ဗေလုဝရွာငယ် အသျှင်အာနန္ဒာထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ အသျှင်အာနန္ဒာကို ရိုသေစွာ ရှိခိုးပြီးလျှင်တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေ၏။

၁၈။ တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်ပြီးသော် အဋ္ဌကမြို့သား ဒသမသူကြွယ်သည် အသျှင်အာနန္ဒာအား-''အသျှင်ဘုရားအာနန္ဒာ သိတော်မူ မြင်တော်မူ၍ ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော၊ (အလုံးစုံသောတရား တို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူသော ထိုမြတ်စွာဘုရားသည်ဟောကြားထားတော်မူသော (ဤသို့ သဘောရှိသော) တရားတစ်ခုသည် ရှိပါသလော၊ ယင်းတရား၌မမေ့မလျော့ ပြင်းစွာအားထုတ်လျက် (နိဗ္ဗာန်သို့) စေလွှတ်အပ်သော စိတ်ရှိသည်ဖြစ်၍ နေသောရဟန်းအား မလွတ်မြောက်သေးသော စိတ် သည်လည်း လွတ်မြောက်ရ၏၊ မကုန်ခန်းသေးသောအာသဝေါတို့သည်မူလည်း ကုန်ခန်းခြင်းသို့ ရောက် ကုန်၏၊ မရောက်ရသေးသော အတုမဲ့သောယောဂ၏ကုန်ရာသို့လည်း ရောက်နိုင်၏၊ (ဤသို့သဘောရှိ သော တရားတစ်ခုသည် ရှိပါသလော'')ဟုလျှောက်၏။

သူကြွယ် သိတော်မူ မြင်တော်မူ၍ ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော၊ (အလုံးစုံသော တရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူသော ထိုမြတ်စွာဘုရားသည် ဟောကြားထားတော်မူသော (ဤသို့သဘောရှိသော) တရားတစ်ခုသည် ရှိပေ၏၊ ယင်းတရား၌ မမေ့မလျော့ ပြင်းစွာအားထုတ်လျက် (နိဗ္ဗာန်သို့) စေလွှတ်အပ်သော စိတ်ရှိသည်ဖြစ်၍ နေသော ရဟန်းအား မလွတ်မြောက်သေးသော စိတ်သည်လည်းလွတ်မြောက်ရ၏၊ မကုန်ခန်းသေးသော အာသဝေါတို့သည်မူလည်း ကုန်ခန်းခြင်းသို့ ရောက်ကုန်၏၊ မရောက်ရသေးသော အတုမဲ့သော ယောဂ၏ကုန်ရာသို့လည်း ရောက်နိုင်၏၊ ဤသို့သဘောရှိသောတရားတစ်ခုသည် ရှိပေ၏ဟု (မိန့်ဆို၏)။

အသျှင်ဘုရားအာနန္ဒာ သိတော်မူ မြင်တော်မူ၍ ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူသော ထိုမြတ်စွာဘုရားသည် ဟောကြားထားတော်မူသောတရားတစ်ခုသည် အဘယ်ပါနည်း၊ ယင်းတရား၌ မမေ့မလျော့ ပြင်းစွာအားထုတ်လျက် (နိဗ္ဗာန်သို့) စေလွှတ်အပ်သော စိတ်ရှိသည်ဖြစ်၍နေသော ရဟန်းအား မလွတ်မြောက်သေးသော စိတ်သည်လည်းလွတ် မြောက်ရ၏၊ မကုန်ခန်းသေးသော အာသဝေါတို့သည်မူလည်း ကုန်ခန်းခြင်းသို့ ရောက်ကုန်၏၊ မရောက်ရ သေးသော အတုမဲ့သော ယောဂ၏ကုန်ရာသို့လည်း ရောက်နိုင်၏၊ (ဤသို့သဘောရှိသောတရားတစ်ခုဟူ သည် အဘယ်ပါနည်းဟု လျှောက်၏)။

၁၉။ သူကြွယ် ဤသာသနာတော်၌ ရဟန်းသည် ကာမတို့မှ ကင်းဆိတ်၍သာလျှင် အကုသိုလ်တရားတို့မှ ကင်းဆိတ်၍သာလျှင် ကြံစည်ခြင်း 'ဝိတက်' နှင့်တကွဖြစ်သော၊ သုံးသပ်ဆင်ခြင်ခြင်း 'ဝိစာရ'နှင့်တကွဖြစ်သော၊ (နီဝရဏ) ကင်းဆိတ်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်သော၊ နှစ်သိမ့်ခြင်း 'ပီတိ'ချမ်းသာခြင်း 'သုခ' ရှိသော ပဌမဈာန်သို့ ရောက်၍ နေ၏။ ထိုပုဂ္ဂိုလ်သည် ဤသို့ဆင်ခြင်၏- ''ဤပဌမဈာန်သည်လည်း အပြုပြင်ခံ တရားဖြစ်၏၊ စေ့ဆော်အားထုတ်မှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်၏၊ ယင်းအပြုပြင်ခံတရား, စေ့ဆော်အားထုတ်မှု ကြောင့်ဖြစ်သော တရားအားလုံးသည် အမြဲမရှိ၊ ချုပ်ပျောက်ခြင်းသဘောရှိ၏''ဟု သိ၏။

ထိုရဟန်းသည် ထိုတရား၌တည်လျက် အာသဝေါကုန်ခြင်းသို့ ရောက်၏။ အကယ်၍ အာသဝေါကုန်ခြင်းသို့ မရောက်သေးသည် ဖြစ်အံ့၊ ထိုတရား၌ တပ်မက်ခြင်းဖြင့် ထိုတရား၌ နှစ်သက်ခြင်းဖြင့်အောက် (ကာမ) ဘုံ၌ (ပဋိသန္ဓေ) နေခြင်းအဖို့ရှိကုန်သော သံယောဇဉ်ငါးပါးတို့ ကုန်ခြင်းကြောင့် (ဗြဟ္မာ့ဘုံ၌) ဥပပါတ် (ပဋိသန္ဓေ) နေသူ ဖြစ်၏၊ ထို (ဗြဟ္မာ့) ဘုံ၌သာ ပရိနိဗ္ဗာန်စံရ၏၊ ထို (ဗြဟ္မာ့) ဘုံမှ ပြန်လည်တတ်သော သဘောမရှိ။

သူကြွယ် ဤတရားသည်လည်း သိတော်မူ မြင်တော်မူ၍ ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင်မှန်စွာ သိတော်မူသော ထိုမြတ်စွာဘုရားသည် ဟောကြားထားတော်မူသော တရားတစ်ခုဖြစ်ပေ၏၊ ယင်းတရား၌ မမေ့မလျော့ ပြင်းစွာအားထုတ်လျက် (နိဗ္ဗာန်သို့) စေလွှတ်အပ်သော စိတ်ရှိသည်ဖြစ်၍နေသော ရဟန်းအား မလွတ်မြောက်သေးသော စိတ်သည်လည်းလွတ် မြောက်ရ၏၊ မကုန်ခန်းသေးသော အာသဝေါတို့သည်မူလည်း ကုန်ခန်းခြင်းသို့ ရောက်ကုန်၏၊ မရောက်ရ သေးသော အတုမဲ့ ယောဂကုန်ရာ (ဘေးကင်းရာ) သို့လည်း ရောက်နိုင်၏။ (၁)

၂၀။ သူကြွယ် နောက်တစ်မျိုးကား ရဟန်းသည် ဝိတက်ဝိစာရ ငြိမ်းခြင်းကြောင့် မိမိသန္တာန်၌ စိတ်ကိုကြည်လင်စေတတ်သော။ပ။ ဒုတိယဈာန်သို့ ရောက်၍ နေ၏။ ထိုရဟန်းသည် ဤသို့ဆင်ခြင်၏-ဤဒုတိယဈာန်သည်လည်း အပြုပြင်ခံတရားဖြစ်၏၊ စေ့ဆော်အားထုတ်မှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်၏။ပ။ အတုမဲ့ယောဂကုန်ရာ (ဘေးကင်းရာ) သို့လည်း ရောက်နိုင်၏ဟု (ဆင်ခြင်၏)။ (၂)

သူကြွယ် နောက်တစ်မျိုးကား ရဟန်းသည် နှစ်သိမ့်ခြင်း 'ပီတိ' ကိုလည်း မတပ်မက်ခြင်းကြောင့်။ပ။ တတိယဈာန်သို့ ရောက်၍ နေ၏။ ထိုရဟန်းသည် ဤသို့ဆင်ခြင်၏- ဤတတိယဈာန်သည်လည်း အပြုပြင်ခံတရားဖြစ်၏၊ စေ့ဆော်အားထုတ်မှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်၏။ပ။ အတုမဲ့ ယောဂကုန်ရာ (ဘေးကင်းရာ) သို့လည်း ရောက်နိုင်၏ဟု (ဆင်ခြင်၏)။ (၃)

သူကြွယ် နောက်တစ်မျိုးကား ရဟန်းသည် ချမ်းသာဆင်းရဲကို ပယ်ခြင်းကြောင့် လည်းကောင်း။ပ။ စတုတ္ထဈာန်သို့ ရောက်၍ နေ၏။ ထိုရဟန်းသည် ဤသို့ ဆင်ခြင်၏- ဤစတုတ္ထဈာန်သည်လည်း အပြုပြင်ခံတရားဖြစ်၏၊ စေ့ဆော်အားထုတ်မှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်၏။ပ။ အတုမဲ့ ယောဂကုန်ရာ (ဘေးကင်းရာ) သို့ လည်း ရောက်နိုင်၏ဟု (ဆင်ခြင်၏)။ (၄)

သူကြွယ် နောက်တစ်မျိုးကား ရဟန်းသည် ချမ်းသာစေလိုခြင်းမေတ္တာနှင့်ယှဉ်သောစိတ်ဖြင့် တစ်ခု သောအရပ်မျက်နှာကို ပျံ ့နှံ့စေ၍ နေ၏။ ထို့အတူ နှစ်ခုမြောက် အရပ်မျက်နှာကို။ သုံးခုမြောက်အရပ်မျက်နှာကို။ လေးခုမြောက် အရပ်မျက်နှာကို ပျံ ့နှံ့စေ၍ နေ၏။ ဤနည်းဖြင့် အထက် အောက်ဖီလာ အရပ်မျက်နှာကို ပျံ ့နှံ့စေ၍ နေ၏။ အလုံးစုံသော အရပ်မျက်နှာတို့၌ရှိသော သတ္တဝါအားလုံးကိုမိမိနှင့်အတူပြု၍ သတ္တဝါအားလုံး ပါဝင်သော သတ္တလောကကို ပြန့်ပြောသော မြင့်မြတ်သော အတိုင်းအရှည်မရှိသော ရန်မရှိသော ငြိုငြင်ခြင်းမရှိသော မေတ္တာနှင့်ယှဉ်သော စိတ်ဖြင့် ပျံ ့နှံ့စေ၍ နေ၏။ ထိုရဟန်းသည် ဤသို့ ဆင်ခြင်၏- ''မေတ္တာဟူသော ဤလွတ်မြောက်သော စိတ်သည်လည်း အပြုပြင်ခံတရားဖြစ်၏၊ စေ့ဆော်အားထုတ်မှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်၏၊ ယင်းအပြုပြင်ခံတရား, စေ့ဆော်အားထုတ်မှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော တရားအားလုံးသည် အမြဲမရှိ၊ ချုပ်ပျောက်ခြင်း သဘော ရှိ၏''ဟု သိ၏၊ ထိုရဟန်းသည် ထိုတရား၌ တည်လျက်။ပ။ အတုမဲ့ ယောဂကုန်ရာ (ဘေးကင်းရာ) သို့လည်း ရောက်နိုင်၏။ (၅)

သူကြွယ် နောက်တစ်မျိုးကား ရဟန်းသည် သနားခြင်း 'ကရုဏာ' နှင့်တကွဖြစ်သော စိတ်ဖြင့်။ပ။ ဝမ်းမြောက်ခြင်း 'မုဒိတာ' နှင့်တကွဖြစ်သော စိတ်ဖြင့်။ပ။ လျစ်လျူရှုခြင်း 'ဥပေက္ခာ' နှင့်တကွဖြစ်သောစိတ် ဖြင့် တစ်ခုသော အရပ်မျက်နှာကို ပျံ ့နှံ့စေ၍ နေ၏။ ထို့အတူ နှစ်ခုမြောက် အရပ်မျက်နှာကို။ သုံးခု မြောက် အရပ်မျက်နှာကို။ လေးခုမြောက် အရပ်မျက်နှာကို ပျံ ့နှံ့စေ၍ နေ၏။ ဤနည်းဖြင့်အထက် အောက် ဖီလာ အရပ်မျက်နှာကို ပျံ ့နှံ့စေ၍ နေ၏။ အလုံးစုံသော အရပ်မျက်နှာတို့၌ရှိသောသတ္တဝါ အားလုံးကို မိမိနှင့် အတူပြု၍ သတ္တဝါအားလုံးပါဝင်သော သတ္တလောကကို ပြန့်ပြောသော မြင့်မြတ်သော အတိုင်းအရှည်မရှိသော ရန်မရှိသော ငြိုငြင်ခြင်းမရှိသော လျစ်လျူရှုခြင်း 'ဥပေက္ခာ' နှင့်ယှဉ်သောစိတ်ဖြင့် ပျံ့နှံ့စေ၍ နေ၏။ ထိုရဟန်းသည် ဤသို့ ဆင်ခြင်၏- ''ဥပေက္ခာဟူသောဤလွတ်မြောက်သော စိတ် သည်လည်း အပြုပြင်ခံတရား ဖြစ်၏၊ စေ့ဆော်အားထုတ်မှုကြောင့်ဖြစ်ပေါ်၏၊ ယင်းအပြုပြင်ခံတရား, စေ့ဆော်အားထုတ်မှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော တရားအားလုံးသည်အမြဲမရှိ ချုပ်ပျောက်ခြင်းသဘောရှိ၏''ဟု သိ၏။ ထိုရဟန်းသည် ထိုတရား၌ တည်လျက်။ပ။ အတုမဲ့ယောဂကုန်ရာ (ဘေးကင်းရာ) သို့လည်း ရောက်နိုင်၏။ (၆-၇-၈)

သူကြွယ် နောက် တစ်မျိုးကား ရဟန်းသည် ရူပသညာတို့ကို လုံးဝလွန်မြောက်၍ ပဋိဃသညာတို့လုံးဝချုပ်သည့်ပြင် နာနတ္တသညာတို့ကို လုံးဝနှလုံးမသွင်းမူ၍ ''ကောင်းကင်သည် အဆုံးမရှိ''ဟု (နှလုံးသွင်းလျက်) အာကာသာနဉ္စာယတနသမာပတ်သို့ ရောက်၍ နေ၏။ ထိုရဟန်းသည် ဤသို့ဆင်ခြင်၏- ''ဤအာကာသာ နဉ္စာယတနသမာပတ်သည်လည်း အပြုပြင်ခံတရားဖြစ်၏၊ စေ့ဆော်အားထုတ်မှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်၏၊ ယင်းအပြုပြင်ခံတရား, စေ့ဆော်အားထုတ်မှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်သော တရားအားလုံးသည် အမြဲမရှိ ချုပ်ပျောက်ခြင်းသဘော ရှိ၏''ဟု သိ၏။ ထိုရဟန်းသည် ထိုတရား၌ တည်လျက်။ပ။ အတုမဲ့ ယောဂကုန်ရာ (ဘေးကင်းရာ) သို့ ရောက်နိုင်၏။ (၉)

သူကြွယ် နောက်တစ်မျိုးကား ရဟန်းသည် အာကာသာနဉ္စာယတနဈာန်ကို လုံးဝလွန်မြောက်၍''ဝိညာဉ်သည် အဆုံးမရှိ''ဟု နှလုံးသွင်းလျက် ဝိညာဏဉ္စာယတနသမာပတ်သို့ ရောက်၍ နေ၏။ ထိုရဟန်းသည် ဤသို့ ဆင်ခြင်၏- ''ဤဝိညာဏဉ္စာယတနသမာပတ်သည်လည်း အပြုပြင်ခံတရားဖြစ်၏၊ စေ့ဆော်အားထုတ်မှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်၏၊ ယင်းအပြုပြင်ခံတရား, စေ့ဆော်အားထုတ်မှုကြောင့်ဖြစ်ပေါ်သော တရားအားလုံးသည် အမြဲမရှိ၊ ချုပ်ပျောက်ခြင်းသဘောရှိ၏''ဟု သိ၏။ ထိုရဟန်းသည်ထိုတရား၌ တည်လျက်။ပ။ အတုမဲ့ ယောဂကုန်ရာသို့ ရောက်နိုင်၏။ (၁၀)

သူကြွယ် နောက်တစ်မျိုးကား ရဟန်းသည် ဝိညာဏဉ္စာယတနဈာန်ကို လုံးဝလွန်မြောက်၍ ''တစ်စုံတစ်ခုမျှ မရှိ''ဟု (နှလုံးသွင်းလျက်) အာကိဉ္စညာယတနသမာပတ်သို့ ရောက်၍ နေ၏။ ထိုရဟန်းသည်ဤသို့ ဆင်ခြင်၏- ''ဤအာကိဉ္စညာယတနသမာပတ်သည်လည်း အပြုပြင်ခံတရားဖြစ်၏၊ စေ့ဆော်အားထုတ်မှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်၏၊ ယင်းအပြုပြင်ခံတရား, စေ့ဆော်အားထုတ်မှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်သောတရား အားလုံးသည် အမြဲမရှိ၊ ချုပ်ပျောက်ခြင်းသဘောရှိ၏''ဟု သိ၏။

ထိုရဟန်းသည် ထိုတရား၌ တည်လျက် အာသဝေါကုန်ခြင်းသို့ ရောက်၏၊ အကယ်၍ အာသဝေါကုန်ခြင်းသို့ မရောက်သေးသည် ဖြစ်အံ့၊ ထိုတရား၌ တပ်မက်ခြင်းဖြင့်, ထိုတရား၌ နှစ်သက်ခြင်းဖြင့်အောက် (ကာမဘုံ၌ ပဋိသန္ဓေနေခြင်း) အဖို့ရှိကုန်သော သံယောဇဉ်ငါးပါးတို့၏ ကုန်ခြင်းကြောင့် (ဗြဟ္မာ့) ဘုံ၌ ဥပပါတ် (ပဋိသန္ဓေ) နေသူ ဖြစ်၏၊ ထို (ဗြဟ္မာ့) ဘုံ၌သာ ပရိနိဗ္ဗာန်စံရ၏၊ ထို (ဗြဟ္မာ့) ဘုံမှ ပြန်လည်တတ်သော သဘောမရှိ။

သူကြွယ် ဤတရားသည်လည်း သိတော်မူ မြင်တော်မူ၍ ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူသော ထိုမြတ်စွာဘုရားသည် ဟောကြားတော်မူသော တရားတစ်ခု ဖြစ်ပေ၏၊ ယင်းတရား၌ မမေ့မလျော့ ပြင်းစွာအားထုတ်လျက် (နိဗ္ဗာန်သို့) စေလွှတ် အပ်သော စိတ်ရှိသည်ဖြစ်၍နေသော ရဟန်းအား မလွတ်မြောက်သေးသော စိတ်သည်လည်းလွတ်မြောက် ရ၏၊ မကုန်ခန်းသေးသော အာသဝေါတို့သည်မူလည်း ကုန်ခန်းခြင်းသို့ ရောက်ကုန်၏၊ မရောက်ရသေး သော အတုမဲ့ ယောဂကုန်ရာ (ဘေးကင်းရာ) သို့လည်း ရောက်နိုင်၏ဟု (မိန့်ဆို၏)။ (၁၁)

၂၁။ ဤသို့ မိန့်ဆိုတော်မူသော် အဋ္ဌကမြို့သား ဒသမသူကြွယ်သည် အသျှင်အာနန္ဒာအား-''အသျှင်ဘုရားအာနန္ဒာ တစ်ခုသော ရွှေအိုး၏ မျက်နှာဝကို ရှာသော ယောက်ျားသည် တစ်ကြိမ်တည်း့သာလျှင် တစ်ဆယ့် တစ်လုံးသော ရွှေအိုးတို့၏ မျက်နှာဝတို့ကို ရရာသကဲ့သို့၊ ဤအတူသာလျှင်အကျွန်ုပ် သည် တစ်ခုသော အမြိုက်နိဗ္ဗာန်တံခါးကို ရှာပါလျက် တစ်ကြိမ်တည်းဖြင့်သာလျှင်တစ်ဆယ့်တစ်ခုသော အမြိုက်နိဗ္ဗာန်တံခါးတို့ကို ပွါးများရန် ရရှိပါပြီ။

အသျှင်ဘုရား ယောက်ျားတစ်ယောက်အား တံခါးတစ်ဆယ့်တစ်ပေါက်ရှိသော အိမ်သည် ရှိရာ၏၊ ထိုယောက်ျားသည် ထိုအိမ်ကို မီးလောင်သည်ရှိသော် တစ်ပေါက်ပေါက်သော တံခါးဖြင့်လည်း မိမိကိုယ်ကိုချမ်းသာအောင် ပြုခြင်းငှါ စွမ်းနိုင်ရာသကဲ့သို့၊ အသျှင်ဘုရား ဤအတူသာလျှင် တပည့်တော်သည် ဤအမြိုက်နိဗ္ဗာန်တံခါး တစ်ဆယ့်တစ်ပေါက်တို့တွင် တစ်ပေါက်ပေါက်သော အမြိုက်နိဗ္ဗာန်တံခါးဖြင့်ပင် မိမိကိုယ်ကို ချမ်းသာအောင် ပြုခြင်းငှါ စွမ်းနိုင်ပါလတ္တံ့။

အသျှင်ဘုရား သာသနာတော်မှတစ်ပါး အခြားအယူဝါဒရှိကြကုန်သော ဤတိတ္ထိတို့သည်ပင် (ဆရာ့အတွက်) ဆရာစား ဥစ္စာကို ရှာမှီးကြတုံသေး၏၊ တပည့်တော်သည် အသျှင်မြတ်အာနန္ဒာအား ပူဇော်မှုကိုအဘယ်ကြောင့် မပြုဘဲ ရှိပါအံ့နည်း''ဟု လျှောက်၏။

ထို့နောက် အဋ္ဌကမြို ့သား ဒသမသူကြွယ်သည် ပါဋလိပုတ်ပြည်နှင့် ဝေသာလီပြည်နေ ရဟန်း သံဃာကိုစည်းဝေးစေ၍ မွန်မြတ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ဖြင့် ရောင့်ရဲသည့်တိုင်အောင် တားမြစ်သည့်တိုင် အောင်မိမိကိုယ်တိုင် လုပ်ကျွေး၏၊ ရဟန်းတစ်ပါးတစ်ပါးကိုလည်း တစ်စုံစီ တစ်စုံစီသော သင်္ကန်းဖြင့်ဖုံးလွှမ်း (လှူဒါန်း) ၏။ အသျှင်အာနန္ဒာကို သုံးထည်သော သင်္ကန်းဖြင့် ဖုံးလွှမ်း (လှူဒါန်း) ၏၊ အသျှင်အာနန္ဒာအတွက် ငါးရာတန်ကျောင်းကို ဆောက်လုပ်စေသတည်း။

နှစ်ခုမြောက် အဋ္ဌကနာဂရသုတ် ပြီး၏။

------

၃-သေခသုတ်

၂၂။ အကျွန်ုပ်သည် ဤသို့ ကြားနာခဲ့ရပါသည်-

အခါတစ်ပါး၌ မြတ်စွာဘုရားသည် သက္ကတိုင်း ကပိလဝတ်ပြည် နိဂြောဓာရုံကျောင်း၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။ ထိုအခါ ကပိလဝတ်ပြည်သား သာကီဝင်မင်းသာတို့မှာ ရဟန်းဖြစ်စေ၊ ပုဏ္ဏားဖြစ်စေ၊ လူဖြစ်စေ တစ်စုံတစ်ယောက်မျှ မသုံးဆောင်ရဖူးသေးသော ဆောက်လုပ်ပြီးစ မင်းကွန်းသစ်သည် ရှိလေ၏။ ထိုအခါ ကပိလဝတ်ပြည်သား သာကီဝင်မင်းသားတို့သည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်ကြပြီးလျှင်မြတ်စွာဘုရားကို ရိုသေစွာရှိခိုး၍ တစ်ခုသောနေရာ၌ ထိုင်ကြပြီးသော် မြတ်စွာဘုရားအား-

''အသျှင်ဘုရား ကပိလဝတ်ပြည်သား သာကီဝင်မင်းသားတို့မှာ ရဟန်းဖြစ်စေ၊ ပုဏ္ဏားဖြစ်စေ၊ လူဖြစ်စေတစ်စုံတစ်ယောက်မျှ မသုံးဆောင်ရဖူးသေးသော ဆောက်လုပ်ပြီးစ မင်းကွန်းသစ်သည် ရှိပါ၏။ အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုမင်းကွန်းကို ရှေးဦးစွာ သုံးဆောင်တော်မူပါလော့၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ရှေးဦးစွာ သုံးဆောင်တော်မူပြီးသည့်နောက်မှ ကပိလဝတ်ပြည်သား သာကီဝင်မင်းသားတို့သုံးဆောင်ကြပါကုန်လတ္တံ့၊ ထိုသို့ မြတ်စွာဘုရား ရှေးဦးစွာ သုံးဆောင်တော်မူခြင်းသည် ကပိလဝတ်ပြည်သား သာကီဝင်မင်းသားတို့အား ရှည်မြင့်စွာသော ကာလပတ်လုံး စီးပွါးဖြစ်ခြင်းငှါ ချမ်းသာခြင်းငှါဖြစ်ရာပါ၏''ဟု လျှောက်ကုန်၏။

မြတ်စွာဘုရားသည် ဆိတ်ဆိတ်နေတော်မူခြင်းဖြင့် လက်ခံတော်မူ၏၊ ထိုအခါ ကပိလဝတ်ပြည်သားသာကီဝင်မင်းသားတို့သည် မြတ်စွာဘုရား လက်ခံတော်မူခြင်းကို သိသဖြင့် နေရာမှ ထကာ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် အရိုအသေပြုကာ မင်းကွန်းဆီသို့ ချဉ်းကပ်ကြကုန်ပြီး၍ မင်းကွန်း၌ ခင်းနှီးအပြည့်ခင်းခြင်း ထိုင်နေစရာတို့ကို ပြင်ထားခြင်း ရေပြည့်အိုးကြီးကို တည်ထားခြင်း ဆီမီးထွန်းထားခြင်းတို့ကိုပြုပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်ကြပြန်ကုန်၏၊ ချဉ်းကပ်ပြီး၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက်တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်ပြီးသော် ကပိလဝတ်ပြည်သား သာကီဝင်မင်းသားတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား-

''အသျှင်ဘုရား မင်းကွန်း၌ ခင်းနှီးအပြည့် ခင်းပြီးပါပြီ၊ ထိုင်နေစရာတို့ကိုလည်း ပြင်ထားပြီးပါပြီ၊ ရေပြည့်အိုးကြီးကိုလည်း တည်ထားပြီးပါပြီ၊ ဆီမီးကိုလည်း ထွန်းထားပြီးပါပြီ၊ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါကြွတော်မူရန် အချိန်ကို မြတ်စွာဘုရား သိတော်မူပါသည် (ကြွရန်မှာ မြတ်စွာဘုရား၏ အလိုအတိုင်းပင်ဖြစ်ပါသည်)''ဟု လျှောက်ကုန်၏။

ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် သင်္ကန်းကို ပြင်ဝတ်တော်မူ၍ သပိတ်သင်္ကန်းကို ယူလျက် ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ မင်းကွန်းဆီသို့ ချဉ်းကပ်တော်မူပြီးလျှင် ခြေဆေးတော်မူ၍ မင်းကွန်းသို့ ဝင်ပြီးသော်အလယ်တိုင်ကို မှီလျက် အရှေ့အရပ်သို့ မျက်နှာမူကာ ထိုင်နေတော်မူ၏။

ရဟန်းသံဃာသည်လည်း ခြေဆေး၍ မင်းကွန်းသို့ ဝင်ပြီးသော် အနောက်ဘက်နံရံကို မှီလျက်အရှေ့အရပ်သို့ မျက်နှာမူကာ မြတ်စွာဘုရားကိုသာလျှင် ရှေ့ထား၍ ထိုင်နေ၏။

ကပိလဝတ်ပြည်သား သာကီဝင်မင်းသားတို့သည်လည်း ခြေဆေးကုန်၍ မင်းကွန်းသို့ ဝင်ကုန်ပြီးသော်အရှေ့ဘက်နံရံကို မှီလျက် အနောက်အရပ်သို့ မျက်နှာမူကာ မြတ်စွာဘုရားကိုသာလျှင် ရှေ့ထား၍ထိုင်နေကုန်၏။

ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ကပိလဝတ်ပြည်သား သာကီဝင်မင်းသားတို့ကို ကြာမြင့်စွာ ညဉ့်အချိန်ပတ်လုံး တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်စေတော်မူပြီးလျှင် အသျှင်အာနန္ဒာအား-''အာနန္ဒာ ကပိလဝတ်ပြည်သား သာကီဝင်မင်းသားတို့အား သေက္ခတို့၏ အကျင့်ကို ထင်ရှားစေလော့၊ ငါဘုရား ကျောညောင်းတော်မူ၏၊ ငါသည်ကျောဆန့်ဦးအံ့''ဟု မိန့်တော်မူ၏။

''မြတ်စွာဘုရား ကောင်းပါပြီ''ဟူ၍ အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ပြန်ကြားလျှောက်ထား၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် လေးထပ်ခေါက်ထားသော သင်္ကန်းကြီးကို ခင်းပြီးလျှင် လကျ်ာနံတောင်းဖြင့် (လကျ်ာ) ခြေတော်၌ (လက်ဝဲ) ခြေတော်ကို စဉ်းငယ်လွန်ကာ တင်ထား၍ အောက်မေ့ခြင်း'သတိ' ဆင်ခြင်ခြင်း 'သမ္ပဇဉ်'နှင့် ပြည့်စုံသည်ဖြစ်၍ ထအံ့ဟု အမှတ်သညာကို နှလုံးသွင်းလျက်မြတ်သောအိပ်ခြင်းကို ပြုတော်မူ၏။

၂၃။ ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာသည် မဟာနာမ်သာကီဝင်မင်းသားကို မိန့်တော်မူ၏- မဟာနာမ် ဤသာသနာတော်၌ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သည် သီလနှင့်ပြည့်စုံ၏၊ ဣန္ဒြေတို့၌ စောင့်စည်းအပ်သောတံခါးရှိ၏၊ ဘောဇဉ်၌ အတိုင်းအရှည်ကို သိ၏၊ နိုးကြားမှု၌ အားထုတ်၏၊ သူတော်ကောင်းတရားခုနစ်ပါးတို့နှင့် ပြည့်စုံ၏၊ အထူးစင်ကြယ်သော စိတ်၌ အပါအဝင်ဖြစ်ကုန်သော မျက်မှောက်ကိုယ်၌ချမ်းချမ်းသာသာ နေမှုဖြစ်ကုန်သော ဈာန်လေးပါးတို့ကို အလိုရှိတိုင်းရသူ မငြိုမငြင်ရသူ မပင်မပန်းရသူဖြစ်၏။

၂၄။ မဟာနာမ် အဘယ်သို့လျှင် မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သည် သီလနှင့်ပြည့်စုံသနည်း- မဟာနာမ်ဤသာသနာတော်၌ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သည် သီလနှင့်ပြည့်စုံ၏၊ ပါတိမောက္ခသံဝရသီလကိုစောင့်ရှောက်လျက် နေ၏၊ အာစာရသီလ, ဂေါစရသီလနှင့် ပြည့်စုံ၏၊ အနည်းငယ်မျှသော အပြစ်တို့၌သော်လည်း ကြောက်မက်ဖွယ်ဘေးဟု ရှုလေ့ရှိသည်ဖြစ်၍ သိက္ခာပုဒ်တို့၌ ကောင်းစွာ ဆောက်တည်၍ကျင့်၏၊ မဟာနာမ် ဤသို့လျှင် မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သည် သီလနှင့်ပြည့်စုံ၏။ (၁)

မဟာနာမ် အဘယ်သို့လျှင် မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်ဖြစ်သူသည် ဣန္ဒြေတို့၌ စောင့်စည်းအပ်သောတံခါးရှိသနည်း- မဟာနာမ် ဤသာသနာတော်၌ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သည် မျက်စိဖြင့် အဆင်း'ရူပါရုံ'ကို မြင်သော် (မိန်းမယောက်ျားစသော) သဏ္ဌာန်နိမိတ်ကို စွဲယူလေ့ မရှိ၊ (လက် ခြေစသောအင်္ဂါ, ပြုံးဟန် ရယ်ဟန်စသော အမူအရာ) အမှတ်လက္ခဏာကို စွဲယူလေ့ မရှိ၊ (အကယ်၍) စက္ခုန္ဒြေကိုမစောင့်စည်းဘဲနေလျှင် ယင်း (စက္ခုန္ဒြေကို မစောင့်စည်းခြင်းဟူသော) အကြောင်းကြောင့် မက်မောခြင်း 'အဘိဇ္ဈာ' နှလုံးမသာခြင်း 'ဒေါမနဿ' ဟူသော ယုတ်ညံ့သော အကုသိုလ်တရားတို့သည်ထိုမစောင့်စည်း သူကို လိုက်၍နှိပ်စက်ကုန်ရာ၏၊ ထို့ကြောင့် ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သည်ထိုစက္ခုန္ဒြေကို စောင့်စည်း ခြင်းငှါ ကျင့်၏၊ စက္ခုန္ဒြေကို စောင့်စည်း၏၊ စက္ခုန္ဒြေ၌ စောင့်စည်းခြင်းသို့ရောက်၏။ နားဖြင့် အသံ 'သဒ္ဒါရုံ'ကို ကြားသော်။ပ။ နှာခေါင်းဖြင့် အနံ့ 'ဂန္ဓာရုံ' ကို နမ်းသော်။ပ။ လျှာဖြင့် အရသာ 'ရသာရုံ' ကို လျက်သော်။ပ။ ကိုယ်ဖြင့် အတွေ့အထိ 'ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရုံ' ကို ထိသော်။ပ။ စိတ်ဖြင့် သဘော 'ဓမ္မာရုံ' ကို သိသော် (မိန်းမ ယောက်ျားစသော) သဏ္ဌာန်နိမိတ်ကို စွဲယူလေ့ မရှိ၊ (လက် ခြေစသော အင်္ဂါ, ပြုံးဟန် ရယ်ဟန်စသော အမူအရာ) အမှတ်လက္ခဏာကို စွဲယူလေ့မရှိ၊ (အကယ်၍) မနိန္ဒြေကို မစောင့်စည်းဘဲ နေလျှင် ယင်း (မနိန္ဒြေကို မစောင့်စည်းခြင်းဟူသော) အကြောင်းကြောင့် မက်မောခြင်း 'အဘိဇ္ဈာ' နှလုံး မသာခြင်း 'ဒေါမနဿ' ဟူသော ယုတ်ညံ့သောအကုသိုလ်တရားတို့သည် ထိုမစောင့်စည်းသူကို လိုက်၍ နှိပ်စက်ကုန် ရာ၏၊ (ထို့ကြောင့်ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သည်) ထိုမနိန္ဒြေကို စောင့်စည်းခြင်းငှါ ကျင့်၏၊ မနိန္ဒြေကို စောင့်စည်း၏၊ မနိန္ဒြေ၌ စောင့်စည်းခြင်းသို့ ရောက်၏။ မဟာနာမ် ဤသို့လျှင် မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်ဖြစ်သူသည်ဣန္ဒြေတို့၌ စောင့်စည်းအပ်သော တံခါးရှိ၏။ (၂)

မဟာနာမ် အဘယ်သို့လျှင် မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သည် ဘောဇဉ်၌ အတိုင်းအရှည်ကို သိသနည်း-မဟာနာမ် ဤသာသနာတော်၌ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သည် သင့်လျော်သော အကြောင်း အားဖြင့်ဆင်ခြင်၍ အာဟာရကို သုံးဆောင်၏။ မြူးထူးရန် မဟုတ်၊ မာန်ယစ်ရန် မဟုတ်၊ (အသား) ပြည့်ဖြိုးရန်မဟုတ်၊ (အရေအဆင်း) ကြည်လင်ရန် မဟုတ်။ ဤကိုယ်သည် တည်တံ့ရန်မျှသာ မျှတရန်မျှသာဆာလောင်မွတ်သိပ်ခြင်းကို ပယ်ဖျောက်ရန်မျှသာ မြတ်သောအကျင့်ကို အားထုတ်ရန်မျှသာ အာဟာရကိုသုံးဆောင်၏၊ ဤသို့ မှီဝဲခြင်းဖြင့် ဝေဒနာဟောင်းကိုလည်း ပယ်ဖျောက်အံ့၊ ဝေဒနာသစ်ကို လည်းမဖြစ်စေအံ့၊ ငါ့အား မျှတခြင်းသည်လည်းကောင်း၊ အပြစ်မရှိခြင်းသည်လည်းကောင်း၊ ချမ်းသာစွာနေရခြင်းသည်လည်းကောင်း ဖြစ်လတ္တံ့ဟု (ဆင်ခြင်၍) အာဟာရကို သုံးဆောင်၏။ မဟာနာမ် ဤသိုု့လျှင် မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သည် ဘောဇဉ်၌ အတိုင်းအရှည်ကို သိ၏။ (၃)

မဟာနာမ် အဘယ်သို့လျှင် မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သည် နိုးကြားခြင်းကို အားထုတ်သနည်း-မဟာနာမ် ဤသာသနာတော်၌ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သည် နေ့အခါ၌ စင်္ကြံသွားခြင်း ထိုင်ခြင်းဖြင့်ကုသိုလ်တရားတို့ကို ပိတ်ပင်တတ်သော နီဝရဏတရားတို့မှ စိတ်ကို သုတ်သင်၏၊ ညဉ့်ဦးယံ၌ စင်္ကြံသွားခြင်း ထိုင်ခြင်းဖြင့် ကုသိုလ်တရားတို့ကို ပိတ်ပင်တတ်သော နီဝရဏတရားတို့မှ စိတ်ကို သုတ်သင်၏၊ သန်းခေါင်ယံ၌ လက်ယာနံတောင်းဖြင့် (လက်ယာ) ခြေ၌ (လက်ဝဲ) ခြေကို စဉ်းငယ်လွန်ကာ တင်ထား၍သတိ, ဆင်ခြင်ဉာဏ်နှင့် ပြည့်စုံသည်ဖြစ်၍ ထအံ့ဟု အမှတ်သညာကို နှလုံးသွင်းလျက် မြတ်သောအိပ်ခြင်းကို ပြု၏၊ မိုးသောက်ယံ၌ စောစောထ၍ စင်္ကြံသွားခြင်း ထိုင်ခြင်းဖြင့် ကုသိုလ်တရားတို့ကိုပိတ်ပင်တတ်သော နီဝရဏတရားတို့မှ စိတ်ကို သုတ်သင်၏၊ မဟာနာမ် ဤသိုု့လျှင် မြတ်စွာဘုရား၏တပည့်သည် နိုးကြားခြင်းကို အားထုတ်၏။ (၄)

၂၅။ မဟာနာမ် အဘယ်သို့လျှင် မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သည် သူတော်ကောင်းတရားခုနစ်ပါး တို့နှင့်ပြည့်စုံသနည်း- မဟာနာမ် ဤသာသနာတော်၌ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သည်-

(၁) ယုံကြည်မှု 'သဒ္ဓါ' တရားနှင့် ပြည့်စုံ၏၊ ''ထိုမြတ်စွာဘုရားသည် ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော အကြောင်း ကြောင့်လည်း 'အရဟံ' မည်တော်မူ၏၊ (အလုံးစုံသောတရားတိုု့ကို) ကိုယ်တိုင်မှန်စွာ သိတော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း 'သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓ' မည်တော်မူ၏၊ အသိဉာဏ် 'ဝိဇ္ဇာ'အကျင့် 'စရဏ' နှင့် ပြည့်စုံတော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း 'ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္န' မည်တော်မူ၏၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော အကြောင်းကြောင့်လည်း 'သုဂတ' မည်တော်မူ၏၊ လောကကို သိတော်မူ သော အကြောင်းကြောင့်လည်း 'လောကဝိဒူ' မည်တော်မူ၏၊ ဆုံးမထိုက်သူကိုဆုံးမတတ်သည့် အတုမဲ့ လွန်မြတ်သော ပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်တော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း 'အနုတ္တရောပုရိသဒမ္မသာရထိ' မည်တော် မူ၏၊ နတ်လူတို့၏ ဆရာဖြစ်တော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း'သတ္ထာ ဒေဝမနုဿာနံ' မည်တော်မူ၏ (သစ္စာလေးပါးတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင်သိ၍ သူတစ်ပါးတို့ကိုလည်းသိစေတော်မူသော အကြောင်းကြောင့် လည်း 'ဗုဒ္ဓ'မည်တော်မူ၏၊ ဘုန်းတန်ခိုးကြီးတော်မူသောအကြောင်းကြောင့်လည်း 'ဘဂဝါ'မည်တော်မူ၏''ဟု မြတ်စွာဘုရား၏ ဗောဓိဉာဏ်ကို ယုံကြည်၏။

(၂) ရှက်တတ်သူဖြစ်၏၊ ကာယဒုစရိုက်ကိုလည်းကောင်း၊ ဝစီဒုစရိုက်ကိုလည်းကောင်း၊ မနောဒုစရိုက်ကိုလည်းကောင်း ရှက်တတ်၏၊ ယုတ်ညံ့သော အကုသိုလ်တရားတို့သို့ ရောက်ခြင်းမှရှက်တတ်၏။

(၃) ကြောက်လန့်တတ်သူ ဖြစ်၏၊ ကာယဒုစရိုက်ကိုလည်းကောင်း၊ ဝစီဒုစရိုက်ကိုလည်းကောင်း၊ မနောဒုစရိုက်ကိုလည်းကောင်း ကြောက်လန့်တတ်၏၊ ယုတ်ညံ့သောအကုသိုလ်တရားတို့သို့ ရောက်ခြင်းမှ ကြောက်လန့်တတ်၏။

(၄) အကြား အမြင်များ၏၊ အကြားအမြင်ကို ဆောင်၏၊ အကြားအမြင်ကို စုဆောင်း၏၊ အစ၏ကောင်းခြင်း အလယ်၏ ကောင်းခြင်း အဆုံး၏ကောင်းခြင်း ရှိကုန်သော အနက်, သဒ္ဒါနှင့် ပြည့်စုံသည်ဖြစ်၍ ထက်ဝန်းကျင် ပြည့်စုံလျက် စင်ကြယ်သော မြတ်သောအကျင့်ကို ပြတတ်ကုန်သော တရားတို့ကိုများစွာကြားနာဖူးကုန်၏၊ နှုတ်ဖြင့် ဆောင်ဖူးကုန်၏၊ လေ့ကျက်ဖူးကုန်၏၊ စိတ်ဖြင့် ဆင်ခြင်ဖူးကုန်၏၊ ပညာဖြင့် ထိုးထွင်း၍ သိဖူးကုန်၏။

(၅) အကုသိုလ် တရားတို့ကို ပယ်ဖျောက်ခြင်းငှါ ကုသိုလ်တရားတို့ကို ပြည့်စုံစေခြင်းငှါ လုံ့လအားထုတ်သည်ဖြစ်၍ နေ၏၊ ကုသိုလ်တရားတို့၌ အားထုတ်နိုင်စွမ်း၏၊ မြဲမြံသော လုံ့လရှိ၏၊ ဝန်ကိုမချထား။

(၆) အောက်မေ့ခြင်း သတိရှိ၏၊ မြတ်သော ရင့်ကျက်သည့် သတိနှင့် ပြည့်စုံ၏၊ ကြာမြင့်စွာကပြုလုပ်ပြောဆိုဖူးသည်ကိုလည်း အောက်မေ့နိုင်၏၊ အဖန်ဖန် အောက်မေ့နိုင်၏။

(၇) ပညာရှိ၏၊ ဖြစ် ပျက်ကို သိစွမ်းနိုင်သော, မြတ်သော, ဖောက်ထွင်းနိုင်သော, ဒုက္ခကင်းရာနိဗ္ဗာန်သို့ ကောင်းစွာ ရောက်စေတတ်သော ပညာနှင့် ပြည့်စုံ၏၊ မဟာနာမ် ဤသို့လျှင် မြတ်စွာဘုရား၏တပည့်သည် သူတော်ကောင်းတရား ခုနစ်ပါးတို့နှင့် ပြည့်စုံ၏။ (၅-၁၁)

၂၆။ မဟာနာမ် အဘယ်သို့လျှင် မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သည် အထူးစင်ကြယ်သောစိတ်၌ အပါ အဝင်ဖြစ်ကုန်သော မျက်မှောက်ကိုယ်၌ ချမ်းချမ်းသာသာ နေမှုဖြစ်ကုန်သော ဈာန်လေးပါးတို့ကို အလိုရှိတိုင်းရသူ မငြိုမငြင်ရသူ မပင်မပန်းရသူ ဖြစ်သနည်း -

မဟာနာမ် ဤသာသနာတော်၌ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သည် ကာမတို့မှ ကင်းဆိတ်၍သာလျှင်။ပ။ ပဌမဈာန်သို့ ရောက်၍နေ၏။ ဝိတက်ဝိစာရငြိမ်းခြင်းကြောင့် မိမိသန္တာန်၌ စိတ်ကို ကြည်လင်စေတတ်သော။ပ။ ဒုတိယဈာန်သို့ ရောက်၍နေ၏။ နှစ်သိမ့်ခြင်း 'ပီတိ' ကိုလည်း မတပ်မက်ခြင်းကြောင့်။ပ။ တတိယဈာန်သို့ ရောက်၍ နေ၏။ ချမ်းသာ ဆင်းရဲကို ပယ်ခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း၊ ရှေးဦးကပင်လျှင်ဝမ်းသာခြင်း နှလုံးမသာခြင်းတို့၏ ချုပ်နှင့်ခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း။ပ။ စတုတ္ထဈာန်သို့ ရောက်၍နေ၏။ မဟာနာမ် ဤသို့လျှင် မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သည် အထူးစင်ကြယ်သောစိတ်၌ အပါအဝင်ဖြစ်ကုန်သောမျက်မှောက်ကိုယ်၌ ချမ်းချမ်းသာသာ နေမှုဖြစ်ကုန်သော ဈာန်လေးပါးတို့ကို အလိုရှိတိုင်းရသူ မငြိုမငြင်ရသူ မပင်မပန်းရသူ ဖြစ်၏။ (၁၂-၁၅)

၂၇။ မဟာနာမ် အကြင့်ကြောင့် မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သည် ဤသို့ သီလနှင့် ပြည့်စုံ၏၊ ဤသို့ဣန္ဒြေတို့၌ စောင့်စည်းအပ်သော တံခါးရှိ၏၊ ဤသို့ ဘောဇဉ်၌ အတိုင်းအရှည်ကို သိ၏၊ ဤသို့နိုးကြား မှု၌ အားထုတ်၏၊ ဤသို့ သူတော်ကောင်းတရားခုနစ်ပါးတို့နှင့် ပြည့်စုံ၏၊ ဤသို့အထူးစင်ကြယ်သော စိတ်၌ အပါအဝင်ဖြစ်ကုန်သော မျက်မှောက်ကိုယ်၌ ချမ်းချမ်းသာသာနေမှုဖြစ်ကုန်သော ဈာန်လေးပါး တို့ကို အလိုရှိတိုင်းရသူ မငြိုမငြင်ရသူ မပင်မပန်းရသူ ဖြစ်၏။ မဟာနာမ် (ထို့ကြောင့်) ဤမြတ်စွာ ဘုရား၏ တပည့်ကို ''သေခအကျင့်မြတ်နှင့် ပြည့်စုံသောသူ''ဟူ၍ဆိုရ၏။ မပုပ်သော ဥကဲ့သို့ ကိလေသာ တို့ဖြင့် ပုပ်ခြင်းမရှိသော ဝိပဿနာဉာဏ်နှင့် ပြည့်စုံသည်ဖြစ်၍အဝိဇ္ဇာတည်းဟူသော ဥခွံကို ဖောက်ခွဲခြင်း ငှါ ထိုက်၏၊ သစ္စာလေးပါးကို ထိုးထွင်း၍ သိခြင်းငှါထိုက်၏၊ အတုမဲ့ ယောဂကုန်ရာ နိဗ္ဗာန်ကို ရခြင်းငှါ ထိုက်၏။ မဟာနာမ် ကြက်မ၌ရှစ်လုံးသော်လည်းကောင်း၊ ဆယ်လုံးသော်လည်းကောင်း၊ တစ်ဆယ့်နှစ်လုံး သော်လည်းကောင်း ဥတို့သည်ရှိကုန်ရာ၏၊ ထိုဥတို့ကို ကြက်မသည် ကောင်းစွာ ဝပ်အပ်ကုန်၏၊ ထက်ဝန်းကျင်မှ ကောင်းစွာအငွေ့ပေးအပ်ကုန်၏၊ ထက်ဝန်းကျင်မှ ကောင်းစွာ (ကြက်နံ့ကို) ထုံစေအပ် ကုန်၏၊ ထိုကြက်မအား''ကြက်ငယ်တို့သည် ခြေသည်းဖျား နှုတ်သည်းဖျားဖြင့် ဥခွံကို ဖောက်ခွဲ၍ ချမ်းသာစွာထွက်မြောက်ပေါက်ဖွားလာကြပါကုန်မူကား ကောင်းလေစွ''ဟု ဤသို့သော အလိုဆန္ဒသည်မရှိငြားသော်လည်း အမှန်အားဖြင့် ထိုကြက်ငယ်တို့သည် ခြေသည်းဖျား နှုတ်သည်းဖျားဖြင့် ဥခွံကိုဖောက်ခွဲ၍ ချမ်းသာစွာ ထွက်မြောက်ပေါက်ဖွားခြင်းငှါ ထိုက်ကြကုန်သကဲ့သို့ မဟာနာမ် ဤအတူသာလျှင်အကြင့်ကြောင့် မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သည် ဤသို့ သီလနှင့် ပြည့်စုံ၏၊ ဤသို့ ဣန္ဒြေတို့၌စောင့်စည်း အပ်သော တံခါးရှိ၏၊ ဤသို့ ဘောဇဉ်၌ အတိုင်းအရှည်ကို သိ၏၊ ဤသို့ နိုးကြားမှု၌အားထုတ်၏၊ ဤသို့ သူတော်ကောင်းတရားခုနစ်ပါးနှင့် ပြည့်စုံ၏၊ ဤသို့ အထူးစင်ကြယ်သောစိတ်၌အပါအဝင်ဖြစ် ကုန်သော မျက်မှောက်ကိုယ်၌ ချမ်းချမ်းသာသာ နေမှုဖြစ်ကုန်သော ဈာန်လေးပါးတို့ကိုအလိုရှိတိုင်းရသူ မငြိုမငြင်ရသူ မပင်မပန်းရသူ ဖြစ်၏။ မဟာနာမ် (ထို့ကြောင့်) ဤမြတ်စွာဘုရား၏တပည့်ကို ''သေခ အကျင့်မြတ်နှင့် ပြည့်စုံသောသူ'' ဟူ၍ ဆိုရ၏။ မပုပ်သောဥကဲ့သို့ ကိလေသာတို့ဖြင့်ပုပ်ခြင်းမရှိသော ဝိပဿနာဉာဏ်နှင့် ပြည့်စုံသည်ဖြစ်၍ အဝိဇ္ဇာတည်းဟူသော ဥခွံကို ဖောက်ခွဲခြင်းငှါထိုက်၏၊ သစ္စာ လေးပါးကို ထိုးထွင်း၍ သိခြင်းငှါ ထိုက်၏၊ အတုမဲ့ ယောဂကုန်ရာ နိဗ္ဗာန်ကို ရခြင်းငှါထိုက်၏။

၂၈။ မဟာနာမ် ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သည် အတုမဲ့သော ဥပေက္ခာကြောင့်ဖြစ်သည့် ဤ သတိ၏စင်ကြယ်ခြင်း (စတုတ္ထဈာန်သမာဓိ) ကိုသာလျှင် အစွဲပြု၍ များပြားသော ရှေး၌ဖြစ်ဖူးသောဘဝကိုအောက်မေ့နိုင်၏။ ဤသည်တို့ကား အဘယ်နည်း-

တစ်ဘဝကိုလည်းကောင်း၊ နှစ်ဘဝတို့ကိုလည်းကောင်း။ပ။ ဤသို့ အခြင်းအရာနှင့်တကွ ညွှန်ပြဖွယ် (အမည်အနွယ်) နှင့်တကွ များပြားသော ရှေး၌ဖြစ်ဖူးသော ဘဝကို အောက်မေ့နိုင်၏။ ဤ (ပုဗ္ဗေ နိဝါသာနုဿတိဉာဏ်) သည်ကား ကြက်ငယ်သည် ဥခွံအတွင်းမှ ဖောက်ခွဲထွက်ပေါ်လာသကဲ့သို့ (အဝိဇ္ဇာဥခွံမှ) ထိုသူ၏ ရှေးဦးစွာ (ပဌမ) ဖောက်ခွဲထွက်ပေါ်လာခြင်း ဖြစ်၏။ (၁)

မဟာနာမ် ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သည် အတုမဲ့သော ဥပေက္ခာကြောင့်ဖြစ်သည့် ဤသတိ၏စင်ကြယ်ခြင်း (စတုတ္ထဈာန်သမာဓိ) ကိုသာလျှင် အစွဲပြု၍ အထူးသဖြင့် စင်ကြယ်သော လူတို့၏မျက်စိထက် သာလွန်သော နတ်မျက်စိနှင့်တူသော 'ဒိဗ္ဗစက္ခု' ဉာဏ်ဖြင့် သေဆဲသတ္တဝါ ဖြစ်ပေါ်ဆဲသတ္တဝါယုတ်သောသတ္တဝါ မြတ်သောသတ္တဝါ အဆင်းလှသောသတ္တဝါ အဆင်းမလှသောသတ္တဝါ ကောင်းသောလားရာရှိသောသတ္တဝါ မကောင်းသောလားရာရှိသော သတ္တဝါတို့ကို မြင်၏။ပ။ ကံအားလျော်စွာ ဖြစ်သောသတ္တဝါတို့ကို သိ၏။ ဤ (ဒိဗ္ဗစက္ခုဉာဏ်) သည်ကား ကြက်ငယ်သည် ဥခွံတွင်းမှ ဖောက်ခွဲထွက်ပေါ်လာသကဲ့သို့ (အဝိဇ္ဇာဥခွံမှ) ထိုသူ၏ နှစ်ကြိမ်မြောက် (ဒုတိယ) ဖောက်ခွဲထွက်ပေါ်လာခြင်း ဖြစ်၏။ (၂)

မဟာနာမ် ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သည် အတုမဲ့သော ဥပေက္ခာကြောင့်ဖြစ်သည့် ဤသတိ၏စင်ကြယ်ခြင်း (စတုတ္ထဈာန်သမာဓိ) ကိုသာလျှင် အစွဲပြု၍ အာသဝေါတရားတို့၏ ကုန်ခြင်းကြောင့်အာသဝေါ ကင်းသော လွတ်မြောက်သော (အရဟတ္တဖိုလ်) စိတ်နှင့် လွတ်မြောက်သော (အရဟတ္တဖိုလ်) ပညာကို ယခု ဘဝ၌ပင်လျှင် ထူးသောဉာဏ်ဖြင့် ကိုယ်တိုင် မျက်မှောက်ပြုလျက် ရောက်၍ နေ၏။ ဤ (အာသဝက္ခယ ဉာဏ်) သည်ကား ကြက်ငယ်သည် ဥခွံအတွင်းမှ ဖောက်ခွဲထွက်ပေါ်လာသကဲ့သို့ (အဝိဇ္ဇာဥခွံမှ) ထိုသူ၏ သုံးကြိမ်မြောက် (တတိယ) ဖောက်ခွဲထွက်ပေါ်လာခြင်း ဖြစ်၏။ (၃)

၂၉။ မဟာနာမ် မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သည် သီလနှင့် ပြည့်စုံ၏၊ ဤ (သီလနှင့်) ပြည့်စုံခြင်းသည်လည်း ထိုသူ၏ (နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်း) စရဏတည်း။ မဟာနာမ် မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သည်ဣန္ဒြေတို့၌ စောင့်စည်းအပ်သော တံခါးရှိ၏၊ ဤ (ဣန္ဒြေတို့ကို စောင့်စည်းခြင်း) သည်လည်း ထိုသူ၏ (နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်း) စရဏတည်း။ မဟာနာမ် မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သည် ဘောဇဉ်၌ အတိုင်းအရှည်ကို သိ၏၊ ဤ (ဘောဇဉ်၌ အတိုင်းအရှည်ကို သိခြင်း) သည်လည်း ထိုသူ၏ (နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်း) စရဏတည်း။ မဟာနာမ် မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သည် နိုးကြားမှု၌ အားထုတ်၏၊ ဤ (နိုးကြားမှု၌အားထုတ်ခြင်း) သည်လည်း ထိုသူ၏ (နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်း) စရဏတည်း။ မဟာနာမ် မြတ်စွာဘုရား၏တပည့်သည် သူတော်ကောင်းတရားခုနစ်ပါးတို့နှင့် ပြည့်စုံ၏၊ ဤ (သူတော်ကောင်းတရားခုနစ်ပါးတို့နှင့်ပြည့်စုံခြင်း) သည်လည်း ထိုသူ၏ (နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်း) စရဏတည်း။ မဟာနာမ် မြတ်စွာဘုရား၏တပည့်သည် အထူးစင်ကြယ်သောစိတ်၌ အပါအဝင်ဖြစ်ကုန်သော မျက်မှောက်ကိုယ်၌ ချမ်းချမ်းသာသာနေမှုဖြစ်ကုန်သော ဈာန်လေးပါတို့ကို အလိုရှိတိုင်းရသူ မငြိုမငြင်ရသူ မပင်မပန်းရသူ ဖြစ်၏၊ (ဤဈာန်လေးပါးရခြင်း) သည်လည်း ထိုသူ၏ (နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်း) စရဏတည်း။

မဟာနာမ် မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သည် များပြားသော ရှေး၌ဖြစ်ဖူးသော ဘဝကို အောက်မေ့၏။ ဤသည်တို့ကား အဘယ်နည်း- တစ်ဘဝကိုလည်းကောင်း၊ နှစ်ဘဝတို့ကိုလည်းကောင်း။ပ။ ဤသို့အခြင်းအရာနှင့်တကွ ညွှန်ပြဖွယ် (အမည်အနွယ်) နှင့်တကွ များပြားသော ရှေး၌ဖြစ်ဖူးသော ဘဝကိုအောက်မေ့၏။ ဤ (ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိဉာဏ်) သည်လည်း ထိုသူ၏ ဝိဇ္ဇာဖြစ်၏။

မဟာနာမ် မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သည် အထူးသဖြင့် စင်ကြယ်သော လူတို့၏ မျက်စိထက်သာလွန်သော နတ်မျက်စိနှင့်တူသော 'ဒိဗ္ဗစက္ခု' ဉာဏ်ဖြင့် သေဆဲသတ္တဝါ ဖြစ်ပေါ်ဆဲသတ္တဝါ ယုတ်သောသတ္တဝါ မြတ်သောသတ္တဝါ အဆင်းလှသောသတ္တဝါ အဆင်းမလှသောသတ္တဝါ ကောင်းသောလားရာရှိသောသတ္တဝါ မကောင်းသောလားရာရှိသော သတ္တဝါတို့ကို မြင်၏။ပ။ ကံအားလျော်စွာ ဖြစ်သော သတ္တဝါတို့ကိုသိ၏၊ ဤ (ဒိဗ္ဗစက္ခုဉာဏ်) သည်လည်း ထိုသူ၏ ဝိဇ္ဇာဖြစ်၏။

မဟာနာမ် မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သည် အာသဝေါတရားတို့၏ ကုန်ခြင်းကြောင့် အာသဝေါကင်း သောလွတ်မြောက်သော (အရဟတ္တဖိုလ်) စိတ်နှင့် လွတ်မြောက်သော (အရဟတ္တဖိုလ်) ပညာကို ယခုဘဝ၌ပင်လျှင် ထူးသောဉာဏ်ဖြင့် ကိုယ်တိုင် မျက်မှောက်ပြုလျက် ရောက်၍ နေ၏။ ဤ (အာသဝက္ခယဉာဏ်) သည်လည်း ထိုသူ၏ ဝိဇ္ဇာဖြစ်၏။

မဟာနာမ် ဤသို့သဘောရှိသော မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်ကို ဝိဇ္ဇာနှင့်ပြည့်စုံသောသူဟူ၍လည်း ကောင်း၊ စရဏနှင့်ပြည့်စုံသော သူဟူ၍လည်းကောင်း၊ ဝိဇ္ဇာစရဏနှင့်ပြည့်စုံသော သူဟူ၍လည်းကောင်း ဆိုရ၏။

၃၀။ မဟာနာမ် သနင်္ကုမာရဗြဟ္မာသည်လည်း ဤဂါထာကို ဆို၏-

လူအပေါင်း၌ အကြင်သူတို့သည် အမျိုးအနွယ်ကို အားကိုးလေ့ရှိကုန်၏၊ (ထိုသူ တို့တွင်) မင်းမျိုးသည်မြတ်၏၊ နတ်လူအပေါင်း၌ (အကြင်သူသည်) အသိဉာဏ် 'ဝိဇ္ဇာ' အကျင့် 'စရဏ' နှင့် ပြည့်စုံ၏၊ ထိုသူသည် မြတ်၏ဟု (ဆို၏)။

မဟာနာမ် သနင်္ကုမာရဗြဟ္မာသည် ထိုဂါထာကို ကောင်းစွာ သီဆိုပေ၏၊ မကောင်းသဖြင့် သီဆိုသည်မဟုတ်ပေ။ ကောင်းစွာ ရွတ်ဆိုပေ၏၊ မကောင်းသဖြင့် ရွတ်ဆိုသည် မဟုတ်ပေ။ အကျိုးနှင့် စပ်ပေ၏၊ အကျိုးနှင့် မစပ်သည် မဟုတ်ပေ။ မြတ်စွာဘုရားသည် သဘောတူတော်မူ၏ဟု (ဆို၏)။

ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ထတော်မူ၍ အသျှင်အာနန္ဒာအား ''အာနန္ဒာ ကောင်းပေစွ၊ ကောင်း ပေစွ၊ အာနန္ဒာ သင်သည် ကပိလဝတ်ပြည်သား သာကီဝင်မင်းသားတို့အား သေက္ခပုဂ္ဂိုလ်တို့၏ အကျင့် ကိုကောင်းစွာသာလျှင် ဟောကြားပေ၏''ဟု မိန့်တော်မူ၏။

အသျှင်အာနန္ဒာသည် ဤတရားစကားကို ဟောတော်မူ၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည်လည်း ခွင့်ပြုတော်မူ၏၊ ကပိလဝတ်ပြည်သား သာကီဝင်မင်းသားတို့သည် အသျှင်အာနန္ဒာဟောသော တရားတော်ကို နှစ်ခြိုက်ဝမ်းမြောက်ကြကုန်၏။

သုံးခုမြောက် သေခသုတ် ပြီး၏။

------

၄-ပေါတလိယသုတ်

၃၁။ အကျွန်ုပ်သည် ဤသို့ ကြားနာခဲ့ရပါသည်-

အခါတစ်ပါး၌ မြတ်စွာဘုရားသည် (မဟီမြစ်၏ မြောက်ဘက်) အင်္ဂတိုင်း အာပဏနိဂုံး၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နံနက်အချိန်၌ သင်္ကန်းကို ပြင်ဝတ်၍ သပိတ်သင်္ကန်းကိုယူလျက် အာပဏနိဂုံးသို့ ဆွမ်းအလို့ငှါ ဝင်တော်မူ၏၊ အာပဏနိဂုံး၌ ဆွမ်းအလို့ငှါ လှည့်လည်ပြီး၍ဆွမ်းခံရွာမှ ဖဲခဲ့ပြီးနောက် တစ်ခုသော တောအုပ်သို့ နေ့သန့်စင်ရန် ချဉ်းကပ်၏၊ ထိုတောအုပ်သို့ သက်ဝင်၍ တစ်ခုသော သစ်ပင်ရင်း၌ နေ့သန့်စင်ရန် ထိုင်တော်မူ၏။

ပေါတလိယသူကြွယ်သည်လည်း ပြည့်စုံသော အဝတ်အရုံရှိသည်ဖြစ်၍ ထီးဆောင်းကာ ဖိနပ်စီးလျက်အညောင်းပြေ လမ်းလျှောက်လှည့်လည်သော် တောအုပ်ဆီသို့ ချဉ်းကပ်ပြီးလျှင် တောအုပ်အတွင်းသို့သက်ဝင်၍ မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်လျက် မြတ်စွာဘုရားနှင့်အတူ ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာ နှုတ်ဆက်ပြောဆို၏၊ ဝမ်းမြောက်ဖွယ် အမှတ်ရဖွယ် စကားကို ပြောဆိုပြီးဆုံးစေပြီးနောက် တစ်ခုသောနေရာ၌ ရပ်တည်၏၊ တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်နေသော ပေါတလိယသူကြွယ်အား မြတ်စွာဘုရားသည်''သူကြွယ် နေရာတို့သည် များစွာရှိကုန်၏၊ အလိုရှိမူ ထိုင်လော့''ဟု မိန့်တော်မူ၏။

ဤသို့ မိန့်တော်မူသော် ပေါတလိယသူကြွယ်သည် ''ရဟန်းဂေါတမသည် ငါ့ကို သူကြွယ်ဟူသောအခေါ်အဝေါ်ဖြင့် ခေါ်ဝေါ်ပြောဆိုဘိသည်''ဟု အမျက်ထွက်လျက် နှလုံးမသာသည်ဖြစ်၍ (စကားမပြောဘဲ) ဆိတ်ဆိတ်နေ၏။

နှစ်ကြိမ်မြောက်လည်း မြတ်စွာဘုရားသည်။ပ။ သုံးကြိမ်မြောက်လည်း မြတ်စွာဘုရားသည်ပေါတလိယသူကြွယ်ကို ''သူကြွယ် နေရာတို့သည် များစွာရှိကုန်၏၊ အလိုရှိမူ ထိုင်လော့''ဟု မိန့်တော်မူ၏။ ဤသို့ မိန့်တော်မူသော် ပေါတလိယသူကြွယ်သည် ''ရဟန်းဂေါတမသည် ငါ့ကို သူကြွယ်ဟူသောအခေါ်အဝေါ်ဖြင့် ခေါ်ဝေါ်ပြောဆိုဘိသည်''ဟု အမျက်ထွက်လျက် နှလုံးမသာသည်ဖြစ်၍ မြတ်စွာဘုရားအား- ''အသျှင်ဂေါတမ အသျှင်ဂေါတမသည် အကျွန်ုပ်ကို သူကြွယ်ဟူသော အခေါ်အဝေါ်ဖြင့် ခေါ်ဝေါ်ပြောဆိုခြင်းသည် မသင့်တင့် မလျောက်ပတ်ပါ''ဟု လျှောက်၏။

သူကြွယ် သင်၏ အမူအရာ အသွင်အပြင် ပုံပန်းတို့သည် သူကြွယ်ကဲ့သို့ပင် ဖြစ်ပေသည်ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။ အသျှင်ဂေါတမ အကျွန်ုပ်သည် ခပ်သိမ်းသော လူမှုကိစ္စတို့ကို ပယ်ထားပြီးပြီ၊ ခပ်သိမ်းသောလူ့အသုံး အနှုန်းတို့ကို ဖြတ်တောက်ထားပြီးပါပြီဟု (လျှောက်၏)။

သူကြွယ် အဘယ်သို့လျှင် သင်သည် ခပ်သိမ်းသော လူမှုကိစ္စတို့ကို ပယ်ထားသနည်း၊ အဘယ်သို့လျှင် ခပ်သိမ်းသော လူ့အသုံးအနှုန်းတို့ကို ဖြတ်တောက်ထားသနည်းဟု (မေးတော်မူ၏)။ အသျှင်ဂေါတမ အကျွန်ုပ်မှာရှိသော ဥစ္စာ စပါး ငွေ ရွှေအားလုံးကို သားသမီးတို့အား အမွေပေးထားပြီးပြီ၊ ထိုဥစ္စာစု၌ အကျွန်ုပ်သည် ဆုံးမခြင်းမရှိ ပြစ်တင်ပြောဆိုခြင်း မရှိဘဲ စားလောက်ရုံ ဝတ်လောက်ရုံမျှအတိုင်းအရှည်ဖြင့်သာ နေပါ၏။ အသျှင်ဂေါတမ ဤသို့လျှင် အကျွန်ုပ်သည် ခပ်သိမ်းသော လူမှုကိစ္စတို့ကို ပယ်ထားပြီးပါပြီ၊ လူ့အသုံးအနှုန်းတို့ကို ဖြတ်တောက်ထားပြီးပါပြီဟု (လျှောက်၏)။

သူကြွယ် သင်ကား လူ့အသုံးအနှုန်းဖြတ်တောက်ပုံကို တစ်မျိုးအားဖြင့် ပြောဆို၏၊ (ငါ) ဘုရားအဆုံးအမ၌ကား လူ့အသုံးအနှုန်း ဖြတ်တောက်ပုံသည် တစ်မျိုးဖြစ်၏ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။ အသျှင်ဘုရားအဘယ်သို့လျှင် မြတ်စွာဘုရား အဆုံးအမ၌ လူ့အသုံးအနှုန်း ဖြတ်တောက်ပုံ ဖြစ်ပါသနည်း၊ တောင်းပန်ပါသည် မြတ်စွာဘုရား၊ မြတ်စွာဘုရား၏ အဆုံးအမတော်၌ လူ့အသုံးအနှုန်း ဖြတ်တောက်မှု ဖြစ်ပုံတရားတော်ကို အကျွန်ုပ်အား ဟောကြားတော်မူပါဟု (လျှောက်၏)။

သူကြွယ် သို့ဖြစ်လျှင် နားထောင်လော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းလော့၊ ဟောကြားပေအံ့ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။ ''ကောင်းပါပြီ မြတ်စွာဘုရား''ဟု ပေါတလိယသူကြွယ်သည် မြတ်စွာဘုရားအား ပြန်ကြားလျှောက် ထား၏။

၃၂။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤဆိုလတ္တံ့သော တရားတော်ကို ဟောတော်မူ၏- သူကြွယ် မြတ်စွာဘုရား၏ အဆုံးအမ၌ ရှစ်ပါးသော ဤတရားတို့သည် လူ့အသုံးအနှုန်းဖြတ်ခြင်းငှါ ဖြစ်ကုန်၏။ အဘယ်ရှစ်ပါးတို့နည်း ဟူမူ-

အသက်မသတ်ခြင်းကို မှီ၍ အသက်သတ်ခြင်းကို ပယ်ရမည် (၁)။

ပေးသောဥစ္စာယူခြင်းကို မှီ၍ မပေးသောဥစ္စာယူခြင်းကို ပယ်ရမည် (၂)။

မှန်ကန်သောစကားကို မှီ၍ မမှန်ကန်သောစကားကို ပယ်ရမည် (၃)။

ကုန်းမတိုက်သောစကားကို မှီ၍ ကုန်းတိုက်သောစကားကို ပယ်ရမည် (၄)။

မတပ်မက်မလိုချင်မှုကို မှီ၍ တပ်မက်လိုချင်မှုကို ပယ်ရမည် (၅)။

မကဲ့ရဲ့မခြုတ်ခြယ်ခြင်းကို မှီ၍ ကဲ့ရဲ့ခြုတ်ခြယ်ခြင်းကို ပယ်ရမည် (၆)။

အမျက်မထွက်ခြင်း မပင်ပန်းခြင်းကို မှီ၍ အမျက်ထွက်ခြင်း ပင်ပန်းခြင်းကို ပယ်ရမည် (၇)။

လွန်စွာမာန်မမူခြင်းကို မှီ၍ လွန်စွာမာန်မူခြင်းကို ပယ်ရမည် (၈)။

သူကြွယ် အကျဉ်းအားဖြင့် ဟောကြား၍ အကျယ်အားဖြင့် မဝေဖန်ရသေးသော ဤတရားရှစ်ပါးတို့သည် မြတ်စွာဘုရား အဆုံးအမ၌ လူ့အသုံးအနှုန်း ဖြတ်ခြင်းငှါ ဖြစ်ကုန်၏ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။

အသျှင်ဘုရား အကျဉ်းအားဖြင့် ဟောကြား၍ အကျယ်အားဖြင့် မဝေဖန်ရသေးသော ဤတရားရှစ်ပါးတို့သည် မြတ်စွာဘုရား အဆုံးအမ၌ လူ့အသုံးအနှုန်း ဖြတ်ခြင်းငှါ ဖြစ်ကုန်၏၊ အသျှင်ဘုရားတောင်းပန်ပါ၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် တပည့်တော်အား အစဉ်သနားသည်ကို အကြောင်းပြု၍ ဤတရားရှစ်ပါးတို့ကို အကျယ်ချဲ့ကာ ဝေဖန်တော်မူပါဟု (လျှောက်၏)။

သူကြွယ် ထိုသို့ဖြစ်လျှင် နားထောင်လော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းလော့၊ ဟောပြပေအံ့ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။ ''အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ''ဟု ပေါတလိယသူကြွယ်သည် မြတ်စွာဘုရားအား ပြန်ကြားလျှောက်ထား၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရားတော်ကို ဟောတော်မူ၏-

၃၃။ ''အသက်မသတ်ခြင်းကို မှီ၍ အသက်သတ်ခြင်းကို ပယ်ရမည်'' ဟူသော စကားကို (ငါဘုရား) ဟောထား၏၊ ထိုစကားကို အဘယ်ကို အစွဲပြု၍ ဟောထားသနည်း- သူကြွယ် ဤသာသနာတော်၌မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သည် ဤသို့ဆင်ခြင်၏- ငါသည် အကြင် (အနှောင်အဖွဲ့) သံယောဇဉ်တို့၏အကြောင်းကြောင့် အသက်ကို သတ်လေ့ရှိသူ ဖြစ်ရာ၏၊ ငါသည် ထို (အနှောင်အဖွဲ့) သံယောဇဉ်တို့ကိုပယ်ခြင်း အကြွင်းမဲ့ဖြတ်ခြင်းငှါ ကျင့်ကြံနေ၏။ အကယ်၍ ငါသည် အသက်သတ်လေ့ရှိသူ ဖြစ်အံ့၊ အသက် သတ်ခြင်းတည်းဟူသော အကြောင်းကြောင့် ငါ့ကို ငါကိုယ်တိုင်လည်း စွပ်စွဲရာ၏၊ အသက်သတ်ခြင်း တည်း ဟူသော အကြောင်းကြောင့် ငါ့ကို ပညာရှိ သူတော်ကောင်းတို့သည်လည်းဆင်ခြင် နှိုင်းချိန် စိစစ်ကြကုန်၍ ကဲ့ရဲ့ကုန်ရာ၏၊ အသက်သတ်ခြင်းတည်းဟူသော အကြောင်းကြောင့်ကိုယ်ခန္ဓာပျက်စီး၍ သေပြီးသည်မှ နောက်၌ မကောင်းသောလားရာရှိသည်သာ ဧကန်ဖြစ်ရမည်။ ့ဤအသက်သတ်ခြင်းသည်ပင်လျှင် (အနှောင် အဖွဲ့) သံယောဇဉ်ဖြစ်၏၊ ဤအသက်သတ်ခြင်းသည်ပင်လျှင်ပိတ်ပင်တားဆီးတတ်သော နီဝရဏဖြစ်၏၊ အသက်သတ်ခြင်းတည်းဟူသော အကြောင်းကြောင့်ဖြစ်ပေါ်လာမည့် အာသဝေါတရား, ပင်ပန်းခြင်း, ပူပန် ခြင်းတရားတို့သည် အသက်သတ်ခြင်းမှရှောင်ကြဉ်သောသူအား မဖြစ်ပေါ်ကြကုန်။ ''အသက်မသတ်ခြင်း ကို မှီ၍ အသက်သတ်ခြင်းကိုပယ်ရမည်'' ဟူသော ထိုစကားကို ဤ (ဆိုခဲ့ပြီးသော) အကြောင်းကို စွဲ၍ ဟောထား၏။

၃၄။ ''ပေးသောဥစ္စာယူခြင်းကို မှီ၍ မပေးသောဥစ္စာယူခြင်းကို ပယ်ရမည်'' ဟူသော စကားကို (ငါဘုရား) ဟောထား၏၊ ထိုစကားကို အဘယ်ကို အစွဲပြု၍ ဟောထားသနည်း- သူကြွယ် ဤသာသနာတော်၌ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သားသည် ဤသို့ ဆင်ခြင်၏- ငါသည် အကြင် (အနှောင်အဖွဲ့) သံယောဇဉ်တို့၏ အကြောင်းကြောင့် မပေးသောဥစ္စာကို ခိုးယူလေ့ရှိသူ ဖြစ်ရာ၏၊ ငါသည် (ထိုအနှောင်အဖွဲ့) သံယောဇဉ်တို့ကို ပယ်ခြင်းငှါ အကြွင်းမဲ့ဖြတ်ခြင်းငှါ ကျင့်ကြံနေ၏။

အကယ်၍ ငါသည် မပေးသော ဥစ္စာကို ခိုးယူလေ့ရှိသူ ဖြစ်အံ့၊ မပေးသော ဥစ္စာကို ခိုးယူခြင်းတည်းဟူသော အကြောင်းကြောင့် ငါ့ကို ငါကိုယ်တိုင်လည်း စွပ်စွဲရာ၏၊ မပေးသော ဥစ္စာကို ခိုးယူခြင်းတည်းဟူသော အကြောင်းကြောင့် ငါ့ကို ပညာရှိ သူတော်ကောင်းတို့သည်လည်း ဆင်ခြင်နှိုင်းချိန် စိစစ်ကြကုန်၍ ကဲ့ရဲ့ကုန်ရာ၏၊ မပေးသော ဥစ္စာကို ခိုးယူခြင်းတည်းဟူသော အကြောင်းကြောင့် ကိုယ်ခန္ဓာပျက်စီး၍ သေပြီးသည်မှ နောက်၌ မကောင်းသောလားရာရှိသည်သာ ဧကန်ဖြစ်ရမည်။

ဤမပေးသောဥစ္စာကို ခိုးယူခြင်းသည်ပင်လျှင် (အနှောင်အဖွဲ့) သံယောဇဉ်ဖြစ်၏၊ ဤမပေးသော ဥစ္စာကိုခိုးယူခြင်းသည်ပင်လျှင် ပိတ်ပင်တားဆီးတတ်သော နီဝရဏဖြစ်၏၊ မပေးသော ဥစ္စာကို ခိုးယူခြင်းတည်းဟူသော အကြောင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာမည့် အာသဝေါတရား, ပင်ပန်းခြင်း, ပူပန်ခြင်းတရားတို့သည် မပေးသော ဥစ္စာကို ခိုးယူခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်သောသူအား မဖြစ်ပေါ်ကြကုန်။ ''ပေးသောဥစ္စာယူခြင်းကို မှီ၍ မပေးသောဥစ္စာယူခြင်းကို ပယ်ရမည်'' ဟူသော ထိုစကားကို ဤ (ဆိုခဲ့ပြီးသော) အကြောင်းကိုအစွဲပြု၍ ဟောထား၏။

၃၅။ ''မှန်ကန်သောစကားကို မှီ၍ မမှန်ကန်သောစကားကို ပယ်ရမည်'' ဟူသော စကားကို (ငါဘုရား) ဟောထား၏၊ ထိုစကားကို အဘယ်ကို အစွဲပြု၍ ဟောထားသနည်း- သူကြွယ် ဤသာသနာ တော်၌မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သားသည် ဤသို့ ဆင်ခြင်၏- ငါသည် အကြင် (အနှောင်အဖွဲ့) သံယောဇဉ်တို့၏အကြောင်းကြောင့် မမှန်ကန်သော စကားကို ပြောဆိုလေ့ရှိသူ ဖြစ်ရာ၏၊ ငါသည် ထို (အနှောင်အဖွဲ့) သံယောဇဉ်တို့ကို ပယ်ခြင်း အကြွင်းမဲ့ဖြတ်ခြင်းငှါ ကျင့်ကြံနေ၏။

အကယ်၍ ငါသည်ပင်လျှင် မမှန်ကန်သောစကားကို ပြောဆိုလေ့ရှိသူ ဖြစ်အံ့၊ မမှန်ကန်သောစကားကိုပြောဆိုခြင်းတည်းဟူသော အကြောင်းကြောင့် ငါ့ကို ငါကိုယ်တိုင်လည်း စွပ်စွဲရာ၏၊ မမှန်ကန်သောစကားကို ပြောဆိုခြင်းတည်းဟူသော အကြောင်းကြောင့် ငါ့ကို ပညာရှိ သူတော်ကောင်းတို့သည်လည်းဆင်ခြင်နှိုင်းချိန် စိစစ်ကြကုန်၍ ကဲ့ရဲ့ကုန်ရာ၏။

မမှန်ကန်သောစကားကို ပြောဆိုခြင်းတည်းဟူသော အကြောင်းကြောင့် ကိုယ်ခန္ဓာပျက်စီး၍ သေပြီးသည်မှနောက်၌ မကောင်းသောလားရာရှိသည်သာ ဧကန်ဖြစ်ရမည်။ ဤမမှန်ကန်သောစကားကို ပြောဆိုခြင်းသည်ပင်လျှင် (အနှောင်အဖွဲ့) သံယောဇဉ်ဖြစ်၏၊ ဤမမှန်ကန်သောစကားကိုပြောဆိုခြင်းသည်ပင်လျှင် ပိတ်ပင်တားဆီးတတ်သော နီဝရဏဖြစ်၏၊ မမှန်ကန်သောစကားကိုပြောဆိုခြင်းတည်းဟူသော အကြောင်း ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာမည့် အာသဝေါတရား, ပင်ပန်းခြင်း, ပူပန်ခြင်းတရားတို့သည် မမှန်ကန်သောစကား ကို ပြောဆိုခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်သောသူအားမဖြစ်ပေါ်နိုင်ကုန်။ ''မှန်ကန်သောစကားကို မှီ၍ မမှန်ကန်သော စကားကို ပယ်ရမည်'' ဟူသောထိုစကားကို ဤ (ဆိုခဲ့ပြီးသော) အကြောင်းကို အစွဲပြု၍ ဟောထား၏။

၃၆။ ''ကုန်းမတိုက်သောစကားကို မှီ၍ ကုန်းတိုက်သောစကားကို ပယ်ရမည်'' ဟူသော စကားကို (ငါဘုရား) ဟောထား၏၊ ထိုစကားကို အဘယ်ကို အစွဲပြု၍ ဟောထားသနည်း- သူကြွယ် ဤသာသနာတော်၌ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သားသည် ဤသို့ ဆင်ခြင်၏- ငါသည် အကြင် (အနှောင်အဖွဲ့) သံယောဇဉ်တို့၏ အကြောင်းကြောင့် ကုန်းတိုက်သောစကားကို ဆိုသူဖြစ်ရာ၏၊ ငါသည် ထို (အနှောင်အဖွဲ့) သံယောဇဉ်တို့ကို ပယ်ခြင်း အကြွင်းမဲ့ဖြတ်ခြင်းငှါ ကျင့်ကြံနေ၏။

အကယ်၍ ငါသည် ကုန်းတိုက်သောစကားကို ပြောဆိုသူ ဖြစ်အံ့၊ ကုန်းတိုက်သောစကားကို ပြောဆိုခြင်းတည်းဟူသော အကြောင်းကြောင့် ငါ့ကို ငါကိုယ်တိုင်လည်း စွပ်စွဲရာ၏၊ ကုန်းတိုက်သောစကားကိုပြောဆိုခြင်းတည်းဟူသော အကြောင်းကြောင့် ငါ့ကို ပညာရှိ သူတော်ကောင်းတို့သည်လည်း ဆင်ခြင်နှိုင်းချိန်စိစစ်ကြကုန်၍ ကဲ့ရဲ့ကုန်ရာ၏။ ကုန်းတိုက်သောစကားကို ပြောဆိုခြင်းတည်းဟူသော အကြောင်းကြောင့် ကိုယ်ခန္ဓာပျက်စီး၍ သေပြီးသည်မှနောက်၌ မကောင်းသောလားရာရှိသည်သာ ဧကန်ဖြစ်ရမည်။

ဤကုန်းတိုက်သော စကားသည်ပင်လျှင် (အနှောင်အဖွဲ့) သံယောဇဉ် ဖြစ်၏၊ ဤကုန်းတိုက်သောစကားသည်ပင်လျှင် ပိတ်ပင်တားဆီးတတ်သော နီဝရဏဖြစ်၏။ ကုန်းတိုက်သောစကားကို ပြောဆိုခြင်းတည်းဟူသော အကြောင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာမည့် အာသဝေါတရား, ပင်ပန်းခြင်း, ပူပန်ခြင်းတရားတို့သည် ကုန်းတိုက်သော စကားမှ ရှောင်ကြဉ်သူအား မဖြစ်ပေါ်နိုင်ကုန်။ ''ကုန်းမတိုက်သောစကားကို မှီ၍ကုန်းတိုက်သောစကားကို ပယ်ရမည်'' ဟူသော ထိုစကားကို ဤ (ဆိုခဲ့ပြီးသော) အကြောင်းကို အစွဲပြု၍ဟောထား၏။

၃၇။ ''မတပ်မက် မလိုချင်မှုကို မှီ၍ တပ်မက် လိုချင်မှုကို ပယ်ရမည်'' ဟူသော စကားကို (ငါဘုရား) ဟောထား၏။ ထိုစကားကို အဘယ်ကို အစွဲပြု၍ ဟောထားသနည်း- သူကြွယ် ဤသာသနာ တော်၌မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သားသည် ဤသို့ ဆင်ခြင်၏- ငါသည် အကြင် (အနှောင်အဖွဲ့) သံယောဇဉ်တို့၏ အကြောင်းကြောင့် တပ်မက်မှု လိုချင်မှုရှိသူ ဖြစ်ရာ၏၊ ငါသည် ထို (အနှောင်အဖွဲ့) သံယောဇဉ်တို့ကို ပယ်ခြင်း အကြွင်းမဲ့ဖြတ်ခြင်းငှါ ကျင့်ကြံနေ၏။

အကယ်၍ ငါသည် တပ်မက်လိုချင်မှု ရှိသူဖြစ်အံ့၊ တပ်မက်လိုချင်မှုတည်းဟူသော အကြောင်းကြောင့်ငါ့ကို ငါကိုယ်တိုင်လည်း စွပ်စွဲရာ၏၊ တပ်မက်လိုချင်မှုတည်းဟူသော အကြောင်းကြောင့် ငါ့ကို ပညာရှိသူတော်ကောင်းတို့သည်လည်း ဆင်ခြင်နှိုင်းချိန်စိစစ်ကြကုန်၍ ကဲ့ရဲ့ကုန်ရာ၏။ တပ်မက်လိုချင်မှုတည်းဟူသော အကြောင်းကြောင့် ကိုယ်ခန္ဓာပျက်စီး၍ သေပြီးသည်မှနောက်၌ မကောင်းသောလားရာရှိသည်သာဧကန်ဖြစ်ရမည်။

ဤတပ်မက်လိုချင်မှုသည်ပင်လျှင် အနှောင်အဖွဲ့ သံယောဇဉ် ဖြစ်၏၊ ဤတပ်မက်လိုချင်မှုသည်ပင်လျှင်ပိတ်ပင်တားဆီးတတ်သော နီဝရဏ ဖြစ်၏၊ တပ်မက်လိုချင်မှုတည်းဟူသော အကြောင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာမည့် အာသဝေါတရား, ပင်ပန်းခြင်း, ပူပန်ခြင်းတရားတို့သည် တပ်မက်လိုချင်မှုမှ ကြဉ်ရှောင်သောသူအား မဖြစ်ပေါ်နိုင်ကုန်။ ''မတပ်မက် မလိုချင်မှုကို မှီ၍ တပ်မက်လိုချင်မှုကို ပယ်ရမည်'' ဟူသော ထိုစကားကို ဤ (ဆိုခဲ့ပြီးသော) အကြောင်းကို အစွဲပြု၍ ဟောထား၏။

၃၈။ ''မကဲ့ရဲ့ မခြုတ်ခြယ်ခြင်းကို မှီ၍ ကဲ့ရဲ့ ခြုတ်ခြယ်ခြင်းကို ပယ်ရမည်'' ဟူသော စကားကို (ငါဘုရား) ဟောထား၏၊ ထိုစကားကို အဘယ်ကို အစွဲပြု၍ ဟောထားသနည်း- သူကြွယ် ဤသာသနာတော်၌ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သားသည် ဤသို့ ဆင်ခြင်၏- ငါသည် အကြင် (အနှောင်အဖွဲ့) သံယောဇဉ်တို့၏ အကြောင်းကြောင့် ကဲ့ရဲ့ခြုတ်ခြယ်တတ်သော အလေ့ရှိသူ ဖြစ်ရာ၏။

ငါသည် ထို (အနှောင်အဖွဲ့) သံယောဇဉ်တို့ကို ပယ်ခြင်း အကြွင်းမဲ့ ဖြတ်ခြင်းငှါ ကျင့်ကြံနေ၏။ ငါသည်ကဲ့ရဲ့ခြုတ်ခြယ်တတ်သော အလေ့ရှိသူ ဖြစ်အံ့၊ ကဲ့ရဲ့ခြုတြ်ခယ်ခြင်းတည်းဟူသော အကြောင်း ကြောင့်ငါ့ကို ငါကိုယ်တိုင်လည်း စွပ်စွဲရာ၏။ ငါ့ကို ကဲ့ရဲ့ခြုတ်ခြယ်ခြင်းတည်း ဟူသောအကြောင်းကြောင့်ပညာရှိသူတော်ကောင်းတို့သည်လည်း ဆင်ခြင်နှိုင်းချိန်စိစစ်ကြကုန်၍ ကဲ့ရဲ့ကုန်ရာ၏။ ကဲ့ရဲ့ခြုတ်ခြယ်ခြင်းတည်းဟူသော အကြောင်းကြောင့် ကိုယ်ခန္ဓာပျက်စီး၍ သေပြီးသည်မှနောက်၌ မကောင်းသော လားရာရှိသည်သာ ဧကန်ဖြစ်ရမည်။

ဤကဲ့ရဲ့ခြတ်ခြယ်ခြင်းသည်ပင်လျှင် (အနှောင်အဖွဲ့) သံယောဇဉ် ဖြစ်၏၊ ဤကဲ့ရဲ့ခြုတ်ခြယ်ခြင်းသည်ပင်လျှင် ပိတ်ပင်တားဆီးတတ်သော နီဝရဏ ဖြစ်၏၊ ကဲ့ရဲ့ခြုတ်ခြယ်ခြင်းတည်းဟူသောအကြောင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာမည့် အာသဝေါတရား, ပင်ပန်းခြင်း, ပူပန်ခြင်းတရားတို့သည်ကဲ့ရဲ့ခြုတ်ခြယ်လေ့မရှိသူတို့ အား မဖြစ်ပေါ်နိုင်ကုန်။ ''မကဲ့ရဲ့ မခြုတ်ခြယ်ခြင်းကို မှီ၍ကဲ့ရဲ့ခြျတ်ခြယ်ခြင်းကို ပယ်ရမည်'' ဟူသော ထို စကားကို ဤ (ဆိုခဲ့ပြီးသော) အကြောင်းကို အစွဲပြု၍ဟောထား၏။

၃၉။ ''အမျက်မထွက်ခြင်း မပင်ပန်းခြင်းကို မှီ၍ အမျက်ထွက်ခြင်း ပင်ပန်းခြင်းကို ပယ်ရမည်'' ဟူသောစကားကို (ငါဘုရား) ဟောထား၏၊ ထိုစကားကို အဘယ်ကို အစွဲပြု၍ ဟောထားသနည်း- သူကြွယ်ဤသာသနာတော်၌ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သားသည် ဤသို့ ဆင်ခြင်၏- ငါသည် အကြင် (အနှောင်အဖွဲ့) သံယောဇဉ်တို့၏ အကြောင်းကြောင့် အမျက်ထွက်လေ့ရှိသူ ပင်ပန်းလေ့ရှိသူ ဖြစ်ရာ၏။

ငါသည် ထို (အနှောင်အဖွဲ့) သံယောဇဉ်တို့ကို ပယ်ခြင်း အကြွင်းမဲ့ ဖြတ်ခြင်းငှါ ကျင့်ကြံနေ၏။ အကယ်၍ ငါသည် အမျက်ထွက်လေ့ရှိသူ ပင်ပန်းလေ့ရှိသူ ဖြစ်အံ့၊ ငါ့ကို ငါကိုယ်တိုင်လည်း စွပ်စွဲရာ၏၊ ငါ့ကို အမျက်ထွက်ခြင်း ပင်ပန်းခြင်းတည်းဟူသော အကြောင်းကြောင့် ပညာရှိသူတော်ကောင်းတို့သည်လည်း ဆင်ခြင်နှိုင်းချိန် စိစစ်ကြကုန်၍ ကဲ့ရဲ့ကုန်ရာ၏။ အမျက်ထွက်ခြင်း ပင်ပန်းခြင်းတည်းဟူသောအကြောင်းကြောင့် ကိုယ်ခန္ဓာပျက်စီး၍ သေပြီးသည်မှနောက်၌ မကောင်းသော လားရာရှိသည်သာ ဧကန်ဖြစ်ရမည်။

ဤ အမျက်ထွက်ခြင်း ပင်ပန်းခြင်းသည်ပင်လျှင် (အနှောင်အဖွဲ့) သံယောဇဉ်ဖြစ်၏၊ ဤအမျက်ထွက်ခြင်း ပင်ပန်းခြင်းသည်ပင်လျှင် ပိတ်ပင်တားဆီးတတ်သော နီဝရဏ ဖြစ်၏၊ အမျက်ထွက်ခြင်းပင်ပန်းခြင်းတည်းဟူသော အကြောင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာမည့် အာသဝေါတရား, ပင်ပန်းခြင်း, ပူပန်ခြင်းတရားတို့သည် အမျက်ထွက်လေ့မရှိသူ ပင်ပန်းလေ့မရှိသူတို့အား မဖြစ်ပေါ်နိုင်ကုန်။ ''အမျက်မထွက်ခြင်းမပင်ပန်းခြင်းကို မှီ၍ အမျက်ထွက်ခြင်း ပင်ပန်းခြင်းကို ပယ်ရမည်'' ဟူသော ထိုစကားကို ဤ (ဆိုခဲ့ပြီးသော) အကြောင်းကို အစွဲပြု၍ ဟောထား၏။

၄၀။ ''လွန်စွာ မာန်မမူခြင်းကို မှီ၍ လွန်စွာ မာန်မူခြင်းကို ပယ်ရမည်'' ဟူသော စကားကို (ငါဘုရား) ဟောထား၏၊ ထိုစကားကို အဘယ်ကို အစွဲပြု၍ ဟောထားသနည်း- သူကြွယ် ဤသာသနာတော်၌မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သားသည် ဤသို့ ဆင်ခြင်၏- ငါသည် အကြင် (အနှောင်အဖွဲ့) သံယောဇဉ်တို့၏ အကြောင်းကြောင့် လွန်စွာ မာန်မူလေ့ရှိသူ ဖြစ်ရာ၏။

ငါသည် ထို (အနှောင်အဖွဲ့) သံယောဇဉ်တို့ကို ပယ်ခြင်း အကြွင်းမဲ့ ဖြတ်ခြင်းငှါ ကျင့်ကြံနေ၏။ အကယ်၍ ငါသည် လွန်စွာ မာန်မူခြင်းရှိသူ ဖြစ်အံ့၊ လွန်စွာ မာန်မူခြင်းတည်းဟူသော အကြောင်းကြောင့်ငါ့ကို ငါကိုယ် တိုင်လည်း စွပ်စွဲရာ၏၊ ငါ့ကို လွန်စွာ မာန်မူခြင်းတည်းဟူသော အကြောင်းကြောင့်ပညာရှိ သူတော်ကောင်းတို့သည်လည်း ဆင်ခြင်နှိုင်းချိန်စိစစ်ကြကုန်၍ ကဲ့ရဲ့ကုန်ရာ၏။ လွန်စွာမာန်မူခြင်းတည်း ဟူသော အကြောင်းကြောင့် ကိုယ်ခန္ဓာပျက်စီး၍ သေပြီးသည်မှ နောက်၌မကောင်းသောလားရာရှိသည်သာ ဧကန်ဖြစ်ရမည်။

ဤလွန်စွာ မာန်မူခြင်းသည်ပင်လျှင် (အနှောင်အဖွဲ့) သံယောဇဉ် ဖြစ်၏၊ ဤလွန်စွာ မာန်မူခြင်းသည်ပင်လျှင် ပိတ်ပင်တားဆီးတတ်သော နီဝရဏဖြစ်၏၊ လွန်စွာ မာန်မူခြင်းတည်းဟူသော အကြောင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာမည့် အာသဝေါတရား, ပင်ပန်းခြင်း, ပူပန်ခြင်းတရားတို့သည် လွန်စွာ မာန်မူခြင်း့မရှိသူအား မဖြစ်ပေါ်နိုင်ကုန်။ ''လွန်စွာ မာန်မမူခြင်းကို မှီ၍ လွန်စွာ မာန်မူခြင်းကို ပယ်ရမည်'' ဟူသောထိုစကားကို ဤ (ဆိုခဲ့ပြီးသော) အကြောင်းကို အစွဲပြု၍ ဟောထား၏။

၄၁။ သူကြွယ် အကျဉ်းအားဖြင့် ဟောကြား၍ အကျယ်အားဖြင့် ဝေဖန်ထားသော အကြင်တရားရှစ်ပါးတို့သည် မြတ်စွာဘုရား အဆုံးအမ၌ လူ့အသုံးအနှုန်း ဖြတ်ခြင်းငှါ ဖြစ်ကုန်၏။ ထိုတရားရှစ်ပါးတို့ဟူသည် ဤသည်တို့ပင်တည်း။ ထိုမျှလောက်ဖြင့် မြတ်စွာဘုရား အဆုံးအမ၌ အခါခပ်သိမ်း လုံးဝအသုံးအနှုန်းပြတ်သည် မဟုတ်သေးသည်သာတည်းဟု (မိန့်တော်မူ၏)။

အသျှင်ဘုရား အဘယ်သို့သော အခြင်းအရာအားဖြင့် မြတ်စွာဘုရား၏ အဆုံးအမ၌ အခါခပ်သိမ်းလုံးဝအသုံးအနှုန်းပြတ်ခြင်းသည် ဖြစ်ပါသနည်း။ အသျှင်ဘုရား တောင်းပန်ပါ၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည်မြတ်စွာဘုရား အဆုံးအမ၌ အခါခပ်သိမ်း လုံးဝအသုံးအနှုန်းပြတ်ခြင်း ဖြစ်ပုံတရားတော်ကို အကျွန်ုပ်အားဟောတော်မူပါဟု (လျှောက်၏)။

သူကြွယ် ထိုသို့ဖြစ်လျှင် နာလော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းလော့၊ ဟောပြပေအံ့ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။ ''အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ''ဟု ပေါတလိယသူကြွယ်သည် မြတ်စွာဘုရားအား ပြန်ကြားလျှောက်ထား၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရားကို ဟောကြားတော်မူ၏။ ကာမဂုဏ်တိုု့၏ အပြစ်ကို ဆိုရာစကား

၄၂။ သူကြွယ် ဥပမာသော်ကား မွတ်သိပ်ဆာလောင်သဖြင့် အားနည်း၍ နေသော ခွေးသည် နွားတို့ကိုသတ်ဖြတ်ရာ စဉ်းတီတုံးအနီး၌ ရှေးရှုတည်နေသည် ဖြစ်ရာ၏။ ကျွမ်းကျင်သော နွားသတ်သမားသည်လည်းကောင်း၊ နွားသတ်သမား၏ တပည့်သည်လည်းကောင်း ကောင်းစွာ ခြစ်ယူခြင်းဖြင့်ခြစ်ယူထားပြီးသော အသားမရှိသော သွေးသာလိမ်းကျံနေသော အရိုးကို ထိုခွေး၏ အနီးသို့ပင် ပစ်ပေးရာ၏။

သူကြွယ် ထိုစကားကို သင် အဘယ်သို့ မှတ်ထင်သနည်း- ထိုခွေးသည် ကောင်းစွာ ခြစ်ယူခြင်း ဖြင့်ခြစ်ယူထားပြီးသော အသားမရှိ သွေးသာ လိမ်းကျံနေသော ဤအရိုးကို လျက်သော် မွတ်သိပ်ဆာလောင်သဖြင့် အားနည်းခြင်းကို ပယ်ဖျောက်နိုင်ပါမည်လောဟု (မေးတော်မူ၏)။ အသျှင်ဘုရား မပယ်ဖျောက်နိုင်ပါ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း၊ အသျှင်ဘုရား ဤအရိုးသည် ကောင်းစွာ ခြစ်ယူခြင်းဖြင့် ခြစ်ယူထား၍ အသားမရှိ, သွေးသာ လိမ်းကျံနေသောကြောင့်တည်း။ အမှန်အားဖြင့် ထိုခွေးသည် ပင်ပန်းရုံနွမ်းနယ်ရုံမျှသာ ဖြစ်ရာပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။

သူကြွယ် ဤအတူသာလျှင် မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သားသည် ဤသို့ ဆင်ခြင်၏- ''ကာမဂုဏ်တို့သည် အရိုးနှင့် တူကုန်၏၊ များစွာ ဆင်းရဲခြင်း ရှိကုန်၏၊ များစွာ ပင်ပန်းခြင်း ရှိကုန်၏၊ ဤကာမဂုဏ်တို့၌ အပြစ်သည် များပြားလှ၏''ဟု မြတ်စွာဘုရားသည် ဟောကြားတော်မူ၏။

ဤသို့ ထိုကာမဂုဏ်ငါးပါးတို့ကိုဟုတ်မှန်သည့်အတိုင်း ကောင်းသော ပညာဖြင့် မြင်၍ အထူးထူး သောသဘောရှိသော အထူးထူးသော သဘောကို မှီသော ဥပေက္ခာမျိုးကို ရှောင်ကြဉ်၍ တစ်ခုတည်း သောသဘောရှိသော တစ်ခုတည်းသော သဘောကို မှီသော အခါခပ်သိမ်း လောကသားများ တပ်မက် စရာ (ကာမဂုဏ်ငါးပါး) တို့ကို စွဲလမ်းခြင်း 'ဆန္ဒရာဂ' အကြွင်းမဲ့ ချုပ်ရာဖြစ်သော ဥပေက္ခာမျိုးကိုသာလျှင်ပွါးများ၏။

၄၃။ သူကြွယ် ဥပမာအားဖြင့် လင်းတသည်လည်းကောင်း၊ ဘုံမတီးငှက်သည်လည်းကောင်း၊ စွန်ရဲသည်လည်းကောင်း သားတစ်ကို ချီ၍ ပျံသွားရာ၏၊ ထိုသားတစ်ကို ချီ၍ ပျံသော ငှက်သို့ လင်းတတို့သည်လည်းကောင်း၊ ဘုံမတီးငှက်တို့သည်လည်းကောင်း၊ စွန်ရဲတို့သည်လည်းကောင်း အစဉ်တစိုက်လိုက်ကုန် လိုက်ကုန်၍ ထိုးဆိတ်ကြကုန်ရာ၏၊ သားတစ်ကို လွှတ်ချစေကုန်ရာ၏၊ သူကြွယ် ထိုစကားကိုသင်အဘယ်သို့ မှတ်ထင်သနည်း။ အကယ်၍ လင်းတသည်လည်းကောင်း၊ ဘုံမတီးငှက်သည်လည်းကောင်း၊ ့စွန်ရဲသည်လည်းကောင်း ထိုအစာသားတစ်ကို လျင်စွာသာလျှင် မစွန့်လွှတ်ငြားအံ့၊ ထိုသားတစ်ချီယူသောငှက်သည် ထိုငှက်အပေါင်းတို့က လုယူထိုးဆိတ်ကြခြင်း တည်းဟူသော အကြောင်းကြောင့် သေခြင်းသို့သော်လည်းကောင်း၊ သေလောက်သော ဆင်းရဲသို့သော်လည်းကောင်း ရောက်ရာသည် မဟုတ်လောဟု (မေးတော်မူ၏)။ အသျှင်ဘုရား မှန်ပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။

သူကြွယ် ဤအတူသာလျှင် မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သားသည် ဤသို့ ဆင်ခြင်၏- ''ကာမဂုဏ်တို့သည် သားတစ်နှင့် တူကုန်၏၊ များစွာ ဆင်းရဲခြင်း ရှိကုန်၏၊ များစွာ ပင်ပန်းခြင်း ရှိကုန်၏၊ ဤကာမဂုဏ် စည်းစိမ်တို့၌ အပြစ်သည် များပြားလှ၏''ဟု မြတ်စွာဘုရားသည် ဟောကြားတော်မူ၏၊ ဤသို့ ထိုကာမဂုဏ်တို့ကိုဟုတ်မှန်သည့်အတိုင်း ကောင်းသောပညာဖြင့် မြင်၍ အထူးထူးသော သဘောရှိသော အထူးထူးသော သဘောကို မှီသော ဥပေက္ခာမျိုးကို ရှောင်ကြဉ်၍ တစ်ခုတည်းသော သဘောရှိသော တစ်ခုတည်းသော သဘောကို မှီသော အခါခပ်သိမ်း လောကသားများ တပ်မက်စရာ (ကာမဂုဏ်ငါးပါး) တို့ကို စွဲလမ်းခြင်း 'ဆန္ဒရာဂ' အကြွင်းမဲ့ ချုပ်ရာဖြစ်သော (စတုတ္ထဈာန်) ဥပေက္ခာမျိုးကိုသာလျှင်ပွါးများ၏။

၄၄။ သူကြွယ် ဥပမာတစ်နည်းသော်ကား ယောက်ျားသည် တောက်လောင်နေသော မြက်မီးရှူးကိုကိုင်ယူ၍ လေညာသို့ သွားလေရာ၏။ သူကြွယ် ထိုစကားကို သင်အဘယ်သို့ မှတ်ထင်သနည်း။ အကယ်၍ ထိုယောက်ျားသည် တောက်လောင်နေသော ထိုမြက်မီးရှူးကို လျင်မြန်စွာသာလျှင် မစွန့်လွှတ်ငြားအံ့၊ ထိုတောက် လောင်နေသော မြက်မီးရှူးသည် ထိုယောက်ျား၏ လက်ကိုသော်လည်း လောင်ရာ၏၊ လက်ရုံးကိုသော်လည်း လောင်ရာ၏ အင်္ဂါကြီးငယ် တစ်ခုခုကိုသော်လည်း လောင်ရာ၏၊ ထိုယောက်ျားသည် ထိုမြက်မီးရှူးလောင်မြိုက်ခြင်းတည်းဟူသော အကြောင်းကြောင့်သေခြင်းသို့သော်လည်းကောင်း၊ သေ လောက်သော ဆင်းရဲသို့သော်လည်းကောင်း ရောက်ရာသည်မဟုတ်လောဟု (မေးတော်မူ၏)။ အသျှင် ဘုရား မှန်ပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။ သူကြွယ် ဤအတူသာလျှင်မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သားသည် ဤသို့ ဆင်ခြင်၏-''ကာမဂုဏ်တို့သည် မြက်မီးရှူးနှင့် တူကုန်၏၊ များစွာ ဆင်းရဲခြင်းရှိကုန်၏၊ များစွာ ပင်ပန်း ခြင်းရှိကုန်၏၊ ဤကာမဂုဏ်တို့၏ အပြစ်သည်များပြားလှ၏''ဟု မြတ်စွာဘုရားသည် ဟောကြားတော် မူ၏၊ ဤသို့ဟုတ်မှန်သည့်အတိုင်းကောင်းသောပညာဖြင့် မြင်၍။ပ။ (စတုတ္ထဈာန်) ဥပေက္ခာမျိုးကိုသာ လျှင် ပွါးများ၏။

၄၅။ သူကြွယ် ဥပမာတစ်နည်းသော်ကား ကင်းသော မီးတောက် မီးခိုးရှိကုန်သော ယောက်ျား၏ အရပ်တသူ (လက်ခုပ်တစ်ဖောင်) အတိုင်းအရှည်ရှိကုန်သော မီးကျီးခဲတို့ဖြင့် ပြည့်သော မီးကျီးတွင်းသည်ရှိလေရာ၏။ ထိုအခါ အသက်ရှည်လို မသေလိုသော ချမ်းသာခြင်းကို အလိုရှိသော ဆင်းရဲမှုကို စက်ဆုပ်သော ယောက်ျားတစ်ယောက်သည် ရောက်လာရာ၏။ ထိုယောက်ျားကို အားရှိကုန်သော ယောက်ျားနှစ်ယောက်တို့သည် လက်ရုံးတို့ကို အသီးအသီးကိုင်လျက် မီးကျီးတွင်းသို့ ဆွဲငင်ကုန်ရာ၏။

သူကြွယ် ထိုစကားကို သင် အဘယ်သို့ မှတ်ထင်သနည်း။ အမှန်အားဖြင့် ထိုယောက်ျားသည် ထိုသို့ဤသို့ ကိုယ်ကို ရုန်းကန်ရာသည် မဟုတ်လောဟု (မေးတော်မူ၏)။ အသျှင်ဘုရား မှန်ပါ၏၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း၊ အသျှင်ဘုရား ထိုယောက်ျားသည် ''ငါသည် မီးကျီးတွင်းသို့ ကျအံ့၊ ထိုသို့ ကျရောက်ခြင်းကြောင့် သေခြင်းသို့သော်လည်းကောင်း၊ သေလောက်သော ဆင်းရဲခြင်းသို့သော်လည်းကောင်းရောက်လေရာ၏''ဟု သိသောကြောင့်ပါတည်းဟု (လျှောက်၏)။

သူကြွယ် ဤအတူသာလျှင် မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သားသည် ဤသို့ ဆင်ခြင်၏- ''ဤကာမဂုဏ်တရားတို့သည် မီးကျီးတွင်းနှင့် တူကုန်၏၊ များစွာ ဆင်ရဲခြင်း ရှိကုန်၏၊ များစွာ ပင်ပန်းခြင်း ရှိကုန်၏၊ ဤကာမဂုဏ်တရား ငါးပါးတို့၌ အပြစ်သည် များပြားလှ၏''ဟု မြတ်စွာဘုရားသည် ဟောကြားတော်မူ၏၊ ဤသို့ဟုတ်မှန်သည့်အတိုင်း ကောင်းသောပညာဖြင့် မြင်၍။ပ။ (စတုတ္ထဈာန်) ဥပေက္ခာ မျိုးကိုသာ့လျှင် ပွါးများးရာ၏။

၄၆။ သူကြွယ် ဥပမာတစ်နည်းသော်ကား ယောက်ျားသည် မွေ့လျော်ဖွယ်သော အရံမွေ့လျော်ဖွယ် သောတောအုပ် မွေ့လျော်ဖွယ်သော မြေအပြင် မွေ့လျော်ဖွယ်သော ရေကန်ကို အိပ်မက်မြင်မက်ရာ၏၊ ထိုယောက်ျားသည် နိုးသည်ရှိသော် တစ်စုံတစ်ခုကိုမျှ မမြင်မတွေ့ရာသကဲ့သို့၊ သူကြွယ် ဤအတူသာလျှင်မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သားသည် ဤသို့ ဆင်ခြင်၏-''ကာမဂုဏ်တရားတို့သည် အိပ်မက်နှင့် တူကုန်၏၊ များစွာ ဆင်ရဲခြင်း ရှိကုန်၏၊ များစွာ ပင်ပန်းခြင်း ရှိကုန်၏၊ ဤကာမဂုဏ် တရားတို့၌ အပြစ်သည်များပြားလှ၏''ဟု မြတ်စွာဘုရားသည် ဟောကြားတော်မူ၏။ပ။ (စတုတ္ထဈာန်) ဥပေက္ခာမျိုးကိုသာလျှင်ပွါးများ၏။

၄၇။ သူကြွယ် ဥပမာတစ်နည်းသော်ကား ယောက်ျားသည် ငှါးရမ်းထားသော ဥစ္စာဖြစ်သော ယာဉ်, ယောက်ျားအား ထိုက်တန်သော မြတ်သော ပတ္တမြားနားဍောင်းကို ငှါးရမ်း၍ ထိုငှါးရမ်ထားသောဥစ္စာတို့ဖြင့် ဝတ်ဆင် ဗန်းပြလျက် ဈေးတွင်းသို့ သွားရာ၏၊ ထိုယောက်ျားကို လူအပေါင်းသည် မြင်၍-''အချင်းတို့ ဤယောက်ျားသည် ဥစ္စာရှိပေစွတကား၊ ဥစ္စာရှိသူတို့သည် ဥစ္စာတို့ကို ဤသို့ပင် ခံစားကြကုန်၏''ဟု ပြောဆိုရာ၏။ ထိုယောက်ျားကို ဥစ္စာရှင်တို့သည် တွေ့လေရာရာအရပ်၌သာလျှင် မိမိပိုင် ဥစ္စာတို့ကို ယူကုန်ရာ၏။ သူကြွယ် ထိုစကားကို သင် အဘယ်သို့ မှတ်ထင်သနည်း။ ထိုယောက်ျားအားတစ်မျိုးတစ်ဖုံ ဖြစ်နိုင်ပါမည်လောဟု (မေးတော်မူ၏)။ အသျှင်ဘုရား ဖြစ်နိုင်ပါ၏။ အဘယ်ကြောင့်နည်း၊ အသျှင်ဘုရား ဥစ္စာရှင်တို့သည် မိမိပိုင် ဥစ္စာတို့ကို ယူကုန်သောကြောင့်ပါတည်းဟု (လျှောက်၏)။ သူကြွယ် ဤအတူသာလျှင် မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သားသည် ဤသို့ ဆင်ခြင်၏-''ကာမဂုဏ်တရားတို့သည် ခေတ္တခဏမျှ ငှါးရမ်းထားသော စည်းစိမ်ဥစ္စာနှင့် တူကုန်၏၊ များစွာဆင်ရဲခြင်း ရှိကုန်၏၊ များစွာ ပင်ပန်းခြင်း ရှိကုန်၏၊ ဤကာမဂုဏ်တရားတို့၌ အပြစ်သည်များပြားလှ၏''ဟု မြတ်စွာဘုရားသည် ဟောကြားတော်မူ၏။ပ။ (စတုတ္ထဈာန်) ဥပေက္ခာမျိုးကိုသာလျှင်ပွါးများ၏။

၄၈။ သူကြွယ် ဥပမာတစ်နည်းသော်ကား ရွာ၏သော်လည်းကောင်း နိဂုံး၏သော်လည်းကောင်း မနီးမဝေး၌ ထူထပ်သော တောအုပ်သည် ရှိရာ၏၊ ထိုတောအုပ်၌ သစ်ပင်တစ်ပင်သည် ချိုမြိန်ကောင်းမြတ်သော အသီးလည်း ရှိရာ၏၊ များပြားသော အသီးလည်း ရှိရာ၏၊ မြေ၌ ကျွေကျသော တစ်စုံတစ်ခုသော အသီးမျှလည်း မရှိရာ။ ထိုအခါ အသီးကို အလိုရှိသည်ဖြစ်၍ အသီးရှာသော ယောက်ျားသည်အသီးရှာ လှည့်လည်လာရာ၏၊ ထိုယောက်ျားသည် ထိုတောအုပ်သို့ သက်ဝင်၍ ချိုမြိန်ကောင်းမြတ်သောအသီးများသော အသီးရှိသော ထိုသစ်ပင်ကို မြင်လေရာ၏၊

ထိုယောက်ျားအား ဤသို့သော အကြံအစည်သည် ဖြစ်ရာ၏-''ဤသစ်ပင်သည် ချိုမြိန် ကောင်းမြတ်သော အသီးလည်း ရှိ၏၊ များသော အသီးလည်း ရှိ၏၊ မြေ၌ ကျွေကျသော တစ်စုံတစ်ခုသော အသီးမျှလည်း မရှိ၊ ငါသည် သစ်ပင်သို့ တက်ရန် နားလည်၏၊ ဤသစ်ပင်သို့ တက်၍ အလိုရှိတိုင်းစား၍ခါးပိုက်ကိုလည်း ပြည့်စေရမူ ကောင်းလေစွ''ဟု (အကြံအစည်ဖြစ်ရာ၏)။ ထိုသူသည် ထိုသစ်ပင်သို့တက် ၍ အလိုရှိတိုင်လည်း စားရာ၏၊ ခါးပိုက်ကိုလည်း ပြည့်စေရာ၏။

ထို့နောက် အသီးကို အလိုရှိသည်ဖြစ်၍ အသီးကိုရှာသော ဒုတိယယောက်ျားသည် ထက်လှစွာသောဓားမကို ယူ၍ အသီးရှာလှည့်လည်လာရာ၏၊ ထိုဒုတိယယောက်ျားသည် ထိုတောအုပ်သို့ သက်ဝင်၍ချိုမြိန်သော အသီး, များသောအသီးရှိသော ထိုသစ်ပင်ကို မြင်လေရာ၏၊ ထိုယောက်ျားအား ဤသို့သောအကြံအစည်ဖြစ်၏ ''ဤသစ်ပင်သည် ချိုမြိန်သော အသီးလည်း ရှိ၏၊ များသော အသီးလည်း ရှိ၏၊ မြေ၌ ကျွေကျသော တစ်စုံတစ်ခုသော အသီးမျှလည်း မရှိ၊ ငါသည် သစ်ပင်သို့ တက်ရန် နားမလည်၊ ငါသည် ဤသစ်ပင်ကို အရင်းမှ ဖြတ်ပြီးလျှင် အလိုရှိတိုင်းစား၍ ခါးပိုက်ကိုလည်း ပြည့်စေရမူ့ကောင်းလေစွ''ဟု (အကြံအစည်ဖြစ်၏)။ ထိုသူသည် ထိုသစ်ပင်ကို အရင်းကသာလျှင် ဖြတ်လေရာ၏။

သူကြွယ် ထိုစကားကို သင် အဘယ်သို့ မှတ်ထင်သနည်း။ ရှေးဦးစွာ သစ်ပင်တက်သော ဤ မည်သောယောက်ျားသည် အကယ်၍ လျင်မြန်စွာ မဆင်းသက်ငြားအံ့၊ ထိုသစ်ပင် လဲသည်ရှိသော် ယောက်ျား၏လက်သည်မူလည်း ကျိုးရာ၏၊ ခြေထောက်သည်မူလည်း ကျိုးရာ၏၊ အင်္ဂါကြီးငယ် တစ်ခုခု သည်လည်းကျိုးပဲ့ပျက်စီးရာ၏။ ထိုရှေးဦးစွာ သစ်ပင်တက်နှင့်သော ယောက်ျားသည် သစ်ပင်လဲခြင်း ကြောင့်သေဆုံးခြင်းသို့သော်လည်းကောင်း၊ သေလောက်သော ဆင်းရဲသို့သော်လည်းကောင်း ရောက်ရာ သည်မဟုတ်လောဟု (မေးတော်မူ၏)။ အသျှင်ဘုရား မှန်ပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။

သူကြွယ် ဤအတူသာလျှင် မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သားသည် ဤသို့ ဆင်ခြင်၏- ''ကာမဂုဏ်တို့သည် ချိုမြိန်ကောင်းမြတ်သော အသီးရှိသော သစ်ပင်နှင့် တူကုန်၏၊ များစွာ ဆင်းရဲခြင်း ရှိကုန်၏၊ များစွာ ပင်ပန်းခြင်း ရှိကုန်၏၊ ဤကာမဂုဏ်တို့၌ အပြစ်သည် များပြားလှ၏''ဟု မြတ်စွာဘုရားသည်ဟောကြားတော်မူ၏။

ဤသို့ ထိုကာမဂုဏ်တို့ကိုဟုတ်မှန်သည့်အတိုင်း ကောင်းသောပညာဖြင့် မြင်၍ အထူးထူးသောသဘောရှိသော အထူးထူးသော သဘောကို မှီသော ဥပေက္ခာမျိုးကို ရှောင်ကြဉ်၍ တစ်ခုတည်းသောသဘောရှိသော တစ်ခုတည်းသော သဘောကို မှီသော အခါခပ်သိမ်း လောကသားများ တပ်မက်စရာ (ကာမဂုဏ်ငါးပါး) တို့ကို စွဲလမ်းခြင်း 'ဆန္ဒရာဂ' အကြွင်းမဲ့ ချုပ်ငြိမ်းရာဖြစ်သော (စတုတ္ထဈာန်) ဥပေက္ခာမျိုးကိုသာလျှင် ပွါးများ၏။

၄၉။ သူကြွယ် ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သားသည် အတုမဲ့သော ဥပေက္ခာကြောင့်ဖြစ်သည့် ဤသတိ၏စင်ကြယ်ခြင်း (စတုတ္ထဈာန်သမာဓိ) ကိုသာလျှင် အစွဲပြု၍ များပြားသော ရှေး၌နေခဲ့ဖူးသောဘဝ (ခန္ဓာအစဉ်) ကို အောက်မေ့နိုင်၏၊ ဤရှေး၌ နေခဲ့ဖူးသော ဘဝဟူသည် အဘယ်နည်း။ တစ်ဘဝကိုလည်းကောင်း၊ နှစ်ဘဝတို့ကိုလည်းကောင်း။ပ။ ဤသို့ အခြင်းအရာနှင့်တကွ ညွှန်ပြဖွယ် အမည်အနွယ်နှင့်တကွ ရှေး၌ နေခဲ့ဖူးသော ဘဝ (ခန္ဓာအစဉ်) ကို အောက်မေ့နိုင်၏။

သူကြွယ် ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သားသည် အတုမဲ့သော ဥပေက္ခာကြောင့်ဖြစ်သည့် ဤသတိ၏စင်ကြယ်ခြင်း (စတုတ္ထဈာန်သမာဓိ) ကိုသာလျှင် အစွဲပြု၍ အထူးသဖြင့် စင်ကြယ်သော လူတို့၏ မျက်စိထက် သာလွန်သော နတ်မျက်စိနှင့် တူသော 'ဒိဗ္ဗစက္ခု' ဉာဏ်ဖြင့် စုတေဆဲသတ္တဝါ ပဋိသန္ဓေနေဆဲသတ္တဝါယုတ်သောသတ္တဝါ မြတ်သောသတ္တဝါ အဆင်းလှသောသတ္တဝါ အဆင်းမလှသောသတ္တဝါ ကောင်းသောလားရာရှိသောသတ္တဝါ မကောင်းသော လားရာရှိသော သတ္တဝါတို့ကို မြင်၏၊ ။ပ။ မိမိတို့ ကံအားလျော်စွာကပ်ရောက်ကြရကုန်သော သတ္တဝါတို့ကို သိ၏။

သူကြွယ် ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သားသည် အတုမဲ့သော ဥပက္ခာကြောင့်ဖြစ်သည့် ဤသတိ၏စင်ကြယ်ခြင်း (စတုတ္ထဈာန်သမာဓိ) ကိုသာလျှင် အစွဲပြု၍ အာသဝေါတရားတို့၏ ကုန်ခြင်းကြောင့်အာသဝေါ တရား မရှိသော လွတ်မြောက်သော (အရဟတ္တဖိုလ်) စိတ်နှင့် လွတ်မြောက်သော (အရဟတ္တဖိုလ်) ပညာကို ယခုဘဝ၌ပင် ကိုယ်တိုင် ထူးသောဉာဏ်ဖြင့် မျက်မှောက်ပြုလျက် ပြည့်စုံစေ၍နေ၏။ သူကြွယ် ဤ ဆိုအပ်ပြီးသော အတိုင်းအရှည်ဖြင့်သာလျှင် မြတ်စွာဘုရား၏ အဆုံးအမ၌အခါခပ်သိမ်း လုံးဝအသုံး အနှုန်းပြတ်ခြင်းသည် ဖြစ်ပေ၏။

၅၀။ သူကြွယ် ထိုစကားကို သင် အဘယ်သို့ မှတ်ထင်သနည်း။ မြတ်စွာဘုရား၏ အဆုံးအမ၌အခါခပ်သိမ်း လုံးဝအသုံးအနှုန်းပြတ်မှု ဖြစ်ပုံနည်းလမ်းအားဖြင့် အသုံးအနှုန်းပြတ်ပုံကို သင်သည် မိမိသန္တာန်၌ တွေ့မြင်ပါ၏လောဟု (မေးတော်မူ၏)။

အသျှင်ဘုရား တပည့်တော်သည် ဘယ်လိုအစား ဖြစ်ပါသနည်း၊ မြတ်စွာဘုရား အဆုံးအမတော်၌အခါခပ်သိမ်း လုံးဝအသုံးအနှုန်းပြတ်မှုသည် ဘယ်လိုအစား ဖြစ်ပါမည်နည်း။ အသျှင်ဘုရား တပည့်တော့်သည် မြတ်စွာဘုရား၏ အဆုံးအမတော်၌ အခါခပ်သိမ်း လုံးဝအသုံးအနှုန်းပြတ်ခြင်းမှ ဝေးကွာလှပါ၏။

အသျှင်ဘုရား တပည့်တော်တို့သည် ရှေးအခါက အယူတစ်မျိုးရှိကုန်သော ပရိဗိုဇ်တို့ကို မသိသူများဖြစ်ကုန်လျက် သိသူများဟု အောက်မေ့ခဲ့ကြပါကုန်၏၊ မသိသူများဖြစ်ပါလျက် သိသူများအား ကျွေးမွေးထိုက်သော ဘောဇဉ်ကို ကျွေးမွေးခဲ့မိကြပါကုန်၏။ မသိသူများဖြစ်ပါလျက် သိသူများအရာ၌ ထားခဲ့မိကြပါကုန်၏။

အသျှင်ဘုရား တပည့်တော်တို့သည် ရဟန်းတို့ကိုကား သိသူများ ဖြစ်ကြပါကုန်လျက် မသိ သူများဟုအောက်မေ့ကြပါကုန်၏၊ သိသူများဖြစ်ပါလျက် မသိသူများအား ကျွေးမွေးထိုက်သော ဘောဇဉ်ကိုကျွေးမွေးခဲ့မိကြပါကုန်၏။ သိသူများ ဖြစ်ပါကုန်လျက် မသိသူများ၏ အရာ၌ ထားခဲ့မိကြပါကုန်၏။

အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ၌ တပည့်တော်တို့သည် အယူတစ်မျိုးရှိကုန်သော ပရိဗိုဇ်တို့ကို မသိ သူများသာဖြစ်ကုန်၍ မသိသူများဟု သိရပါကုန်တော့အံ့၊ မသိသူများသာ ဖြစ်ကုန်၍ မသိသူများအားကျွေးမွေးထိုက်သော ဘောဇဉ်ကို ကျွေးမွေးကြပါကုန်တော့အံ့၊ မသိသူများသာ ဖြစ်ကုန်၍ မသိသူများ၏အရာ၌သာလျှင် ထားပါကုန်တော့အံ့။

အသျှင်ဘုရား တပည့်တော်တို့သည် ရဟန်းတို့ကို သိသူများသာဖြစ်ကုန်၍ သိသူများဟု သိကြရကုန်တော့အံ့၊ သိသူများသာ ဖြစ်ကုန်၍ သိသူများအား ကျွေးမွေးထိုက်သော ဘောဇဉ်ကို ကျွေးမွေးကြပါကုန်တော့အံ့၊ သိသူများသာဖြစ်ကုန်၍ သိသူများ၏ အရာ၌ ထားကြပါကုန်တော့အံ့။

အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် အကျွန်ုပ်ကို ရဟန်းတို့၌ ရဟန်းဟု ချစ်ခြင်းကိုလည်းကောင်း၊ ရဟန်းတို့၌ ရဟန်းဟု ကြည်ညိုခြင်းကိုလည်းကောင်း၊ ရဟန်းတို့၌ ရဟန်းဟု ရိုသေခြင်းကိုလည်းကောင်းသိစေတော်မူပါပေ၏။

အသျှင်ဘုရား (တရားတော်သည်) အလွန်နှစ်သက်ဖွယ် ရှိပါ၏၊ အသျှင်ဘုရား (တရားတော်သည်) အလွန်နှစ်သက်ဖွယ် ရှိပါ၏၊ အသျှင်ဘုရား ဥပမာသော်ကား မှောက်ထားသော ဝထ္ထုကို လှန်ဘိသကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ ဖုံးလွှမ်းထားသော ဝထ္ထုကို ဖွင့်လှစ်ဘိသကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ မျက်စိလည်သောသူအားလမ်းမှန်ကို ပြောကြားဘိသကဲ့သို့လည်းကောင် 'မျက်စိရှိသော သူတို့သည် အဆင်းတို့ကို မြင်ကြလိမ့်မည်'ဟု အမိုက်မှောင်၌ ဆီမီးတန်ဆောင်ကို ဆောင်ပြဘိသကဲ့သို့လည်းကောင်း အသျှင်ဘုရား ဤအတူသာလျှင် မြတ်စွာဘုရားသည် အကြောင်းအမျိုးမျိုးဖြင့် တရားတော်ကို ပြတော်မူ၏၊ အရှင်ဘုရားအကျွန်ုပ်သည် အသျှင်ဘုရားကို ကိုးကွယ်ရာဟူ၍ ဆည်းကပ်ပါ၏၊ တရားတော်ကိုလည်း ကိုးကွယ်ရာဟူ၍ဆည်းကပ်ပါ၏၊ သံဃာတော်ကိုလည်း ကိုးကွယ်ရာဟူ၍ ဆည်းကပ်ပါ၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် အကျွန်ုပ်ကိုယနေ့မှစ၍ အသက်ထက်ဆုံး (ရတနာသုံးပါးကို) ကိုးကွယ်ဆည်းကပ်သော ဥပါသကာဟူ၍ မှတ်တော်မူပါဟု (လျှောက်၏)။

လေးခုမြောက် ပေါတလိယသုတ် ပြီး၏။

------

၅-ဇီဝကသုတ်

၅၁။ အကျွန်ုပ်သည် ဤသို့ ကြားနာခဲ့ရပါသည်-

အခါတစ်ပါး၌ မြတ်စွာဘုရားသည် ရာဇဂြိုဟ်ပြည် အဘယမင်းသား မွေးစားသော ဇီဝက၏သရက်ဥယျာဉ်၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။ ထိုအခါ အဘယမင်းသား မွေးစားသော ဇီဝကသည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးပြီးလျှင် တစ်ခုသောနေရာ၌ ထိုင်နေပြီးသော် မြတ်စွာဘုရားအား ''အသျှင်ဘုရား တပည့်တော်သည် ဤသို့သော စကားကို ကြားဖူးပါ၏-'ရဟန်းဂေါတမကိုရည်ညွှန်း၍ သတ္တဝါကို သတ်ကြကုန်၏၊ ရည်ညွှန်း၍ ပြုသော မိမိကိုစွဲ၍ ပြုသော ထိုအသားကို ရဟန်းဂေါတမသည် သိလျက် သုံးဆောင်စားသောက်၏'ဟု ကြားရပါသည်။ အသျှင်ဘုရား 'ရဟန်းဂေါတမကို့ရည်ညွှန်း၍ သတ္တဝါကို သတ်ကြကုန်၏၊ ရည်ညွှန်း၍ ပြုသော မိမိကိုစွဲ၍ ပြုသော ထိုအသားကိုရဟန်းဂေါတမသည် သိလျက် သုံးဆောင်စားသောက်၏'ဟု ဤသို့ပြောဆိုသော သူတို့သည် မြတ်စွာဘုရား၏ စကားအရ ပြောဆိုသူများ ဖြစ်ကြပါကုန်၏လော၊ မြတ်စွာဘုရားကို မဟုတ်မမှန်သောအားဖြင့်မစွပ်စွဲဘဲလည်း ရှိကြပါကုန်၏လော၊ အကြောင်းမှန်ကိုလည်း အကြောင်းမှန်အား လျော်စွာပြောကြားကြပါ ကုန်၏လော၊ မြတ်စွာဘုရား၏ စကားကို လိုက်၍ ပြောဆိုခြင်းသည်သူတစ်ပါးကဲ့ရဲ့အပ်သော အကြောင်း ရှိသည်ဖြစ်၍ ကဲ့ရဲ့စရာအကြောင်းသည် အနည်းငယ်မျှမဖြစ်ပါသလော''ဟု လျှောက်၏။

၅၂။ ဇီဝက ''ရဟန်းဂေါတမကို ရည်ညွှန်း၍ သတ္တဝါကို သတ်ကြကုန်၏၊ ရည်ညွှန်း၍ ပြုသော မိမိကိုစွဲ၍ပြုသော ထိုအသားကို ရဟန်းဂေါတမသည် သိလျက် သုံးဆောင်စားသောက်၏''ဟု ပြော ဆိုကြသောသူတို့သည် ငါ၏ စကားကို လိုက်၍ ပြောဆိုသူများ မဟုတ်ကုန်၊ ငါ့ကို မဟုတ်မမှန်သော အားဖြင့်စွပ်စွဲကြကုန်၏။ ဇီဝက သုံးပါးသော အကြောင်းတို့ဖြင့် အသားကို မသုံးဆောင်ကောင်းဟူ၍ ငါဟောကြား၏။ မြင်ခြင်း၊ ကြားခြင်း၊ ယုံမှားခြင်းဟူသော ဤသုံးပါးသော အကြောင်းတို့ဖြင့် အသားကိုမသုံးဆောင်ကောင်းဟူ၍ ငါ ဟောကြား၏။ ဇီဝက သုံးပါးသော အကြောင်းတို့ဖြင့် အသားကို သုံးဆောင်ကောင်း၏ဟူ၍ ငါ ဟောကြား၏။ မမြင်ခြင်း၊ မကြားခြင်း၊ ယုံမှားမရှိခြင်း ဟူသော ဤသုံးပါးသောအကြောင်းတို့ဖြင့် အသားကို သုံးဆောင်ကောင်း၏ ဟူ၍ ငါ ဟောကြား၏။

၅၃။ ဇီဝက ဤသာသနာတော်၌ ရဟန်းသည် တစ်ခုခုသော ရွာကိုလည်းကောင်း နိဂုံးကိုလည်း ကောင်းမှီ၍ နေ၏၊ ထိုရဟန်းသည် ချစ်ခြင်း 'မေတ္တာ' နှင့်ယှဉ်သော စိတ်ဖြင့် တစ်ခုသောအရပ်ကို ပျံ့နှံ့ စေ၍နေ၏၊ ထို့အတူ နှစ်ခုမြောက်အရပ်ကို။ သုံးခုမြောက်အရပ်ကို။ လေးခုမြောက်အရပ်ကို။ ဤနည်းဖြင့်အထက်အောက်ဖီလာ အရပ်ကို ပျံ့နှံ့စေ၍ နေ၏။ အလုံးစုံသောအရပ် အလုံးစုံသောသတ္တဝါတို့၌ မိမိနှင့်တူစွာ သတ္တဝါအားလုံးပါရှိသော သတ္တလောကကို ပြန့်ပြောသော မြတ်သော အပိုင်းအခြားမရှိသောရန်မရှိ သော ကြောင့်ကြမရှိသော မေတ္တာနှင့် ယှဉ်သော စိတ်ဖြင့် ပျံ့နှံ့စေ၍ နေ၏။

ထိုရဟန်းကို သူကြွယ်သည်လည်းကောင်း၊ သူကြွယ်၏သားသည်လည်းကောင်း ချဉ်းကပ်၍ နက်ဖြန်အတွက် ဆွမ်းစားပင့်၏၊ ဇီဝကရဟန်းသည် အလိုရှိသည်ဖြစ်၍သာလျှင် လက်ခံ၏။ ထိုရဟန်းသည်ထိုညဉ့်ကို လွန်သဖြင့် နံနက်အချိန်၌ သင်္ကန်းကို ပြင်ဝတ်လျက် သပိတ်သင်္ကန်းကို ယူ၍ သူကြွယ်၏လည်းကောင်း၊ သူကြွယ် သား၏လည်းကောင်း အိမ်သို့ ချဉ်းကပ်ပြီးလျှင် ခင်းထားသော နေရာ၌ ထိုင်နေ၏။ ထိုရဟန်းကို ထိုသူကြွယ်သည်လည်းကောင်း၊ ထိုသူကြွယ်၏သားသည်လည်းကောင်း မွန်မြတ်သောဆွမ်းဖြင့် လုပ်ကျွေး၏၊ ထိုရဟန်းအား ''ငါ့အား ဤသူကြွယ်သည်လည်းကောင်း၊ သူကြွယ်၏သားသည်လည်းကောင်း မွန်မြတ်သောဆွမ်းဖြင့် လုပ်ကျွေးပါမူ ကောင်းလေစွ''ဟု ဤသို့သော အကြံသည် မဖြစ်၊ ''ငါ့အား ဤသူကြွယ်သည်လည်းကောင်း၊ ဤသူကြွယ်၏သားသည်လည်းကောင်း နောင်အခါ၌လည်း ဤသို့သော မွန်မြတ်သော ဆွမ်းဖြင့် လုပ်ကျွေးပါမူ ကောင်းလေစွ''ဟု ဤသို့လည်း ထိုရဟန်းအား အကြံသည်မဖြစ်၊ ထိုရဟန်းသည် ထိုဆွမ်းကို မတပ်မက် မတွေဝေ မစွဲလမ်းမူ၍ အပြစ်ကို ရှုလေ့ရှိသည်ဖြစ်၍ လွတ်မြောက်ကြောင်း အဆင်အခြင်ရှိသည်ဖြစ်၍ သုံးဆောင်၏။

ဇီဝက ထိုစကားကို သင် အဘယ်သို့ မှတ်ထင်သနည်း၊ ထိုရဟန်းသည် ထိုအခါ၌ မိမိဆင်းရဲခြင်းငှါလည်း စေ့ဆော်သလော၊ သူတစ်ပါးဆင်းရဲခြင်းငှါလည်း စေ့ဆော်သလော၊ မိမိသူတစ်ပါး နှစ်ဦးလုံးဆင်းရဲခြင်းငှါလည်း စေ့ဆော်သလောဟု (မေးတော်မူ၏)။ အသျှင်ဘုရား မစေ့ဆော်ပါဟု (လျှောက်၏)။ ဇီဝက ထိုရဟန်းသည် ထိုအခါ၌ အပြစ်မရှိသည်သာလျှင်ဖြစ်သော အာဟာရကို သုံးဆောင်သည် မဟုတ်လောဟု (မေးတော်မူ၏)။ အသျှင်ဘုရား မှန်ပါသည်ဟု (လျှောက်၏)။ အသျှင်ဘုရား ''ဗြဟ္မာသည်မေတ္တာဖြင့် နေလေ့ရှိ၏''ဟူသော ဤစကားကို တပည့်တော် ကြားဖူးပါသည်၊ အသျှင်ဘုရား ထိုဗြဟ္မာကြီး့ဟူသည် ဤသည်ပင်တည်းဟု မြတ်စွာဘုရားကို အကျွန်ုပ် မျက်မြင်တွေ့ရပါသည်၊ အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် မေတ္တာဖြင့် နေလေ့ရှိတော်မူပါပေသည်ဟု (လျှောက်၏)။

ဇီဝက အကြင်ရာဂကြောင့်လည်းကောင်း၊ ဒေါသကြောင့်လည်းကောင်း၊ မောဟကြောင့်လည်းကောင်းဆင်းရဲဖြစ်ရာ၏၊ ငါဘုရားသည် ထိုရာဂ ဒေါသ မောဟကို ပယ်ပြီးပြီ၊ အမြစ်ကို အကြွင်းမဲ့ ဖြတ်ပြီးပြီ၊ (နုတ်ပြီးသော) ထန်းပင်ရာကဲ့သို့ ပြုပြီးပြီ၊ (အသစ်) မဖြစ်ခြင်းကို ပြုပြီးပြီ၊ နောင်အခါ ဖြစ်ခြင်းသဘောမရှိတော့ချေ။ ဇီဝက သင်သည် ဤသဘောကို ရည်ရွယ်လျက် အကယ်၍ ပြောဆိုသည်ဖြစ်အံ့၊ ''ငါဘုရားသည် သင်၏ ထိုစကားကို ခွင့်ပြု၏''ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။ အသျှင်ဘုရား တပည့်တော်သည် ဤသဘောကိုသာလျှင် ရည်ရွယ်၍ ပြောဆိုပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။

၅၄။ ဇီဝက ဤသာသနာတော်၌ ရဟန်းသည် တစ်ခုခုသော ရွာကိုလည်ကောင်း၊ နိဂုံးကိုလည်း ကောင်းအမှီပြု၍ နေ၏၊ ထိုရဟန်းသည် သနားခြင်း 'ကရုဏာ' နှင့်ယှဉ်သော စိတ်ဖြင့်။ပ။ ဝမ်းမြောက်ခြင်း 'မုဒိတာ' နှင့် ယှဉ်သော စိတ်ဖြင့်။ပ။ လျစ်လျူရှုခြင်း 'ဥပေက္ခာ' နှင့် ယှဉ်သော စိတ်ဖြင့် တစ်ခုသောအရပ်ကို ပျံ့နှံ့စေ၍ နေ၏။ ထို့အတူ နှစ်ခုမြောက်အရပ်ကို။ သုံးခုမြောက်အရပ်ကို။ လေးခုမြောက်အရပ်ကို။ ဤနည်းဖြင့် အထက်အောက် ဖီလာ အရပ်ကို ပျံ့နှံ့စေ၍ နေ၏။ အလုံးစုံသော အရပ် အလုံးစုံသောသတ္တဝါတို့၌ မိမိနှင့်တူစွာ သတ္တဝါအား လုံးပါရှိသော သတ္တလောကကို ပြန့်ပြောသော မြတ်သော အပိုင်းအခြားမရှိသော ရန်မရှိသော ကြောင့်ကြမရှိသော လျစ်လျူရှုခြင်း 'ဥပေက္ခာ' နှင့်ယှဉ်သော စိတ်ဖြင့်ပျံ့နှံ့စေ ၍ နေ၏။

ထိုရဟန်းကို သူကြွယ်သည်လည်းကောင်း၊ သူကြွယ်၏သားသည်လည်းကောင်း ချဉ်းကပ်၍ နက်ဖြန်အတွက် ဆွမ်းစားပင့်၏၊ ဇီဝက ရဟန်းသည် အလိုရှိသည်ဖြစ်၍သာလျှင် လက်ခံ၏။ ထိုရဟန်းသည်ထိုညဉ့်ကို လွန်သဖြင့် နံနက်အချိန်၌ သင်္ကန်းကို ပြင်ဝတ်လျက် သပိတ်သင်္ကန်းကို ယူ၍ သူကြွယ်၏လည်းကောင်း၊ သူကြွယ် သား၏လည်းကောင်း အိမ်သို့ ချဉ်းကပ်ပြီးလျှင် ခင်းထားသော နေရာ၌ ထိုင်နေ၏။ ထိုရဟန်းကို ထိုသူကြွယ်သည်လည်းကောင်း၊ ထိုသူကြွယ်၏သားသည်လည်းကောင်း မွန်မြတ်သောဆွမ်းဖြင့် လုပ်ကျွေး၏၊ ထိုရဟန်းအား ''ငါ့အား ဤသူကြွယ်သည်လည်းကောင်း၊ ဤသူကြွယ်၏သားသည်လည်းကောင်း မွန်မြတ်သောဆွမ်းဖြင့် လုပ်ကျွေးပါမူ ကောင်းလေစွ''ဟု ဤသို့သော အကြံသည် မဖြစ်၊ ''ငါ့အား ဤသူကြွယ်သည်လည်းကောင်း၊ ဤသူကြွယ်၏သားသည်လည်းကောင်း နောင်အခါ၌လည်း ဤသို့သော မွန်မြတ်သောဆွမ်းဖြင့် လုပ်ကျွေးပါမူ ကောင်းလေစွ''ဟု ဤသို့လည်း ထိုရဟန်းအား အကြံမဖြစ်၊ ထိုရဟန်းသည် ထိုဆွမ်းကို မတပ်မက် မတွေဝေ မစွဲလမ်းမူ၍ အပြစ်ကို ရှုလေ့ရှိသည်ဖြစ်၍ လွတ်မြောက်ကြောင်း အဆင်အခြင်ရှိသည်ဖြစ်၍ သုံးဆောင်၏။

ဇီဝက ထိုစကားကို သင် အဘယ်သို့ မှတ်ထင်သနည်း၊ ထိုရဟန်းသည် ထိုအခါ၌ မိမိဆင်းရဲခြင်းငှါလည်း စေ့ဆော်သလော၊ သူတစ်ပါးဆင်းရဲခြင်းငှါလည်း စေ့ဆော်သလော၊ မိမိသူတစ်ပါးနှစ်ဦးလုံးဆင်းရဲခြင်း ငှါလည်း စေ့ဆော်သလောဟု (မေးတော်မူ၏)။ အသျှင်ဘုရားမစေ့ဆော်ပါ (ဟု လျှောက်၏)။ ဇီဝက ထိုရဟန်းသည် ထိုအခါ၌ အပြစ်မရှိသည်သာလျှင်ဖြစ်သောအာဟာရကို သုံးဆောင်သည် မဟုတ် လောဟု (မေးတော်မူ၏)။ အသျှင်ဘုရား မှန်ပါသည် (ဟု လျှောက်၏)။ အသျှင်ဘုရား ''ဗြဟ္မာသည် ဥပေက္ခာဖြင့် နေလေ့ရှိ၏'' ဟူသောဤစကားကို တပည့်တော် ကြားဖူးပါသည်၊ အသျှင်ဘုရား ထိုဗြဟ္မာ ကြီးဟူသည် ဤသည်ပင်တည်းဟုမြတ်စွာဘုရားကို အကျွန်ုပ် မျက်မြင်တွေ့ရပါသည်၊ အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ဥပေက္ခာဖြင့်နေလေ့ရှိတော်မူပါပေသည်ဟု (လျှောက်၏)။

ဇီဝက အကြင် ရာဂကြောင့်လည်းကောင်း ဒေါသကြောင့်လည်းကောင်း မောဟကြောင့်လည်းကောင်းဆင်းရဲခြင်း မမွေ့လျော်ခြင်း အမျက်ထွက်ခြင်း ဖြစ်ရာ၏၊ ငါဘုရားသည် ထို ရာဂ ဒေါသ မောဟကို့ပယ်ပြီးပြီ၊ အမြစ်ကို အကြွင်းမဲ့ ဖြတ်ပြီးပြီ၊ (နုတ်ပြီးသော) ထန်းပင်ရာကဲ့သို့ ပြုပြီးပြီ၊ (အသစ်) မဖြစ်ခြင်းကို ပြုပြီးပြီ၊ နောင်အခါ ဖြစ်ခြင်းသဘော မရှိတော့ချေ။ ဇီဝက သင်သည် ဤသဘောကို ရည်ရွယ်၍ အကယ်၍ ပြောဆိုသည် ဖြစ်အံ့၊ ''ငါဘုရားသည် သင်၏ ထိုစကားကို ခွင့်ပြု၏''ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။ အသျှင်ဘုရား တပည့်တော်သည် ဤသဘောကိုသာလျှင် ရည်ရွယ်၍ ပြောဆိုပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။

၅၅။ ဇီဝက မြတ်စွာဘုရားကိုလည်းကောင်း မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သားကိုလည်းကောင်း ရည်ညွှန်း၍ သတ္တဝါကို သတ်ဖြတ်ညှဉ်းဆဲသော ထိုသူကြွယ်သည် ငါးပါးသော အကြောင်းတို့ဖြင့် များစွာသောမကောင်းမှုကို ဖြစ်ပွါးစေ၏။ ထိုသူကြွယ် သည် ''သွားကြလေကုန်၊ ဤမည်သော သတ္တဝါကို ဆောင်ယူခဲ့ကြကုန်''ဟု ဤသို့ ပြောဆိုသော ဤရှေးဦးစွာသော အကြောင်းဖြင့် များစွာသော မကောင်းမှုကို ဖြစ်ပွါးစေ၏။ ထိုသူသည် လည်ပင်း၌ ဖွဲ့ချည်၍ အဆောင်ခံရသော သတ္တဝါ၏ ကိုယ်ဆင်းရဲ စိတ်ဆင်းရဲခံစားရခြင်းဟူသော ဤနှစ်ခုမြောက်သော အကြောင်းဖြင့် များစွာသော မကောင်းမှုကို ဖြစ်ပွါးစေ၏။ ထိုသူသည် ''သွားကြကုန်၊ ဤသတ္တဝါကို သတ်ခဲ့ကြလေကုန်''ဟု ဤသို့ ပြောဆိုသော ဤသုံးခုမြောက်အကြောင်းဖြင့် များစွာသော မကောင်းမှုကို ဖြစ်ပွါးစေ၏။ ထိုသူသည် အသတ်ခံရသော သတ္တဝါ၏ ကိုယ်ဆင်းရဲ စိတ်ဆင်းရဲ ခံစားရခြင်းဟူသော ဤလေးခု မြောက်အကြောင်းဖြင့် များစွာသော မကောင်းမှုကိုဖြစ်ပွါးစေ၏။ ထိုသူသည် မြတ်စွာဘုရားကိုလည်းကောင်း၊ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သားကိုလည်းကောင်းမအပ်သော အသားမျိုးဖြင့် အရှိန်အစော်မဲ့စေခြင်းဟူသော ဤငါး ခုမြောက် အကြောင်းဖြင့် များစွာသောမကောင်းမှုကို ဖြစ်ပွါးစေ၏။ ဇီဝက မြတ်စွာဘုရားကိုလည်းကောင်း မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သားကိုလည်းကောင်း ရည်ညွှန်း၍ သတ္တဝါကို သတ်ဖြတ်ညှဉ်းဆဲသောသူသည် ဤငါးပါးသော အကြောင်းတို့ဖြင့်များစွာသော မကောင်းမှုကို ဖြစ်ပွါးစေ၏။

ဤသို့ မိန့်တော်မူသော် အဘယမင်းသား မွေးစားသော ဇီဝကသည် မြတ်စွာဘုရားအား ''အသျှင်ဘုရား အံ့ဖွယ်ရှိပါပေစွ၊ အသျှင်ဘုရား မဖြစ်ဖူးမြဲ ဖြစ်ပါပေစွ၊ အသျှင်ဘုရား အပ်သော အာဟာရကိုသာလျှင် ရဟန်းတော်တို့သည် သုံးဆောင်ကြပေကုန်စွတကား။ အသျှင်ဘုရား ရဟန်းတော်တို့သည် အပြစ်မရှိသော အာဟာရကိုသာလျှင် သုံးဆောင်ကြပေကုန်စွတကား။ အသျှင်ဘုရား (တရားတော်သည်) အလွန်နှစ်သက်ဖွယ် ရှိပါပေစွ၊ အသျှင်ဘုရား (တရားတော်သည်) အလွန်နှစ်သက်ဖွယ်ရှိပါပေစွ။ပ။ မြတ်စွာဘုရားသည် တပည့်တော်ကို ယနေ့မှ အစပြု၍ အသက်ထက်ဆုံး (ရတနာသုံးပါးကို) ကိုးကွယ်ဆည်းကပ်တတ်သော ဥပါသကာဟူ၍ မှတ်တော်မူပါဟု (လျှောက်ထားလေ၏)။

ငါးခုမြောက် ဇီဝကသုတ် ပြီး၏။

------

၆-ဥပါလိသုတ်

၅၆။ အကျွန်ုပ်သည် ဤသို့ ကြားနာခဲ့ရပါသည်-

အခါတစ်ပါး၌ မြတ်စွာဘုရားသည် နာဠန္ဒာမြို့ ပါဝါရိကသူဌေး၏ သရက်ဥယျာဉ်၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။ ထိုအခါ နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌသည် နာဠန္ဒာမြို့၌ များစွာသော နိဂဏ္ဌပရိသတ်နှင့်အတူ နေ၏။

ထိုအခါ ဒီဃတပဿီနိဂဏ္ဌသည် နာဠန္ဒာမြို့၌ ဆွမ်းအလို့ငှါ လှည့်လည်၍ ဆွမ်းခံရာမှ ဖဲခွါကာဆွမ်းစားပြီးနောက် ပါဝါရိကသူဌေး၏ သရက်ဥယျာဉ် (ရှိရာ) မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားနှင့်အတူ ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာ နှုတ်ဆက်ပြောဆို၏၊ ဝမ်းမြောက်ဖွယ် အမှတ်ရဖွယ် စကားကိုပြောဆိုပြီးဆုံးစေ၍ တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်နေ၏။ တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်နေသော ဒီဃတပဿီနိဂဏ္ဌကို မြတ်စွာဘုရားသည် ''ဒီဃတပဿီ နေရာတို့သည် ရှိကုန်၏၊ အကယ်၍ အလိုရှိမူ ထိုင်လော့''ဟုမိန့်တော်မူ၏။

ဤသို့မိန့်တော်မူသော် ဒီဃတပဿီနိဂဏ္ဌသည် နိမ့်သော နေရာတစ်ခုကို ယူ၍ သင့်လျော်စွာထိုင်နေ၏၊ သင့်လျော်စွာ ထိုင်နေပြီးသော ဒီဃတပဿီနိဂဏ္ဌကို မြတ်စွာဘုရားသည် ''တပဿီ နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌသည် မကောင်းမှု ပြုခြင်း၌ မကောင်းမှုဖြစ်ခြင်း၌ အဘယ်မျှလောက်ကုန်သော ကံတို့ကိုပညတ်သနည်း''ဟု မေးတော်မူ၏။ ငါ့သျှင်ဂေါတမ ''ကံ ကံ''ဟု ပညတ်ခြင်းသည် နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌ၏အလေ့အကျင့်မဟုတ်၊ ငါ့သျှင်ဂေါတမ ''ဒဏ် ဒဏ်''ဟု ပညတ်ခြင်းသည်သာ နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌ၏အလေ့ အကျင့်ဖြစ်၏ဟု (လျှောက်၏)။

တပဿီ နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌသည် မကောင်းမှု ပြုခြင်း၌ မကောင်းမှုဖြစ်ခြင်း၌ အဘယ်မျှလောက်ကုန်သော ဒဏ်တို့ကို ပညတ်သနည်း''ဟု (မေးတော်မူ၏)။ ငါ့သျှင်ဂေါတမ နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌသည်မကောင်းမှု ပြုခြင်း၌ မကောင်းမှုဖြစ်ခြင်း၌ ဒဏ်သုံးပါးတို့ကို ပညတ်ပါ၏။ အဘယ်သုံးပါးတို့နည်းဟူမူ- ကာယဒဏ်၊ ဝစီဒဏ်၊ မနောဒဏ်တို့တည်းဟု (လျှောက်၏)။

တပဿီ ကာယဒဏ်ဟူသည် တခြားတစ်ပါးသာလော၊ ဝစီဒဏ်ဟူသည် တခြားတစ်ပါးသာလော၊ မနောဒဏ် ဟူသည် တခြား တစ်ပါးသာလောဟု (မေးတော်မူ၏)။ ငါ့သျှင်ဂေါတမ ကာယဒဏ်ဟူသည်တခြားတစ်ပါးသာတည်း၊ ဝစီဒဏ်ဟူသည် တခြားတစ်ပါးသာတည်း၊ မနောဒဏ်ဟူသည် တခြားတစ်ပါးသာတည်းဟု (လျှောက်၏)။

တပဿီ ဤသို့ ကွဲပြားထူးခြားကုန်သော ဤဒဏ်သုံးပါးတို့တွင် မကောင်းမှု ပြုခြင်း၌ မကောင်းမှုဖြစ်ခြင်း၌ အဘယ်ဒဏ်ကို အပြစ်အကြီးဆုံးဟူ၍ နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌသည် ပညတ်သနည်း။ ကာယဒဏ်ကိုလော၊ သို့မဟုတ် ဝစီဒဏ်ကိုလော၊ သို့မဟုတ် မနောဒဏ်ကိုလောဟု (မေးတော်မူ၏)။ ငါ့သျှင်ဂေါတမဤသို့ ကွဲပြားထူးခြားကုန်သော ဤဒဏ်သုံးပါးတို့တွင် မကောင်းမှု ပြုခြင်း၌ မကောင်းမှုဖြစ်ခြင်း၌ကာယဒဏ်ကို အပြစ်အကြီးဆုံးဟူ၍ နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌသည် ပညတ်ပါ၏၊ ဝစီဒဏ်နှင့် မနောဒဏ်ကိုထိုကဲ့သို့ မပညတ်ပါဟု (လျှောက်၏)။

တပဿီ ''ကာယဒဏ်တည်း''ဟု ဆိုသလော။ ငါ့သျှင်ဂေါတမ ''ကာယဒဏ်တည်း''ဟု ဆိုပါ၏။ တပဿီ ''ကာယဒဏ်တည်း''ဟု ဆိုသလော။ ငါ့သျှင်ဂေါတမ ''ကာယဒဏ်တည်း''ဟု ဆိုပါ၏။ တပဿီ ''ကာယဒဏ်တည်း''ဟု ဆိုသလော။ ငါ့သျှင်ဂေါတမ ''ကာယဒဏ်တည်း''ဟု ဆိုပါ၏။ ဤသို့လျှင် မြတ်စွာဘုရားသည် ဒီဃတပဿီနိဂဏ္ဌကို ဤစကားအရာ၌ သုံးကြိမ်တိုင်အောင်တည်စေတော်မူ၏။

၅၇။ ဤသို့မိန့်တော်မူသော် ဒီဃတပဿီနိဂဏ္ဌသည် မြတ်စွာဘုရားအား ''ငါ့သျှင်ဂေါတမသင်သည်ကား မကောင်းမှု ပြုခြင်း၌ မကောင်းမှုဖြစ်ခြင်း၌ အဘယ်မျှလောက်သော ဒဏ်တို့ကို ပညတ်ပါသနည်း''ဟု လျှောက်၏။ တပဿီ ''ဒဏ် ဒဏ်'' ဟူ၍ ပညတ်ခြင်းသည် ငါဘုရား၏ အလေ့အကျင့်မဟုတ်။ တပဿီ ''ကံ ကံ'' ဟူ၍ ပညတ်ခြင်းသည်သာ ငါဘုရား၏ အလေ့အကျင့် ဖြစ်၏ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။ ငါ့သျှင်ဂေါတမ မကောင်းမှု ပြုခြင်း၌ မကောင်းမှုဖြစ်ခြင်း၌ အဘယ်မျှလောက်သော ကံတို့ကိုသင် ပညတ်သနည်းဟု (လျှောက်၏)။ တပဿီ မကောင်းမှု ပြုခြင်း၌ မကောင်းမှုဖြစ်ခြင်း၌ကံသုံးပါးတို့ကို ငါဘုရား ပညတ်၏၊ အဘယ်ကံသုံးပါးတို့နည်း ဟူမူ- ကာယကံ၊ ဝစီကံ၊ မနောကံတို့တည်းဟု (မိန့်တော် မူ၏)။

ငါ့သျှင်ဂေါတမ ကာယကံဟူသည် တခြားတစ်ပါးလော၊ ဝစီကံဟူသည် တခြားတစ်ပါးလော၊ မနောကံဟူသည် တခြားတစ်ပါးလောဟု (လျှောက်၏)။ တပဿီ ကာယကံဟူသည် တခြားတစ်ပါးသာတည်း၊ ဝစီကံဟူသည် တခြားတစ်ပါးသာတည်း၊ မနောကံဟူသည် တခြားတစ်ပါးသာတည်းဟု (မိန့်တော်မူ၏)။ ငါ့သျှင်ဂေါတမ ဤသို့ ကွဲပြားထူးခြားကုန်သော ဤကံသုံးပါးတို့တွင် မကောင်းမှု ပြုခြင်း၌မကောင်းမှုဖြစ်ခြင်း၌ အဘယ်ကံကို အပြစ်အကြီးဆုံးဟူ၍ သင် ပညတ်ပါသနည်း၊ ကာယကံကိုလော၊ ့သို့မဟုတ် ဝစီကံကိုလော၊ သို့မဟုတ် မနောကံကိုလောဟု (လျှောက်၏)။ တပဿီ ဤသို့ ကွဲပြားထူးခြားကုန်သော ဤကံသုံးပါးတို့တွင် မကောင်းမှု ပြုခြင်း၌ မကောင်းမှုဖြစ်ခြင်း၌ မနောကံကို အပြစ်အကြီးဆုံးဟု ငါဘုရား ပညတ်၏၊ ကာယကံနှင့် ဝစီကံကို ထိုကဲ့သို့ မပညတ်ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။

ငါ့သျှင်ဂေါတမ ''မနောကံတည်း''ဟု ဆိုသလော။ တပဿီ ''မနောကံတည်း''ဟု ဆို၏။ ငါ့သျှင်ဂေါတမ ''မနောကံတည်း''ဟု ဆိုသလော။ တပဿီ ''မနောကံတည်း''ဟု ဆို၏။ ငါ့သျှင်ဂေါတမ''မနောကံတည်း''ဟု ဆိုသလော။ တပဿီ ''မနောကံတည်း''ဟု ဆို၏ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။ ဤသို့လျှင်ဒီဃတပဿီနိဂဏ္ဌသည် မြတ်စွာဘုရားကို ဤစကားအရာ၌ သုံးကြိမ်တိုင်အောင် တည်စေ၍ နေရာမှထကာ နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌထံသို့ ချဉ်းကပ်လေ၏။

၅၈။ ထိုအခါ နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌသည် ဥပါလိသူကြွယ် အမှူးရှိသော ဗာလကိနိရွာသား ပရိသတ်ဖြစ်သော များစွာသော လူပရိသတ်နှင့် အတူ နေ၏။ နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌသည် အဝေးကလာသောဒီဃတပဿီ နိဂဏ္ဌကို မြင်၍ ဒီဃတပဿီနိဂဏ္ဌအား ''တပဿီ သင်သည် ယခုနေ့ခင်းကြောင်တောင်မှာ ဘယ်အရပ်က လာခဲ့သနည်း''ဟု မေး၏။ အသျှင် အကျွန်ုပ်သည်ရဟန်းဂေါတမ၏ အထံမှ လာခဲ့ပါ၏ဟု (ဆို၏)။

တပဿီ သင့်မှာ ရဟန်းဂေါတမနှင့်အတူ တစ်စုံတစ်ခုသော စကားပြောဟောမှုသည် ဖြစ်ခဲ့ပါ၏လောဟု (မေး၏)။ အသျှင် အကျွန်ုပ်မှာ ရဟန်းဂေါတမနှင့်အတူ တစ်စုံတစ်ခုသော စကားပြောဟောမှုသည်ဖြစ်ခဲ့ပါ၏ဟု (ဆို၏)။

တပဿီ သင့်မှာ ရဟန်းဂေါတမနှင့်အတူ အဘယ်သို့လျှင် စကားပြောဟောမှု ဖြစ်ခဲ့ပါသနည်းဟု (မေး၏)။ ထိုအခါ ဒီဃတပဿီနိဂဏ္ဌသည် မြတ်စွာဘုရားနှင့်အတူ စကားပြောဟောမှု ဖြစ်ခဲ့သမျှအားလုံးကို နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌအား ပြောကြားလေ၏။

ဤသို့ပြောဆိုသော် နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌသည် ဒီဃတပဿီနိဂဏ္ဌအား ''တပဿီ ကောင်းလေစွ၊ ကောင်းလေစွ၊ အကြားအမြင် ဗဟုသုတရှိသော ဆရာ၏ အဆုံးအမကို ကောင်းစွာသာလျှင် သိသောတပည့်၏ ထုံးတမ်းစဉ်လာအတိုင်းသာလျှင် ဒီဃတပဿီနိဂဏ္ဌသည် ရဟန်းဂေါတမအား ပြောကြားခဲ့ပေ၏၊ ဤသို့ ကြီးကျယ်သော ကာယဒဏ်ကို ထောက်၍ သေးငယ်သော မနောဒဏ်သည် အဘယ်မှာ ပြောပလောက်မည်နည်း၊ အမှန်အားဖြင့် ကာယဒဏ်သည်သာလျှင် မကောင်းမှု ပြုခြင်း၌ မကောင်းမှု ဖြစ်ခြင်း၌ ကြီးကျယ်သော အပြစ်ရှိ၏၊ ဝစီဒဏ်နှင့် မနောဒဏ်သည် ထိုကဲ့သို့ မကြီးကျယ်ဟု (ဆို၏)။

၅၉။ ဤသို့ဆိုသော် ဥပါလိသူကြွယ်သည် နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌကို- ''အသျှင်ဘုရား ဒီဃတပဿီ သည်ကောင်းလေစွ၊ ကောင်းလေစွ၊ အကြားအမြင် ဗဟုသုတရှိသော ဆရာ၏ အဆုံးအမကို ကောင်းစွာသာလျှင် သိသော တပည့်၏ ထုံးတမ်းစဉ်လာအတိုင်းသာလျှင် တပဿီအသျှင်ကောင်းသည်ရဟန်းဂေါတမ အား ဖြေကြားခဲ့ပေ၏၊ ဤသို့ကြီးကျယ်သော ကာယဒဏ်ကို ထောက်ဆ၍သေးငယ်သော မနောဒဏ် သည် အဘယ်မှာ ပြောပလောက်မည်နည်း။ အမှန်အားဖြင့်ကာယဒဏ်သည်သာလျှင် မကောင်းမှု ပြုခြင်း၌ မကောင်းမှုဖြစ်ခြင်း၌ ကြီးကျယ်သော အပြစ်ရှိ၏၊ ဝစီဒဏ်နှင့် မနောဒဏ်သည် ထိုကဲ့သို့ မကြီးကျယ်။ အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ် ယခု သွားပါအံ့၊ ဤစကားအရာ၌ ရဟန်းဂေါတမအား အပြစ်တင်ချေပါအံ့။ တပဿီအသျှင်ကောင်းသည် တည်စေအပ်သကဲ့သို့ ထို့အတူ ရဟန်းဂေါတမသည် အကျွန်ုပ်အား အကယ်၍ တည်စေလတ္တံ့သည် ဖြစ်ငြားအံ့၊ အားရှိသော ယောက်ျားသည် အမွေးရှည်သောသိုးကို အမွေးတို့၌ ကိုင်တွယ်၍ ရှေးရှုဆွဲငင်ရာသကဲ့သို့၊ ထက်ဝန်းကျင်မှ ဆွဲငင်ရာသကဲ့သို့၊ ထိုမှဤမှ ဆွဲငင်ရာသကဲ့သို့၊ ဤအတူသာလျှင် အကျွန်ုပ်သည် ရဟန်းဂေါတမကို မိမိ၏ အယူဝါဒဖြင့် ရဟန်းဂေါတမ၏ အယူဝါဒကို ရှေ့ရှုဆွဲငင်ပါအံ့၊ ထက်ဝန်ကျင်မှ့ဆွဲငင်ပါအံ့။ ထိုမှ ဤမှ ဆွဲငင်ပါအံ့။

ဥပမာ တစ်နည်းသော်ကား ခွန်အားရှိသော သေတင်းကုပ်၌ အမှုကိစ္စကို လုပ်သော ယောက်ျားသည် ကြီးစွာသော သေတင်းကုပ်၌ ခင်းထားသော ဖျာကို နက်လှစွာသော ရေအိုင်၌ ချ၍ အစွန်း၌ကိုင်လျက် ရှေးရှု ဆွဲငင်ရာသကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ ထက်ဝန်းကျင်မှ ဆွဲငင်ရာသကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ ထိုမှဤမှ မွှေ့ရမ်း ဆွဲငင်ရာသကဲ့သို့လည်းကောင်း ဤအတူသာလျှင် အကျွန်ုပ်သည် ရဟန်းဂေါတမကို မိမိအယူဝါဒဖြင့် ရဟန်းဂေါတမ၏ အယူဝါဒကို ရှေးရှုဆွဲငင်ပါအံ့၊ ထက်ဝန်းကျင်မှ ဆွဲငင်ပါအံ့၊ ထိုမှ ဤမှဆွဲငင်ပါအံ့။

ဥပမာ တစ်နည်းသော်ကား ခွန်အားရှိသော သေသောက်ကြူးသည် ခွက်ကို အစွန်း၌ ကိုင်တွယ်၍အောက်သို့နှိပ်၍ ပွတ်တိုက်ရာသကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ အထက်သို့မြှောက်၍ ပွတ်တိုက်ရာသကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ ခါတွက်ရာသကဲ့သို့လည်းကောင်း ဤအတူသာလျှင် အကျွန်ုပ်သည် ရဟန်းဂေါတမကို မိမိ၏အယူဝါဒဖြင့် ရဟန်းဂေါတမ၏ အယူဝါဒကို အောက်သို့နှိပ်၍ ပွတ်တိုက်ပါအံ့၊ အပေါ်သို့မြှောက်၍ ပွတ်တိုက်ပါအံ့၊ ခါတွက် မွှေ့ရမ်းပါအံ့။

ဥပမာ တစ်နည်းသော်ကား အသက်ခြောက်ဆယ်ရှိ၍ ယုတ်သော အားရှိသော င်ပြောင်ကြီးသည် နက်လှစွာသော လေးထောင့်ရေကန်သို့ သက်ဆင်း၍ သာဏဓောဝိကမည်သော ကစားမျိုးကို ကစားလေရာသကဲ့သို့ ထို့အတူသာလျှင် အကျွန်ုပ်သည် ရဟန်းဂေါတမကို သာဏဓောဝိက ကစားမျိုးနှင့် တူသော ကစားခြင်းကို ကစားပေအံ့။ အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ် ယခု သွားပါအံ့၊ ဤစကားအရာ၌ ရဟန်းဂေါတမအား အပြစ်တင်ပါချေအံ့ဟု (ဆို၏)။ သူကြွယ် သင်သွားလော့၊ ဤစကားအရာ၌ ရဟန်းဂေါတမအားအပြစ်တင်ချေလော့။ သူကြွယ် ရဟန်းဂေါတမအား ငါသည်သော်လည်းကောင်း၊ ဒီဃတပဿီ နိဂဏ္ဌသည်သော်လည်းကောင်း၊ သင်သည်သော်လည်းကောင်း အပြစ်တင်ရာ၏ဟု ဆို၏။

၆၀။ ဤသို့ ဆိုသော် ဒီဃတပဿီနိဂဏ္ဌသည် နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌအား- ''အသျှင်ဘုရား ရဟန်းဂေါတမအား ဥပါလိသူကြွယ် အပြစ်တင်မည်ကို အကျွန်ုပ်မနှစ်သက်ပါ။ အသျှင်ဘုရား ရဟန်းဂေါတမသည် လှည့်ပတ်တတ်ပါ၏၊ စိတ်ညှို့၍ လှည့်ပတ်ခြင်းအတတ်ကို တက်ပါ၏၊ ယင်းအတတ်ဖြင့် အယူတစ်မျိုးရှိသော သူတို့၏ တပည့်တို့ကို ညှို့တတ်ပါ၏''ဟု ဆို၏။ တပဿီ ရဟန်းဂေါတမ၏ တပည့်အဖြစ်သို့ဥပါလိသူကြွယ် ရောက်ရာသော အကြောင်းအခွင့်သည် မရှိ။ ဥပါလိသူကြွယ်၏ တပည့်အဖြစ်သို့ ရဟန်းဂေါတမသာ ရောက်ရာ, ဖြစ်နိုင်ရာသော အကြောင်းအခွင့်သည် ရှိ၏။ သူကြွယ် သင် သွားလော့၊ ဤစကားအရာ၌ ရဟန်းဂေါတမအား အပြစ်တင်ချေလော့။ သူကြွယ် ရဟန်းဂေါတမအား ငါသည်သော်လည်းကောင်း၊ ဒီဃတပဿီ နိဂဏ္ဌသည်သော်လည်းကောင်း၊ သင်သည်သော်လည်းကောင်း အပြစ်တင်ရာ၏ဟု (ဆို၏)။

နှစ်ကြိမ်မြောက်လည်း ဒီဃတပဿီနိဂဏ္ဌသည်။ပ။ သုံးကြိမ်မြောက်လည်း ဒီဃတပဿီနိဂဏ္ဌ သည်နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌအား- ''အသျှင်ဘုရား ရဟန်းဂေါတမအား ဥပါလိသူကြွယ် အပြစ်တင်မည်ကိုအကျွန်ုပ်မနှစ်သက်ပါ။ အသျှင်ဘုရား ရဟန်းဂေါတမသည် လှည့်ပတ်တတ်ပါ၏၊ စိတ်ညှို့၍ လှည့်ပတ်ခြင်းအတတ်ကို တတ်ပါ၏၊ ယင်းအတတ်ဖြင့် အယူတစ်မျိုးရှိသော သူတို့၏ တပည့်တို့ကို ညှို့တတ်ပါ၏''ဟုဆို၏။ တပဿီ ရဟန်းဂေါတမ၏ တပည့်အဖြစ်သို့ ဥပါလိသူကြွယ် ရောက်ရာသော အကြောင်းအခွင့်သည် မရှိ။ ဥပါလိသူကြွယ်၏ တပည့်အဖြစ်သို့ ရဟန်းဂေါတမသာ ရောက်ရာ, ဖြစ်နိုင်ရာသောအကြောင်းအခွင့်သည် ရှိ၏။ သူကြွယ် သင် သွားလော့၊ ဤစကားအရာ၌ ရဟန်းဂေါတမအား အပြစ်တင်ချေလော့။ သူကြွယ် ရဟန်းဂေါတမအား ငါသည်သော်လည်းကောင်း၊ ဒီဃတပဿီနိဂဏ္ဌသည်သော်လည်းကောင်း၊ သင်သည်သော်လည်းကောင်း အပြစ်တင်ရာ၏ဟု လွှတ်လိုက်၏။

''အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ''ဟု ဥပါလိသူကြွယ်သည် နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌ၏စကားကို ဝန်ခံပြီး၍့နေရာမှ ထလျက် ရှိခိုးပြီးလျှင် အရိုအသေ ပြုကာ ပါဝါရိကသူဌေး၏ သရက်ဥယျာဉ်၌ သီတင်းသုံးနေသော မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၏၊ ချဉ်းကပ်ပြီးသော် ရိုသေစွာရှိခိုး၍ သင့်လျော်ရာ၌ ထိုင်ကာမြတ်စွာဘုရားအား-''အသျှင်ဘုရား ဒီဃတပဿီနိဂဏ္ဌသည် ဤအရပ်သို့ လာပါသလော''ဟု လျှောက်၏။ သူကြွယ် ဒီဃတပဿီနိဂဏ္ဌသည် ဤအရပ်သို့ လာ၏ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။ အသျှင်ဘုရား အသျှင်ဘုရားအား ဒီဃတပဿီနိဂဏ္ဌနှင့် တစ်စုံတစ်ခုသော စကားပြောဟောမှုသည် ဖြစ်ပါသလောဟု (လျှောက်၏)။ သူကြွယ် ငါ့အား ဒီဃတပဿီနိဂဏ္ဌနှင့် တစ်စုံတစ်ခုသော စကားပြောဟောမှုသည် ဖြစ်ခဲ့၏ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။ အသျှင်ဘုရားအား ဒီဃတပဿီနိဂဏ္ဌနှင့်အတူ အဘယ်သို့လျှင် စကားပြောဟောမှု ဖြစ်ပါသနည်းဟု (လျှောက်၏)။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ဒီဃတပဿီနိဂဏ္ဌနှင့်အတူ စကားပြောဟောမှု ဖြစ်သမျှအားလုံးကို ဥပါလိသူကြွယ်အား မိန့်ဆို၏။

၆၁။ ဤသို့မိန့်ဆိုသော် ဥပါလိသူကြွယ်သည် မြတ်စွာဘုရားအား- ''အသျှင်ဘုရား တပဿီသည်ကောင်းလေစွ ကောင်းလေစွ၊ အကြားအမြင် ဗဟုသုတရှိသော ဆရာ၏ အဆုံးအမကို ကောင်းစွာသာလျှင် သိသော တပည့်၏ ထုံးတမ်းစဉ်လာအတိုင်းသာလျှင် ဒီဃတပဿီနိဂဏ္ဌသည် မြတ်စွာဘုရားအား ပြောကြားပါပေ၏၊ ဤသို့သဘောရှိသော ဤသို့ ကြီးကျယ်သော ကာယဒဏ်ကိုထောက်ဆ၍ သေးငယ်သော မနောဒဏ်သည် အဘယ်မှာ ပြောပလောက်မည်နည်း။ အမှန်အားဖြင့်ကာယဒဏ်သည်သာလျှင် မကောင်းမှု ပြုခြင်း၌ မကောင်းမှု ဖြစ်ခြင်း၌ ကြီးကျယ်သော အပြစ်ရှိ၏၊ ဝစီဒဏ်နှင့် မနောဒဏ်သည် ထိုကဲ့သို့ မကြီးကျယ်ဟု (လျှောက်၏)။ သူကြွယ် သင်သည်မှန်ကန်သောသစ္စာ၌ တည်၍ အကယ်၍ ပြောဆိုငြားအံ့၊ ဤအကြောင်းအရာ၌ ငါတို့စကား ဆွေးနွေးမှုဖြစ်နိုင်ရာ၏ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။ အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ် သည် မှန်ကန်သောသစ္စာ၌ တည်၍ပြောဆိုပါအံ့၊ ဤအကြောင်းအရာ၌ အကျွန်ုပ်တို့ စကားဆွေးနွေးမှု ဖြစ်ပါစေဟု (လျှောက်၏)။

၆၂။ သူကြွယ် ထိုစကားကို သင် အဘယ်သို့ မှတ်ထင်သနည်း။ နိဂဏ္ဌတစ်ယောက်သည် အနာနှိပ်စက် နေ၏၊ ဆင်းရဲရောက်၏၊ ပြင်းစွာနာ၏၊ ရေအေးကို ပယ်၍ ရေနွေးကိုသာ သုံးဆောင်လေ့ရှိ၏၊ ထိုနိဂဏ္ဌသည် ရေအေးကို မရသည်ဖြစ်၍ သေလေရာ၏။ သူကြွယ် နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌသည် ဤသေသူနိဂဏ္ဌကို အဘယ်အရပ်၌ ဖြစ်၏ဟု ပညတ်သနည်းဟု (မေးတော်မူ၏)။ အသျှင်ဘုရား စိတ်စွဲလမ်း၍ဖြစ်သော နတ်မည်သည် ရှိပါ၏၊ ထိုနတ်မျိုးတို့ ၌ ထိုနိဂဏ္ဌသည် ဖြစ်ပါ၏။ ထိုသို့ဖြစ်ခြင်းသည် အဘယ်ကြောင့်နည်း။ အသျှင်ဘုရား ထိုသူသည် စိတ်စွဲလမ်း၍ သေသောကြောင့်ပါတည်းဟု (လျှောက်၏)။ သူကြွယ် စဉ်းစားလော့၊ သူကြွယ် စဉ်းစား၍ သင်ပြောလော့၊ သင်၏ ရှေ့စကားနှင့် နောက်စကားသည်လည်းကောင်း၊ နောက်စကားနှင့် ရှေ့စကားသည်လည်းကောင်း မစပ်ဟပ်မိဘဲ ရှိချေ၏။ သူကြွယ်သင်သည် ''အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်သည် မှန်ကန်သော သစ္စာ၌ တည်၍ ပြောဆိုပါအံ့၊ ဤအကြောင်းအရာ၌ အကျွန်ုပ်တို့ စကားဆွေးနွေးမှုဖြစ်ပါစေ''ဟု ဤစကားကို ပြောခဲ့သည် မဟုတ်လောဟု (မိန့်တော်မူ၏)။ အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ဤသို့ မိန့်ထားသော်လည်း အမှန်အားဖြင့် မကောင်းမှုပြုခြင်း၌ မကောင်းမှုဖြစ်ခြင်း၌ ကာယဒဏ်သည်သာလျှင် ကြီးကျယ်သော အပြစ်ရှိ၏၊ ဝစီဒဏ်နှင့် မနောဒဏ်သည် ထိုကဲ့သို့ မကြီးကျယ်ပါဟု (လျှောက်၏)။

၆၃။ သူကြွယ် ထိုစကားကို သင် အဘယ်သို့ မှတ်ထင်သနည်း။ နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌသည်စောင့်စည်းခြင်း လေးမျိုးဖြင့် စောင့်စည်းနေ၏၊ အလုံးစုံသော ရေအေးကို ပယ်၏၊ အလုံးစုံသောမကောင်းမှု တားမြစ်ခြင်းကို အားထုတ်နေ၏၊ အလုံးစုံသော မကောင်းမှုကို တားမြစ်ခြင်းဖြင့် ခါတွက်ထား၏၊ အလုံးစုံသော မကောင်းမှုကို တားမြစ်ခြင်းဖြင့် ပျံ့နှံ့နေ၏။ ထိုနာဋ၏သား နိဂဏ္ဌသည် ရှေ့သို့သွားသည်ရှိသော် နောက်သို့ ဆုတ်သည်ရှိသော် များစွာသော သတ္တဝါငယ်တို့ကို သေကျေပျက်စီးခြင်းသို့ ရောက်စေ၏။ သူကြွယ် နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌသည် ဤသေကျေပျက်စီးခြင်းသို့ ရောက်စေသော သူ၏့အကျိုးကို အဘယ်အကျိုးဟု ပညတ်သနည်းဟု (မေးတော်မူ၏)။ အသျှင်ဘုရား နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌသည် စေ့ဆော်ခြင်း 'စေတနာ' မရှိသည်ဖြစ်၍ ကြီးသော အပြစ်ရှိ၏ဟု မပညတ်ပါဟု (လျှောက်၏)။

သူကြွယ် အကယ်၍ စေတနာရှိငြားအံ့၊ အဘယ်သို့ ဖြစ်သနည်းဟု (မေးတော်မူ၏)။ အသျှင် ဘုရားကြီးသော အပြစ်ရှိပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။ သူကြွယ် စေ့ဆော်မှု 'စေတနာ' ကို နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌသည်အဘယ်ဒဏ်ဟု ပညတ်သနည်းဟု (မေးတော်မူ၏)။ အသျှင်ဘုရား စေ့ဆော်မှု 'စေတနာ' ကိုမနောဒဏ်ဟု ပညတ်ပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။ သူကြွယ် စဉ်းစားလော့၊ သူကြွယ် စဉ်းစား၍ သင်ပြောကြားလော့။ သင်၏ ရှေ့စကားနှင့် နောက်စကားသည်လည်းကောင်း၊ နောက်စကားနှင့် ရှေ့စကားသည်လည်းကောင်း မစပ်ဟပ်မိဘဲ ရှိချေ၏။ သူကြွယ် သင်သည် ''အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်သည် မှန်ကန်သောသစ္စာ၌ တည်၍ ပြောဆိုပါအံ့၊ ဤအကြောင်းအရာ၌ အကျွန်ုပ်တို့ စကားဆွေးနွေးမှု ဖြစ်ပါစေ''ဟုဤစကားကို ပြောခဲ့သည် မဟုတ်ပါလောဟု (မိန့်တော်မူ၏)။ အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ဤသို့မိန့်ကြားသော်လည်း အမှန်အားဖြင့် မကောင်းမှုပြုခြင်း၌ မကောင်းမှုဖြစ်ခြင်း၌ ကာယဒဏ်သည်သာလျှင်ကြီးကျယ်သော အပြစ်ရှိ၏၊ ဝစီဒဏ်နှင့် မနောဒဏ်သည် ထိုကဲ့သို့ မကြီးကျယ်ပါဟု (လျှောက်၏)။

၆၄။ သူကြွယ် ထိုစကားကို သင် အဘယ်သို့ မှတ်ထင်သနည်း။ ဤနာဠန္ဒာမြို့သည် စည်ပင်သည်ဝပြောသည် များစွာသော လူရှိသည် စည်ကားသည် မဟုတ်လောဟု (မေးတော်မူ၏)။ အသျှင်ဘုရားမှန်ပါ၏၊ ဤနာဠန္ဒာမြို့သည် စည်ပင်ပါ၏၊ ဝပြောပါ၏၊ များစွာသော လူရှိပါ၏၊ လူစည်ကားပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။ သူကြွယ် ထိုစကားကို သင် အဘယ်သို့ မှတ်ထင်သနည်း။ ယောက်ျားတစ်ယောက်သည် သန်လျက်မိုး၍ လာရာ၏၊ ထိုယောက်ျားသည် ''ငါသည် ဤနာဠန္ဒာမြို့၌ ရှိသမျှသတ္တဝါတို့ကို တစ်ခဏချင်း တစ်မုဟုတ်ချင်းဖြင့် တစ်ခုတည်းသော အသားစု အသားပုံဖြစ်အောင် ပြုပါအံ့''ဟု ဆိုရာ၏။

သူကြွယ် ထိုစကားကို သင် အဘယ်သို့ မှတ်ထင်သနည်း၊ ထိုယောက်ျားသည် ဤနာဠန္ဒာမြို့၌ ရှိသမျှသတ္တဝါတို့ကို တစ်ခဏချင်း တစ်မုဟုတ်ချင်းဖြင့် တစ်ခုတည်းသော အသားစု အသားပုံဖြစ်အောင်ပြုခြင်းငှါ စွမ်းနိုင်ပါမည်လောဟု (မေးတော်မူ၏)။ အသျှင်ဘုရား ယောက်ျားတို့သည် ဆယ်ယောက်ဖြစ်စေ၊ နှစ်ဆယ်ဖြစ်စေ၊ သုံးဆယ်ဖြစ်စေ၊ လေးဆယ်ဖြစ်စေ၊ ငါးဆယ်ဖြစ်စေ ဤနာဠန္ဒာမြို့၌ ရှိသမျှသတ္တဝါတို့ကို တစ်ခဏချင်း တစ်မုဟုတ်ချင်းဖြင့် တစ်ခုတည်းသော အသားစု အသားပုံဖြစ်အောင်ပြုခြင်းငှါ မစွမ်းနိုင်ပါကုန်၊ အနည်းငယ်သော တစ်ယောက်တည်းသော ယောက်ျားသည် အဘယ်မှာပြောပလောက်ပါမည်နည်းဟု (လျှောက်၏)။ သူကြွယ် ထိုစကားကို သင် အဘယ်သို့ မှတ်ထင်သနည်း။ တန်ခိုးရှိသော စိတ်တန်ခိုးရှိသည့် အဖြစ်သို့ ရောက်သော သမဏသည်သော်လည်းကောင်း၊ ဗြာဟ္မဏသည်သော်လည်းကောင်း လာရာ၏၊ ထိုသူသည် 'ငါသည် ဤနာဠန္ဒာမြို့ကို တစ်ကြိမ် စိတ်ဆိုးကာမျှဖြင့်ပြာဖြစ်အောင်ပြုအံ့'ဟု ဆိုရာ၏။

သူကြွယ် ထိုစကားကို သင် အဘယ်သို့ မှတ်ထင်သနည်း။ တန်ခိုးရှိသော စိတ်တန်ခိုးရှိသည့် အဖြစ်သို့ရောက်သော ထိုသမဏဗြာဟ္မဏသည် ဤနာဠန္ဒာမြို့ကို တစ်ကြိမ် စိတ်ဆိုးကာမျှဖြင့် ပြာဖြစ်အောင်ပြုခြင်းငှါ စွမ်းနိုင်ရာသလောဟု (မေးတော်မူ၏)။

အသျှင်ဘုရား နာဠန္ဒာမြို့ ဆယ်မြို့တို့ကိုဖြစ်စေ၊ မြို့နှစ်ဆယ်တို့ကိုဖြစ်စေ၊ မြို့သုံးဆယ်တို့ကိုဖြစ်စေ၊ မြို့လေးဆယ်တို့ကိုဖြစ်စေ၊ မြို့ငါးဆယ်တို့ကိုဖြစ်စေ တန်ခိုးရှိသော စိတ်တန်ခိုးရှိသည့် အဖြစ်သို့ရောက်သော ထိုသမဏဗြာဟ္မဏသည် တစ်ကြိမ် စိတ်ဆိုးကာမျှ ဖြင့် ပြာဖြစ်အောင် ပြုခြင်းငှါ စွမ်းနိုင်၏။ သေးငယ်သော တစ်ခုတည်းသော နာဠန္ဒာမြို့ကိုကား အဘယ်မှာ ပြောပလောက်မည်နည်းဟု (လျှောက်၏)။

သူကြွယ် ထိုသို့ဖြစ်လျှင် စဉ်းစားလော့၊ သူကြွယ် စဉ်းစား၍ သင် ပြောလော့။ သင်၏ ရှေ့စကား နှင့်နောက်စကားသည်လည်းကောင်း၊ နောက်စကားနှင့် ရှေ့စကားသည်လည်းကောင်း မစပ်ဟပ်မိဘဲ ရှိချေ၏။ သူကြွယ် သင်သည် ''အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်သည် မှန်ကန်သောသစ္စာ၌ တည်၍ ပြောဆိုပါအံ့၊ ဤ့အကြောင်းအရာ၌ အကျွန်ုပ်တို့ စကားဆွေးနွေးမှု ဖြစ်ပါစေ''ဟု ဤစကားကို ပြောဆိုခဲ့သည် မဟုတ်ပါလောဟု (မိန့်တော်မူ၏)။ အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရား ဤသို့ မိန့်ကြားသော်လည်း မကောင်းမှုပြုခြင်း၌ မကောင်းမှု ဖြစ်ခြင်း၌ ကာယဒဏ်သည်သာလျှင် ကြီးကျယ်သောအပြစ်ရှိ၏၊ ဝစီဒဏ်နှင့် မနောဒဏ်သည် ထိုကဲ့သို့ မကြီးကျယ်ပါဟု (လျှောက်၏)။

၆၅။ သူကြွယ် ထိုစကားကို သင် အဘယ်သို့ မှတ်ထင်သနည်း။ သင်သည် ဒဏ္ဍကီတိုင်း ကာလိင်္ဂတိုင်း မဇ္ဈတိုင်း မာတင်္ဂတိုင်းကို တောအတိဖြစ်နေသည်ဟု ကြားဖူးပါ၏လောဟု (မေးတော်မူ၏)။ အသျှင်ဘုရား မှန်ပါသည်၊ ဒဏ္ဍကီတိုင်း ကာလိင်္ဂတိုင်း မဇ္ဈတိုင်း မာတင်္ဂတိုင်းကို တောအတိ ဖြစ်နေသည်ဟု ကြားဖူးပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။ သူကြွယ် ထိုစကားကို သင်အဘယ်သို့ မှတ်ထင်သနည်း၊ အဘယ်သို့လျှင် သင်ကြားဖူးပါသနည်း၊ အဘယ်အကြောင်းကြောင့် ဒဏ္ဍကီတိုင်း ကာလိင်္ဂတိုင်း မဇ္ဈတိုင်းမာတင်္ဂတိုင်းကို တောအတိ ဖြစ်နေသည်ဟု ကြားဖူးသနည်းဟု (မေးတော်မူ၏)။ အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်သည် ရသေ့တို့၏ စိတ်ဆိုးခြင်းကြောင့် ထိုဒဏ္ဍကီတိုင်း ကာလိင်္ဂတိုင်း မဇ္ဈတိုင်း မာတင်္ဂတိုင်းသည်တောအတိ ဖြစ်နေသည်ဟု ကြားဖူးပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။

သူကြွယ် ထိုသို့ ဖြစ်လျှင် စဉ်းစားလော့၊ သူကြွယ် စဉ်းစား၍ သင်ပြောကြားလော့။ သင်၏ရှေ့စကားနှင့် နောက်စကားသည်လည်းကောင်း နောက်စကားနှင့် ရှေ့စကားသည်လည်းကောင်း မစပ်ဟပ်မိဘဲ ရှိချေ၏။ သူကြွယ် သင်သည် ''အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်သည် မှန်ကန်သောသစ္စာ၌ တည်၍ ပြောဆိုပါအံ့၊ ဤအကြောင်းအရာ၌ အကျွန်ုပ်တို့ စကားဆွေးနွေးမှု ဖြစ်ပါစေ''ဟု ဤစကားကို ပြောဆိုခဲ့သည်မဟုတ်ပါလောဟု (မိန့်တော်မူ၏)။

၆၆။ အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်သည် ရှေးဦးစွာသော ဥပမာဖြင့်ပင်လျှင် မြတ်စွာဘုရား၏ စကားကို နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်လှပါပြီ၊ သို့သော်လည်း အကျွန်ုပ်သည် မြတ်စွာဘုရား၏ ဤဆန်းကြယ်လှစွာသောပြဿနာ ဖြေကြားတော်မူခြင်းကို ကြားနာလို၍ မြတ်စွာဘုရားကို ဤဆိုခဲ့တိုင်း ဆန့်ကျင်ဘက်ကဲ့သို့ မထီမဲ့မြင် ပြုမိပါ၏။

အသျှင်ဘုရား (တရားတော်သည်) အလွန်နှစ်သက်ဖွယ် ရှိပါ၏၊ အသျှင်ဘုရား (တရားတော်သည်) အလွန်နှစ်သက်ဖွယ် ရှိပါ၏၊ အသျှင်ဘုရား ဥပမာသော်ကား မှောက်ထားသော ဝတ္ထုကို လှန်ဘိသကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ ဖုံးလွှမ်းထားသော ဝတ္ထုကို ဖွင့်လှစ်ဘိသကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ မျက်စိလည်သော သူအားလမ်းမှန်ကို ပြောကြားဘိသကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ ''မျက်စိရှိသော သူတို့သည် အဆင်းတို့ကို မြင်ကြလိမ့်မည်''ဟု အမိုက်မှောင်၌ ဆီမီးတန်ဆောင်ကို ဆောင်ပြဘိသကဲ့သို့လည်းကောင်း ဤအတူသာလျှင် မြတ်စွာဘုရားသည် အကြောင်းအမျိုးမျိုးဖြင့် တရားတော်ကို ပြတော်မူ၏၊ အကျွန်ုပ်သည် အသျှင်ဂေါတမကိုကိုးကွယ်ရာဟူ၍ ဆည်းကပ်ပါ၏၊ တရားတော်ကိုလည်း ကိုးကွယ်ရာဟူ၍ ဆည်းကပ်ပါ၏၊ သံဃာတော်ကို လည်း ကိုးကွယ်ရာဟူ၍ ဆည်းကပ်ပါ၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် အကျွန်ုပ်ကို ယနေ့မှစ၍အသက်ထက်ဆုံး ရတနာသုံးပါးကို ကိုးကွယ်သော ဥပါသကာဟု မှတ်တော်မူပါဟု (လျှောက်၏)။

၆၇။ သူကြွယ် စူးစမ်းဆင်ခြင်၍ ပြုလော့၊ သင်တို့ကဲ့သို့ ထင်ရှားကျော်စောသော သူတို့အားစူးစမ်းဆင်ခြင်၍ ပြုခြင်းသည် ကောင်း၏ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။ အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည်အကျွန်ုပ်ကို ''သူကြွယ် စူးစမ်းဆင်ခြင်၍ ပြုလော့၊ သင်တို့ကဲ့သို့ ထင်ရှားကျော်စောသော သူတို့အားစူးစမ်းဆင်ခြင်၍ ပြုခြင်းသည် ကောင်း၏''ဟု မိန့်တော်မူ၏။ ဤစကားဖြင့်လည်း အကျွန်ုပ်သည်မြတ်စွာဘုရားအား အတိုင်းထက်အလွန် ဝမ်းမြောက်ပါ၏၊ နှစ်သက်ပါ၏၊ အသျှင်ဘုရား တစ်ပါးသောအယူရှိသော တိတ္ထိတို့သည် အကျွန်ုပ်ကဲ့သို့သော တပည့်ကို ရခဲ့သော် ''ဥပါလိမည်သော သူကြွယ်သည်ငါတို့၏ တပည့် အဖြစ်သို့ ရောက်၏''ဟု နှလုံးသွင်းကာ နာဠန္ဒာတစ်မြို့လုံးကို တံခွန်အောင်လံ စိုက်ဆောင်ကုန်ရာ၏၊ ထိုသို့ ဖြစ်ပါလျက်လည်း မြတ်စွာဘုရားသည် အကျွန်ုပ်ကို ''သူကြွယ် စူးစမ်းဆင်ခြင်၍့ပြုလော့၊ သင်တို့ကဲ့သို့ ထင်ရှားကျော်စော သော သူတို့အား စူးစမ်းဆင်ခြင်၍ ပြုခြင်းသည် ကောင်း၏''ဟု မိန့်တော်မူ၏။ အသျှင်ဘုရား ထိုအကျွန်ုပ်သည် နှစ်ကြိမ်မြောက်လည်း မြတ်စွာဘုရားကိုကိုးကွယ်ရာဟူ၍ ဆည်းကပ်ပါ၏၊ တရားတော်ကိုလည်း ကိုးကွယ်ရာဟူ၍ ဆည်းကပ်ပါ၏၊ သံဃာတော်ကို လည်း ကိုးကွယ်ရာဟူ၍ ဆည်းကပ်ပါ၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် အကျွန်ုပ်ကို ယနေ့မှ စ၍အသက်ထက် ဆုံး ရတနာသုံးပါးကို ဆည်းကပ်သော ဥပါသကာဟု မှတ်တော်မူပါဟု (လျှောက်၏)။

၆၈။ သူကြွယ် ရှည်စွာသော နေ့ညဉ့်ပတ်လုံး သင်၏ အိမ်သည် နိဂဏ္ဌတို့၏ ရေတွင်းသဖွယ် ဖြစ်ခဲ့သောကြောင့် ကပ်ရောက်လာသော ထိုနိဂဏ္ဌတို့အား ဆွမ်းလှူရမည်ကို အောက်မေ့လော့ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။

အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် အကျွန်ုပ်ကို ''သူကြွယ် ရှည်စွာသော နေ့ညဉ့်ပတ်လုံး သင်၏အိမ်သည် နိဂဏ္ဌတို့၏ ရေတွင်းသဖွယ် ဖြစ်ခဲ့သောကြောင့် ကပ်ရောက်လာသော ထိုနိဂဏ္ဌတို့အား ဆွမ်းလှူရမည်ကို အောက်မေ့လော့''ဟု မိန့်တော်မူ၏၊ ဤစကားဖြင့်လည်း မြတ်စွာဘုရားအား အတိုင်းထက်အလွန် ဝမ်းမြောက်ပါ၏၊ နှစ်သက်ပါ၏၊ အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်သည် ဤစကားကို ကြားဖူးပါသည်-ရဟန်းဂေါတမသည် ''ငါ့အား သာလျှင် အလှူကို ပေးလှူအပ်၏၊ တစ်ပါးသော သူတို့အား အလှူကိုမပေးလှူအပ်၊ ငါ၏ တပည့်သားတို့အားသာလျှင် အလှူကို ပေးလှူအပ်၏၊ တစ်ပါးသော သူတို့၏တပည့်သားတို့အား အလှူကို မပေးလှူအပ်၊ ငါ့အား လှူသော အလှူသည်သာလျှင် အကျိုးကြီး၏၊ တစ်ပါးသော သူတို့အား လှူသောအလှူသည် အကျိုးမကြီး၊ ငါ၏ တပည့်သားတို့အား လှူသော အလှူသည်သာလျှင် အကျိုးကြီး၏၊ တစ်ပါးသောသူတို့၏ တပည့်သားတို့အား လှူသောအလှူသည် အကျိုးမကြီး''ဟု ဟောတော်မူ၏ ဟူသောစကားကို ကြားဖူးပါသည်၊ ထိုသို့ဖြစ်လျက်လည်း မြတ်စွာဘုရားသည်အကျွန်ုပ်ကို နိဂဏ္ဌတို့၌လည်း ပေးလှူခြင်း၌ ဆောက်တည်စေ၏၊ အသျှင်ဘုရား စင်စစ်သော်ကားအကျွန်ုပ်တို့သည် ထိုအလှူပေးခြင်း၌ အခါကာလကို သိပါကုန်အံ့၊ အသျှင်ဘုရား ထိုအကျွန်ုပ်သည်သုံးကြိမ်မြောက်လည်း မြတ်စွာဘုရားကို ကိုးကွယ်ရာဟူ၍ ဆည်းကပ်ပါ၏၊ တရားတော်ကိုလည်းကိုးကွယ်ရာဟူ၍ ဆည်းကပ်ပါ၏၊ သံဃာတော်ကိုလည်း ကိုးကွယ်ရာဟူ၍ ဆည်းကပ်ပါ၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် အကျွန်ုပ်ကို ယနေ့မှစ၍ အသက်ထက်ဆုံး ရတနာသုံးပါးကို ဆည်းကပ်သော ဥပါသကာဟုမှတ်တော်မူပါဟု (လျှောက်၏)။

၆၉။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ဥပါလိသူကြွယ်အား အစဉ်အတိုင်းသော တရားစကားကိုဟောတော်မူ၏၊ ဤသည်ကား အဘယ်နည်း၊ ဒါနနှင့်စပ်သော စကားကိုလည်းကောင်း၊ သီလနှင့်စပ်သောစကားကိုလည်းကောင်း၊ နတ်ပြည်နှင့်စပ်သော စကားကိုလည်းကောင်း၊ ကာမဂုဏ်တို့၏ အပြစ်ကိုလည်းကောင်း၊ ယုတ်ညံ့ခြင်းကိုလည်းကောင်း၊ ညစ်ညူးခြင်းကိုလည်းကောင်း၊ (ကာမဂုဏ်တို့မှ) ထွက်မြောက်ခြင်း ၌ အကျိုးကိုလည်းကောင်း ပြတော်မူ၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဥပါလိသူကြွယ်၌သင့်လျော်သောစိတ် နူးညံ့သောစိတ် အပိတ်အပင်'နီဝရဏ' မှ ကင်းသောစိတ် တက်ကြွသောစိတ်ယုံကြည်သောစိတ် ရှိသည်ကို သိတော်မူသောအခါ မြတ်စွာဘုရားတို့၏ ကိုယ်တိုင်ထုတ်ဖော်သိမြင်ပြီးသော 'သာမုက္ကံသိက' တရား ဒေသနာတော်ကို ဟောကြားတော်မူလျက်ဆင်းရဲ 'ဒုက္ခ'ကိုလည်းကောင်း၊ ဆင်းရဲဖြစ်ကြောင်း 'သမုဒယ' ကို လည်းကောင်း၊ ဆင်းရဲချုပ်ရာ'နိရောဓ'ကိုလည်းကောင်း၊ ဆင်းရဲချုပ်ရာသို့ ရောက်ကြောင်းလမ်းစဉ် 'မဂ္ဂ' ကိုလည်းကောင်းပြတော်မူ၏၊ မည်းညစ်ခြင်းကင်းသော ဖြူစင်သော အဝတ်သည် ဆိုးရည်ကို ကောင်းစွာ ခံယူသကဲ့သို့၊ ထို့အတူ ဥပါလိသူကြွယ်အား ထိုနေရာ၌ပင်လျှင် ''ဖြစ်ခြင်းသဘောရှိသော တရားအလုံးစုံ သည်ချုပ်ခြင်းသဘောရှိ၏''ဟု ကိလေသာမြူ အညစ်အကြေးကင်းသော မျက်စိ 'သောတာပတ္တိမဂ်ဉာဏ်' သည်ဖြစ်ပေါ်၏၊ ထိုအခါ ဥပါလိသူကြွယ်သည် တရားကို မြင်ပြီးသည် ဖြစ်၍ တရားသို့ ရောက်ပြီးသည် ဖြစ်၍့တရားကို သိပြီးသည်ဖြစ်၍ တရားသို့ သက်ဝင်ပြီးသည်ဖြစ်၍ ယုံမှားခြင်းကို ကူးမြောက်ပြီး သည်ဖြစ်၍သို့လော သို့လော (တွေးတောခြင်း) ကင်းပြီးသည်ဖြစ်၍ မြတ်စွာဘုရားသာသနာ၌ ရဲရင့်ခြင်းသို့ရောက်သည်ဖြစ်၍ သူတစ်ပါးကို အားထားယုံကြည်သည်မဟုတ်ဘဲ မိမိကိုယ်တိုင်ပင် သိမြင်ပြီးသည်ဖြစ်၍မြတ်စွာဘုရားအား ''အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ အကျွန်ုပ်တို့ သွားပါကုန်အံ့၊ အကျွန်ုပ်တို့သည် များသောကိစ္စများသော ပြုဖွယ်ရှိပါကုန်၏''ဟု လျှောက်၏။ သူကြွယ် ယခုအခါ၌ သွားရန် အချိန်ကို သင်သိ၏ (သွားရန်မှာ သင်၏ အလိုအတိုင်းပင် ဖြစ်၏)ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။

၇၀။ ထိုအခါ ဥပါလိသူကြွယ်သည် မြတ်စွာဘုရား၏ စကားကို နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်၍ နေရာမှ ထလျက်မြတ်စွာဘုရားကို ရိုသေစွာ ရှိခိုး၍ အရိုအသေပြုကာ မိမိအိမ်သို့ ချဉ်းကပ်ပြီးလျှင် တံခါးစောင့် ကိုပြောဆို၏ ''အချင်း တံခါစောင့် ယနေ့ကို အစပြု၍ နိဂဏ္ဌယောက်ျား နိဂဏ္ဌမိန်းမတို့အတွက် တံခါးကိုပိတ်ထား၏၊ မြတ်စွာဘုရား၏ ရဟန်းယောက်ျား ရဟန်းမိန်းမ ဒါယကာ ဒါယိကာမတို့အတွက် တံခါးကိုဖွင့်ထား၏၊ အကယ်၍ တစ်စုံတစ်ယောက်သော နိဂဏ္ဌသည် လာငြားအံ့၊ ထိုနိဂဏ္ဌကို သင်သည် ဤသို့ပြောကြားလော့-'အသျှင် ရပ်ဦးလော့၊ မဝင်ပါလင့်၊ ယနေ့မှစ၍ ဥပါလိသူကြွယ်သည် ရဟန်းဂေါတမ၏ တပည့်အဖြစ်သို့ ကပ်ရောက်၏၊ နိဂဏ္ဌယောက်ျား နိဂဏ္ဌမိန်းမတို့အတွက် တံခါးကို ပိတ်ထား၏၊ မြတ်စွာဘုရား၏ ရဟန်းယောက်ျား ရဟန်းမိန်းမ ဒါယကာ ဒါယိကာမတို့အတွက် တံခါးကို ဖွင့်ထား၏၊ အသျှင် အသျှင်သည် အကယ်၍ ဆွမ်းအလိုရှိငြားအံ့၊ ဤနေရာ၌သာလျှင် ရပ်ပါလော့၊ ဤနေရာ၌ပင်လျှင် အသျှင်တို့အတွက် ဆောင်ယူလာပါကုန်လတ္တံ့'ဟု ဤသို့ ပြောကြားလော့''ဟု (ပြောဆို၏)။ ''အသျှင်ကောင်းပါပြီ''ဟု တံခါးစောင့်သည် ဥပါလိသူကြွယ်၏ စကားကို ဝန်ခံ၏။

၇၁။ ''ဥပါလိသူကြွယ်သည် ရဟန်းဂေါတမ၏ တပည့်အဖြစ်သို့ ကပ်ရောက်လေပြီတဲ့''ဟု ဒီဃတပဿီနိဂဏ္ဌသည် ကြားလေ၏။ ထိုအခါ ဒီဃတပဿီ နိဂဏ္ဌသည် နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌထံသို့ ချဉ်း ကပ်၍နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌကို ''အသျှင် ဥပါလိသူကြွယ်သည် ရဟန်းဂေါတမ၏ တပည့်အဖြစ်သို့ ကပ်ရောက်လေပြီတဲ့''ဟု အကျွန်ုပ် ကြားရပါ၏ဟု ပြောကြား၏။ တပဿီ ဥပါလိသူကြွယ်သည် ရဟန်းဂေါတမ၏ တပည့်အဖြစ်သို့ ရောက်ရာသော အကြောင်း အခွင့်သည် မရှိ။ ရဟန်းဂေါတမသည်သာဥပါလိ သူကြွယ်၏ တပည့်အဖြစ်သို့ ရောက်ရာသော အကြောင်း အခွင့်သည် ရှိ၏ဟု (ပြောဆို၏)။ နှစ်ကြိမ် မြောက်လည်း ဒီဃတပဿီနိဂဏ္ဌသည်။ပ။ သုံးကြိမ်မြောက်လည်း ဒီဃတပဿီနိဂဏ္ဌသည်နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌကို အသျှင် အကျွန်ုပ်သည် ဤစကားကို ကြားရပါ၏။ပ။ ရဟန်းဂေါတမသည်သာလျှင်ဥပါလိ သူကြွယ်၏ တပည့်အဖြစ်သို့ ရောက်ရာသော အကြောင်း အခွင့်သည် ရှိ၏ဟု (ပြောဆို၏)။ အသျှင် ဥပါလိသူကြွယ်သည် ရဟန်းဂေါတမ၏ တပည့်အဖြစ်သို့ ကပ်ရောက်သည် မကပ်ရောက်သည်ကို သိရအောင် အကျွန်ုပ် ယခု သွားပါအံ့ဟု (ဆို၏)။ တပဿီ ဥပါလိ သူကြွယ်သည် ရဟန်းဂေါတမ၏တပည့်အဖြစ်သို့ ကပ်ရောက်သည် မကပ်ရောက်သည်ကို သိရအောင် သင် သွားလော့ဟု (ဆို၏)။

၇၂။ ထိုအခါ ဒီဃတပဿီနိဂဏ္ဌသည် ဥပါလိသူကြွယ်၏အိမ်သို့ ချဉ်းကပ်လေ၏။ တံခါးစောင့် သည်အဝေးမှပင် လာနေသော ဒီဃတပဿီနိဂဏ္ဌကို မြင်လျှင် ဒီဃတပဿီ နိဂဏ္ဌအား ''အသျှင် ရပ်ဦးလော့၊ မဝင်ပါလင့်၊ ယနေ့မှစ၍ ဥပါလိသူကြွယ်သည် ရဟန်းဂေါတမ၏ တပည့်အဖြစ်သို့ ကပ် ရောက်၏၊ နိဂဏ္ဌယောက်ျား နိဂဏ္ဌမိန်းမတို့အတွက် တံခါးကို ပိတ်ထား၏၊ မြတ်စွာဘုရား၏ ရဟန်း ယောက်ျားရဟန်းမိန်းမ ဒါယကာ ဒါယိကာမတို့အတွက် တံခါးကို ဖွင့်ထား၏၊ အသျှင် အသျှင်တို့သည် အကယ်၍ဆွမ်းအလိုရှိငြားအံ့၊ ဤနေရာ၌သာလျှင် ရပ်ပါလော့၊ ဤနေရာ၌ပင်လျှင် အသျှင်တို့အတွက်ဆောင်ယူလာပါကုန်လတ္တံ့''ဟု (ဆို၏)။

''ငါ့သျှင်တံခါးစောင့် ငါ ဆွမ်းအလိုမရှိ''ဟု ဆို၍ ထိုအရပ်မှ ပြန်ခဲ့ပြီးလျှင် နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌထံသို့ချဉ်းကပ်၍ နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌအား-''အသျှင် ဥပါလိသူကြွယ်သည် ရဟန်းဂေါတမ၏ တပည့်အဖြစ်သို့ကပ်ရောက်သည်မှာ အမှန်ပင် ဖြစ်၏။ အသျှင် ဥပါလိသူကြွယ်သည် ရဟန်းဂေါတမအား အပြစ်တင်မည်ကို အကျွန်ုပ်မနှစ်သက်ပါ၊ အသျှင် ရဟန်းဂေါတမသည် လှည့်ပတ်တတ်ပါ၏၊ စိတ်ညှို့၍ လှည့်ပတ်ခြင်းအတတ်ကို တတ်ပါ၏၊ ယင်းအတတ်ဖြင့် အယူတစ်မျိုးရှိသော သူတို့၏ တပည့်တို့ကို ညှို့တတ်ပါ၏ဟု ဤသို့ သင့်အား အကျွန်ုပ်သည် တားမြစ်ပါလျက် မရခဲ့ပါလေတကား။ အသျှင် သင်၏ ဥပါလိသူကြွယ်ကို ရဟန်းဂေါတမသည် စိတ်ညှို့လှည့်ပတ်ခြင်းဖြင့် လှည့်ပတ်ထားလေပြီတကား''ဟု (ပြောဆို၏)။ တပဿီ ဥပါလိသူကြွယ်သည် ရဟန်းဂေါတမ၏ တပည့်အဖြစ်သို့ ရောက်ရာသောအကြောင်း အခွင့်သည် မရှိ။ ရဟန်းဂေါတမသည်သာ ဥပါလိသူကြွယ်၏ တပည့်အဖြစ်သို့ရောက်ရာသော အကြောင်း အခွင့်သည် ရှိ၏ဟု (ပြောဆို၏)။

နှစ်ကြိမ်မြောက်လည်း ဒီဃတပဿီနိဂဏ္ဌသည် နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌကို ဤသို့ ပြောကြား၏။ပ။ အမှန်ပင်ဖြစ်ခဲ့၏။ပ။ ရဟန်းဂေါတမသည်သာလျှင် ဥပါလိသူကြွယ်၏ တပည့်အဖြစ်သို့ ရောက်ရာသောအကြောင်းအခွင့်သည် ရှိ၏ဟု (ပြောဆို၏)။ သုံးကြိမ်မြောက်လည်း ဒီဃတပဿီနိဂဏ္ဌသည် နာဋ၏သားနိဂဏ္ဌအား ဤစကားကို ပြောဆို၏။ပ။ အမှန်ပင် ဖြစ်ခဲ့၏။ပ။ ရဟန်းဂေါတမသည်သာ ဥပါလိသူကြွယ်၏တပည့်အဖြစ်သို့ ရောက်ရာသော အကြောင်းအခွင့်သည် ရှိ၏ဟု (ပြောဆို၏)။ တပဿီ ဥပါလိသူကြွယ်သည် ရဟန်းဂေါတမ၏ တပည့်အဖြစ်သို့ ကပ်ရောက်သည် မကပ်ရောက်သည်ကို ကိုယ်တိုင် သိရအောင်ယခု ငါသွားချေအံ့ဟု (ဆို၏)။ ထိုအခါ နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌသည် များစွာသော နိဂဏ္ဌပရိသတ်နှင့်အတူဥပါလိသူကြွယ်၏အိမ်သို့ ချဉ်းကပ်လေ၏။ တံခါးစောင့်သည် အဝေးမှပင် လာနေသော နာဋ၏သားနိဂဏ္ဌကို မြင်လျှင် နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌအား ''အသျှင် ရပ်ဦးလော့၊ မဝင်ပါလင့်၊ ယနေ့မှစ၍ ဥပါလိသူကြွယ်သည် ရဟန်းဂေါတမ၏ တပည့်အဖြစ်သို့ ကပ်ရောက်၏၊ နိဂဏ္ဌယောက်ျား နိဂဏ္ဌမိန်းမတို့အတွက် တံခါးကို ပိတ်ထား၏၊ မြတ်စွာဘုရား၏ ရဟန်းယောက်ျား ရဟန်းမိန်းမ ဒါယကာ ဒါယိကာမတို့အတွက် တံခါးကို ဖွင့်ထား၏၊ အသျှင် အသျှင်တို့သည် အကယ်၍ ဆွမ်းအလိုရှိ ငြားအံ့၊ ဤနေရာ၌သာ ရပ်ပါလော့၊ ဤနေရာ၌ပင်လျှင် အသျှင်တို့အတွက် ဆောင်ယူလာပါကုန်လတ္တံ့''ဟု (ပြောကြား၏)။

အချင်းတံခါးစောင့် သို့ဖြစ်ပါမူ ဥပါလိသူကြွယ်ထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ ''အသျှင်နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌသည်များစွာသော နိဂဏ္ဌပရိသတ်နှင့် အတူ တံခါးမုခ်၏ ပြင်ပ၌ ရပ်လျက် ရှိပါ၏၊ ထိုနာဋ၏သား နိဂဏ္ဌသည်အသျှင့်အား တွေ့မြင်လိုပါသတတ်''ဟု ပြောကြားပါလော့ဟု (ဆို၏)။ ''အသျှင် ကောင်းပါ ပြီ''ဟုတံခါးစောင့်သည် နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌအား ပြန်ပြော၍ ဥပါလိသူကြွယ်ထံသို့ ချဉ်းကပ်ပြီးလျှင်ဥပါလိသူကြွယ်အား- ''အသျှင်နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌသည် များစွာသော နိဂဏ္ဌပရိသတ်နှင့်အတူ တံခါးမုခ်ပြင်ပ၌ ရပ်လျက်ရှိပါ၏၊ ထိုနာဋ၏သား နိဂဏ္ဌသည် အသျှင့်အား တွေ့မြင်လိုပါ၏''ဟု ပြောကြား၏။ အချင်းတံခါးစောင့် သို့ဖြစ်မူ အလယ်တံခါးမုခ်၌ နေရာတို့ကို ခင်းထားလော့ဟု (ဆို၏)။ ''အသျှင်ကောင်း ပါပြီ''ဟု တံခါးစောင့်သည် ဥပါလိသူကြွယ်၏ စကားကို ဝန်ခံ၍ အလယ်တံခါးမုခ်၌ နေရာတို့ကိုခင်းထား ပြီးလျှင် ဥပါလိသူကြွယ်ထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ ''အသျှင် အလယ်တံခါးမုခ်၌ နေရာတို့ကိုခင်းထားပြီးပါပြီ၊ သွားရန် အချိန်ကို သင် သိ၏ (သွားရန်မှာ အသျှင်၏ အလိုအတိုင်းပင် ဖြစ်၏)''ဟု (ပြော၏)။

၇၃။ ထိုအခါ ဥပါလိသူကြွယ်သည် အလယ်တံခါးမုခ်သို့ ချဉ်းကပ်၍ ထိုအရပ်ရှိ အဦး အထွတ် အမြတ်အကောင်းမွန်ဆုံးဖြစ်သော နေရာ၌ ကိုယ်တိုင် ထိုင်ပြီးလျှင် တံခါးစောင့်ကို ခေါ်၍ ပြောဆို၏ -''အချင်းတံခါးစောင့် သို့ဖြစ်မူ နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ အသျှင် အကယ်၍ အလိုရှိပါမူအတွင်းသို့ ဝင်ခဲ့ပါလော့ဟု ဥပါလိသူကြွယ်သည် ပြောလိုက်ပါ၏ဟု ပြောကြားလော့''ဟု (ဆို၏)။ ''အသျှင် ကောင်းပါပြီ''ဟု တံခါးစောင့်သည် ဥပါလိသူကြွယ်၏ စကားကို ဝန်ခံ၍ နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌထံသို့ ချဉ်းကပ်ပြီးလျှင် ဤစကားကို ပြောဆို၏။ ''အသျှင် အလိုရှိပါမူ အတွင်းသို့ ဝင်ခဲ့ပါလော့ဟု ဥပါလိသူကြွယ်သည် ပြောလိုက်ပါ၏''ဟု (ပြောဆို၏)။

ထိုအခါ နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌသည် များစွာသော နိဂဏ္ဌပရိသတ်နှင့်အတူ အလယ်တံခါးမုခ်သို့ ချဉ်းကပ်လေ၏။ ထိုအခါ ဥပါလိသူကြွယ်သည် ရှေးအခါက နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌ အဝေးမှ လာသည်ကိုမြင်ရာအရပ်မှ ခရီးဦးကြိုဆို၍ ထိုအရပ်ရှိ အဦး အထွတ် အမြတ် အကောင်းမွန်ဆုံးဖြစ်သော နေရာကိုကိုယ်ဝတ် အပေါ်ရုံဖြင့် ပွတ်တိုက်၍ ဖေးမကိုင်တွယ်၍ ထိုင်နေစေ၏၊ ယခုအခါ၌ကား ထိုသူကြွယ်သည်ထိုအရပ်ရှိ အဦးအထွတ်အမြတ် အကောင်းမွန်ဆုံးဖြစ်သော နေရာ၌ ကိုယ်တိုင် ထိုင်လျက် နာဋ၏သားနိဂဏ္ဌကို ''အသျှင် နေရာတို့သည် ရှိပါကုန်၏၊ အကယ်၍ အလိုရှိပါမူ ထိုင်ပါလော့''ဟု ဆို၏။

ဤသို့ဆိုသော် နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌသည် ဥပါလိသူကြွယ်အား- ''သူကြွယ် သင် ရူးသလော၊ သူကြွယ်သင် မိုက်သလော၊ 'အသျှင် အကျွန်ုပ် သွားပါအံ့၊ ရဟန်းဂေါတမအား အပြစ်တင်ချေပါအံ့'ဟု ဆို၍သွားပါလျက် များစွာသော ဝါဒအပေါင်းဖြင့် အစွပ်ခံ၍ ပြန်လာခဲ့၏။ သူကြွယ် ဥပမာသော်ကား ဝှေးသင်းသမား ယောက်ျားတစ်ယောက်သည် သွား၍ ဝှေးစေ့ အထုတ်ခံရလျက် ပြန်လာရသကဲ့သို့၊ သူကြွယ် ဥပမာတစ်နည်းသော်ကား မျက်လုံးထုတ်သမား ယောက်ျားတစ်ယောက်သည် သွား၍ မျက်လုံးအထုတ်ခံရလျက် ပြန်လာရသကဲ့သို့၊ သူကြွယ် သင်သည် ဤ ဥပမာများအတူသာလျှင် 'အသျှင် အကျွန်ုပ်သွားပါအံ့၊ ရဟန်းဂေါတမအား အပြစ်တင်ချေပါအံ့'ဟု ဆို၍ သွားပါလျက် များစွာသော ဝါဒအပေါင်းဖြင့်အစွပ်ခံ၍ ပြန်လာခဲ့၏။ သူကြွယ် သင့်ကို ရဟန်းဂေါတမသည် စိတ်ညှို့၍ လှည့်ပတ်ခြင်းဖြင့် လှည့်ပတ်ထားချေပြီတကား''ဟု ပြောဆို၏။

၇၄။ အသျှင် စိတ်ညှို့၍ လှည့်ပတ်ခြင်းသည် အလွန်ကောင်းမွန်ခြင်း ရှိပါ၏၊ အသျှင် စိတ်ညှို့၍ လှည့်ပတ်ခြင်းသည် မွန်မြတ်ခြင်း ရှိပါ၏၊ အသျှင် အကျွန်ုပ်၏ ချစ်လှစွာသော ဆွေမျိုးသားချင်းတို့သည် ဤ စိတ်ညှို့၍ လှည့်ပတ်ခြင်းဖြင့် အညှို့ခံရကုန်ငြားအံ့၊ အသျှင် အကျွန်ုပ်၏ ချစ်လှစွာကုန်သော ဆွေမျိုးသားချင်းတို့မှာလည်း ရှည်မြင့်စွာသော ကာလပတ်လုံး စီးပွါးချမ်းသာခြင်းငှါ ဖြစ်ကုန်ရာပါ၏၊ အသျှင်အလုံးစုံသော မင်းတို့သည်လည်း ဤစိတ်ညှို့၍ လှည့်ပတ်ခြင်းဖြင့် အညှို့ခံရကုန်ငြားအံ့၊ အလုံးစုံသောမင်းတို့မှာလည်း ရှည်မြင့်စွာသော ကာလပတ်လုံး စီးပွါးချမ်းသာခြင်းငှါ ဖြစ်ကုန်ရာပါ၏။

အသျှင် အလုံးစုံသော ပုဏ္ဏားတို့သည်လည်း။ပ။ ကုန်သည်တို့သည်လည်း။ပ။ ဆင်းရဲသားတို့သည်လည်း ဤစိတ်ညှို ့၍ လှည့်ပတ်ခြင်းဖြင့် အညှို ့ခံရကုန်ငြားအံ့၊ အလုံးစုံသော ဆင်းရဲသားတို့မှာလည်း ရှည်မြင့်စွာသော ကာလပတ်လုံး စီးပွါးချမ်းသာခြင်းငှါ ဖြစ်ကုန်ရာပါ၏။ အသျှင် နတ် မာရ်နတ်ဗြဟ္မာနှင့် တကွသော ဩကာသလောကသည်လည်းကောင်း၊ သမဏ ဗြာဟ္မဏ မင်းများ လူများနှင့်တကွသော သတ္တလောကသည်လည်းကောင်း၊ ဤစိတ်ညှို့ ၍ လှည့်ပတ်ခြင်းဖြင့် အညှို့ခံရကုန်ငြားအံ့၊ နတ် မာရ်နတ် ဗြဟ္မာနှင့်တကွသော ဩကာသလောကမှာလည်းကောင်း၊ သမဏ ဗြာဟ္မဏ မင်းများ လူများနှင့် တကွသော သတ္တလောကမှာလည်းကောင်း ရှည်မြင့်စွာသောကာလပတ်လုံး စီးပွါးချမ်းသာခြင်းငှါ ဖြစ်ကုန် ရာပါ၏။ ထို့ကြောင့်သာလျှင် အသျှင် သင့်အားဥပမာပြုပါအံ့၊ ဤလောက၌ အချို့ကုန်သော ပညာရှိ ယောက်ျားတို့သည် ဥပမာဖြင့်လည်း စကား၏ အနက်သဘောကို သိကြကုန်၏။

၇၅။ အသျှင် ရှေးကဖြစ်ဖူးသည်ကား အိုမင်း ရင့်ရော် ကြီးမြင့်သော အရွယ်သို့ ရောက်ပြီးသော ပုဏ္ဏားတစ်ယောက်အား ပျိုမျစ်နုနယ် ငယ်စွာသော ကိုယ်ဝန်အရင့်အမာ သားဖွားခါနီးဖြစ်သော မယားသည် ရှိ၏၊ ထိုအခါ ထိုသတို့သမီးငယ်သည် ထိုပုဏ္ဏားအိုကြီးကို ''ပုဏ္ဏားအိုကြီး သင်သည် သွားပါချေ၊ ဈေးမှ မျောက်ရုပ်ငယ်ကို ဝယ်၍ ဆောင်ယူခဲ့ပါလော့၊ ယင်းမျောက်ရုပ်ငယ်သည် အကျွန်ုပ်သားငယ်၏ ကစားဖွယ်ဖြစ်လတ္တံ့''ဟု ဆို၏။

ဤသို့ ဆိုသည်ရှိသော် ထိုပုဏ္ဏားအိုကြီးသည် ထိုသူငယ်မကို ''အိုရှင်မ သားဖွားသည့်တိုင်အောင် ဆိုင်းဦးလော့၊ သင်သည် သားယောက်ျားကို ဖွားမြင်အံ့၊ သင့်သားငယ်၏ ကစားဖွယ်ရာဖြစ်သော မျောက်ထီးရုပ်ကို ဈေးမှ ဝယ်၍ ဆောင်ယူခဲ့ပါအံ့၊ သင်သည် သမီးမိန်းမကို ဖွားမြင်အံ့၊ သင့်သမီးငယ်၏ ကစားဖွယ်ရာဖြစ်သော မျောက်မရုပ်ကို ဈေးမှ ဝယ်၍ ဆောင်ယူခဲ့ပါအံ့''ဟု ဆို၏။

အသျှင် နှစ်ကြိမ်မြောက်လည်း ထိုသတို့သမီးငယ်သည်။ပ။ အသျှင် သုံးကြိမ်မြောက်လည်း ထိုသတို့သမီးငယ်သည် ထိုပုဏ္ဏားအိုကြီးကို ''ပုဏ္ဏားအိုကြီး သင်သည် သွားပါချေ၊ ဈေးမှ မျောက်ရုပ်ငယ်ကိုဝယ်၍ ဆောင်ယူခဲ့ပါလော့၊ ယင်းမျောက်ရုပ်ငယ်သည် အကျွန်ုပ်သားငယ်၏ ကစားဖွယ်ဖြစ်လတ္တံ့''ဟုဆို၏။

အသျှင် ထိုအခါ ထိုပုဏ္ဏားအိုကြီးသည် ထိုသတို့သမီးငယ်၌ တပ်မက်စွဲလမ်းသော စိတ်ရှိသည်ဖြစ်၍ ဈေးမှ မျောက်ရုပ်ငယ်ကို ဝယ်ယူ ဆောင်လာခဲ့၍ ထိုသတို့သမီးငယ်အား ''ရှင်မ ဤမျောက်ရုပ်ငယ်ကိုဈေးမှ ဝယ်၍ ဆောင်ယူခဲ့ပြီ၊ ယင်းမျောက်ရုပ်ငယ်သည် သင့်သားငယ်၏ ကစားဖွယ် ဖြစ်လတ္တံ့''ဟုဆို၏။

အသျှင် ဤသို့ဆိုသော် ထိုသတို့သမီးသည် ထိုပုဏ္ဏားအိုကြီးကို ''ပုဏ္ဏားအိုကြီး အသင်သည် သွားပါချေ၊ ဤမျောက်ရုပ်ငယ်ကို ယူဆောင်၍ ရတ္တပါဏိမည်သော ပန်းဆိုးသမား၏ သားထံသို့ ကပ်၍အဆွေ ရတ္တပါဏိ ငါသည် ဤမျောက်ရုပ်ငယ်ကို ရိုက်နှက်ဖွပ်လျှော်၍ နှစ်ဖက်လုံး ချောမွေ့အောင် ပြု၍ အဝါရောင်ဆေးဖြင့် ဆိုးထားသည်ကို အလိုရှိ၏ဟူ၍ ပြောဆိုလေ''ဟု ပြောဆို၏။ အသျှင် ထိုအခါပုဏ္ဏား အိုကြီးသည် ထိုသတို့သမီးငယ်၌ တပ်မက်စွဲလမ်းသော စိတ်ရှိသည်ဖြစ်၍ ထိုမျောက်ရုပ်ငယ်ကိုယူဆောင် ကာ ရတ္တပါဏိမည်သော ပန်းဆိုးသမား၏ သားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ ရတ္တပါဏိမည်သောပန်းဆိုးသမား သားကို ''အဆွေ ရတ္တပါဏိ ငါသည် ဤမျောက်ရုပ်ငယ်ကို ရိုက်နှက်ဖွပ်လျှော်၍နှစ်ဖက်လုံး ချောမွေ့ အောင် ပြု၍ အဝါရောင်ဆေးဖြင့် ဆိုးထားသည်ကို အလိုရှိပါ၏''ဟု ပြောဆို၏။ အသျှင် ဤသို့ပြောဆို သော် ရတ္တပါဏိမည်သော ပန်းဆိုးသမား၏ သားသည် ထိုပုဏ္ဏားအိုကြီးကို''အသျှင်ပုဏ္ဏားအိုကြီး သင်၏ မျောက်ရုပ်ငယ်သည် အဆိုးကား ခံနိုင်ပါ၏၊ ရိုက်နှက်ဖွပ်လျှော်မှုကိုမခံနိုင်ပါ၊ ပွတ်တိုက်ခြင်းကို မခံနိုင် ပါ''ဟု ပြောဆို၏။

အသျှင် ဤအတူသာလျှင် မိုက်ကုန်သော နိဂဏ္ဌတို့၏ အယူဝါဒသည် သူမိုက်တို့၏ အစွဲအလမ်း ကိုသာခံနိုင်၏၊ ပညာရှိတို့၏ အစွဲအလမ်းကို မခံနိုင်၊ အစိစစ်ကို မခံနိုင်၊ အစမ်းသပ်ကို မခံနိုင်။ အသျှင်ထိုပုဏ္ဏားအိုကြီးသည် နောက်အခါ၌ ပုဆိုးသစ်အစုံကို ယူဆောင်၍ ရတ္တပါဏိမည်သော ပန်းဆိုး သမား၏သားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ ရတ္တပါဏိမည်သော ပန်းဆိုးသမား၏ သားကို ''အဆွေ ရတ္တပါဏိ ငါသည်ဤပုဆိုးသစ်အစုံကို ရိုက်နှက်ဖွပ်လျှော်၍ နှစ်ဖက်လုံး ချောမွေ့အောင် ပြု၍ အဝါရောင်ဆေးဖြင့်ဆိုးထားသည်ကို အလိုရှိ၏''ဟု ပြောဆို၏။ အသျှင် ဤသို့ ပြောဆိုသော် ရတ္တပါဏိမည်သော ပန်းဆိုးသမား၏ သားသည် ထိုပုဏ္ဏားအိုကြီးကို ''အသျှင်ပုဏ္ဏားအိုကြီး သင်၏ ဤပုဆိုးအစုံသည် အဆိုးကိုလည်း ခံနိုင်ပါ၏၊ အရိုက်အနှက် အဖွပ်အလျှော်ကိုလည်း ခံနိုင်ပါ၏၊ အပွတ်အတိုက်ကိုလည်း ခံနိုင်ပါ၏''ဟု ပြောဆို၏။

အသျှင် ဤအတူသာလျှင် ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင်မှန်စွာ သိတော်မူသော ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ အယူဝါဒသည် ပညာရှိတို့၏ အစွဲအလမ်းကို ခံနိုင်၏။ သူမိုက်တို့၏ အစွဲအလမ်းကို မခံနိုင်၊ အစိစစ်ကိုလည်း ခံနိုင်၏၊ အစမ်းသပ်ကိုလည်း ခံနိုင်၏ဟု (ဆို၏)။

သူကြွယ် သင့်ကို မင်းနှင့် တကွသော ပရိသတ်သည် ''ဥပါလိသူကြွယ်သည် နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌ၏တပည့်တည်း''ဟု သိ၏။ သူကြွယ် (ယခုအခါ) သင့်ကို မည်သူ၏ တပည့်ဟု မှတ်ကြရပါကုန်အံ့နည်းဟု (မေး၏)။ ဤသို့ဆိုသော် ဥပါလိသူကြွယ်သည် နေရာမှ ထ၍ ပခုံးတစ်ဖက်၌ ကိုယ်ဝတ်ကို စံပယ်တင်လျက် မြတ်စွာဘုရား ရှိတော်မူရာအရပ်သို့ လက်အုပ်ချီကာ နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌကို ''အသျှင် ထိုသို့ဖြစ်မူ့ အကျွန်ုပ်သည် မည်သူ၏ တပည့်ဖြစ်သည်ကို နားထောင်လော့''ဟု ဆိုလေ၏ -

၇၆။ အကျွန်ုပ်သည် မြဲမြံသောပညာရှိတော်မူသော၊ မောဟကင်းဝေးတော်မူ ပြီးသော၊ ငြောင့်တံသင်းတို့ကို ဖျက်ဆီးတော်မူပြီးသော၊ အောင်ပြီးသော အောင်ပွဲရှိ တော်မူသော၊ ဆင်းရဲကင်းဝေးတော်မူပြီးသော၊ ညီမျှသော စိတ်ရှိတော်မူသော၊ ကြီးပွားသောအကျင့်သီလရှိတော်မူသော၊ ကောင်းမြတ်သော ပညာရှိတော်မူသော၊ ရာဂအစရှိသော အဆိပ်ကိုလွန်မြောက်တော်မူပြီးသော၊ ရာဂအညစ်အကြေး ကင်းဝေးတော်မူပြီးသော ထို မြတ်စွာဘုရား၏တပည့်ဖြစ်ပေ၏။

အကျွန်ုပ်သည် တွေးတော ယုံမှားခြင်း ကင်းတော်မူသော၊ နှစ်သက်သောစိတ်ရှိ တော်မူသော၊ လောကသားတို့၏ တပ်မက်စရာတို့ကို ပျို့အန်တော်မူပြီးသော၊ မုဒိတာတရားရှိတော်မူသော၊ ပြုပြီးသောရဟန်းကိစ္စရှိတော်မူသော၊ လူတွင်ထူးကဲ တစ်ယောက်တည်းသာ ဖြစ်တော်မူသော၊ အဆုံးဘဝကိုယ်ကာယကို ဆောင်တတ် သော၊ ထူးမြတ်သောလူ ဖြစ်တော်မူသော၊ ခိုင်းနှိုင်းစရာဥပမာရှိတော်မမူသော၊ ကိလေသာမြူကြေး ကင်းဝေးတော်မူသော ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်ဖြစ်ပေ၏။

အကျွန်ုပ်သည် ယုံမှားရှိတော်မမူသော၊ လိမ္မာယဉ်ကျေးတော်မူသော၊ သတ္တဝါတို့ ၏ ရှေ့ဆောင်တစ်ဆူဖြစ်တော်မူသော၊ မြတ်သော ရထားထိန်းဖြစ်တော်မူသော၊ မိမိထက် ကဲလွန်သူ ရှိတော်မမူသော၊ စင်ကြယ်သော တရားရှိတော်မူသော၊ ယုံမှား ခြင်းကင်းတော်မူပြီးသော၊ ပညာတော်ရောင်ဖြင့်ထွန်းပြောင်တောက်ပတော်မူပြီး သော၊ မာန်တံခွန်ကို ကုန်စင်အောင် ဖြတ်တော်မူပြီးသော၊ လုံ့လဝီရိယရှိတော်မူ သော ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်ဖြစ်ပေ၏။

အကျွန်ုပ်သည် ရဲရင့်သူတို့တွင် ပြိုင်ဘက်ကင်းတော်မူသော၊ နှိုင်းယှဉ်အပ်သောသူ ရှိတော်မမူသော၊ နက်နဲသော ဂုဏ်ရှိတော်မူသော၊ အရဟတ္တမဂ်ဉာဏ်သို့ ရောက် တော်မူပြီးသော၊ ဘေးမဲ့ခြင်းကိုပြုတော်မူတတ်သော၊ ဉာဏ်နှင့် ပြည့်စုံတော်မူပြီးသော တရားတော်၌သာ တည်တော်မူသော၊ စောင့်စည်းထားသော ကိုယ်စိတ်ရှိ တော်မူသော၊ ရာဂအစရှိသော ကပ်ငြိခြင်းကိုလွန်မြောက်တော်မူပြီးသော၊ ကိလေသာရန်အပေါင်းမှ ကောင်းကောင်းကြီး လွတ်မြောက်တော်မူပြီးသောထို မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်ဖြစ်ပေ၏။

အကျွန်ုပ်သည် အကြောင်းလေးပါးတို့ဖြင့် အပြစ်ကင်းတော်မူသော၊ ဆိတ်ငြိမ်သော ကျောင်းနေရာ၌ သာနေတော်မူသော၊ ကုန်ပြီးသော သံယောဇဉ်ရှိတော်မူသော၊ ခပ်သိမ်းသော ဆင်းရဲမှ လွတ်မြောက်တော်မူပြီးသော၊ တိုင်ပင်သင့်သော ပညာရှိတော်မူသော၊ ခါတွက်အပ်ပြီးသော ကိလေသာရှိတော်မူသော၊ ချထားပြီးသော မာန်တံခွန်ရှိတော်မူသော၊ ရာဂကင်းတော်မူပြီးသော၊ ယဉ်ကျေးတော်မူပြီးသော၊ ပပဉ္စတရားတို့ကို ပယ်ရှားတော်မူပြီးသော ထိုမြတ်စွာဘုရား၏တပည့်ဖြစ်ပေ၏။

အကျွန်ုပ်သည် (ဝိပဿီစသော) ဘုရားသျှင်တို့တွင် ခုနစ်ဆူမြောက် ဖြစ်တော်မူသော၊ ကောက်ကျစ်စဉ်းလဲခြင်းမှ ကင်းဝေးတော်မူသော၊ ဝိဇ္ဇာဉာဏ်သုံးပါးနှင့် ပြည့်စုံတော်မူသော၊ မြတ်သောသဗ္ဗညုအဖြစ်သို့ ရောက်တော်မူသော၊ ကိလေသာ အညစ် အကြေးတို့ကိုဆေးကြောသုတ်သင်တော်မူပြီးသော၊ ဂါထာဖွဲ့ခြင်း၌ လိမ္မာ တော်မူထသော၊ ကိုယ်စိတ်နှစ်ပါးငြိမ်းအေးတော်မူပြီးသော၊ သိသင့်သည်ကို သိတော်မူသော၊ ဓမ္မဒါန အလှူတော်ကို ဦးစွာပေးလှူတော်မူတတ်သော၊ သည်းခံခြင်းငှါ စွမ်းနိုင်တော်မူသော ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်ဖြစ်ပေ၏။

အကျွန်ုပ်သည် သူမြတ်ဖြစ်တော်မူသော၊ ပွါးများအပ်ပြီးသောစိတ်ရှိတော်မူသော၊ ရအပ် ရသင့်ရောက်အပ် ရောက်သင့်သော ဂုဏ်ကျေးဇူးတို့ကို ရတော်မူ ရောက် တော်မူပြီးသော၊ အနက်အဓိပ္ပါယ်သဘာဝတို့ကို အကျယ်ချဲ့၍ ပြတော်မူတတ်သော၊ သတိနှင့် ပြည့်စုံတော်မူသော၊ ထူးသောဉာဏ်ဖြင့်ရှုမြင်တော်မူတတ်သော၊ ကာမဂုဏ်တို့၌ ညွတ်ခြင်းကင်းတော်မူသော၊ ကာမဂုဏ်တို့၌တိမ်းခြင်းကင်းတော်မူ သော၊ တဏှာမှ ကင်းဝေးတော်မူသော၊ စိတ်တန်ခိုးရှိသည့် အဖြစ်သို့ ရောက်တော်မူပြီးသော ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်ဖြစ်ပေ၏။

အကျွန်ုပ်သည် ကောင်းစွာ ထင်ရှားကျော်စောတော်မူသော၊ ဈာန်တရားကို ဝင်စားတော်မူလေ့ရှိသော၊ ကိလေသာတို့သို့ အစဉ်မလိုက်သော စိတ်ရှိတော်မူသော၊ ကိလေသာအညစ်အကြေးတို့မှစင်ကြယ်တော်မူသော၊ ကိလေသာတည်းဟူသော နှောင်ဖွဲ့ခြင်းမှ ကင်းဝေးတော်မူသော၊ အကျိုးစီးပွါးကိုပြုတော်မူသော၊ (ကိလေသာတို့မှ) ကင်းဆိတ်တော်မူသော၊ အထွတ်အထိပ်သို့ ရောက်တော်မူပြီး သော၊ သံသရာဝဋ်မှ ကူးမြောက်တော်မူပြီးသော၊ သတ္တဝါတို့ကို သံသရာမှ ကူးမြောက်စေတော်မူတတ်သောထိုမြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်ဖြစ်ပေ၏။

အကျွန်ုပ်သည် ငြိမ်သက်သော ဣန္ဒြေရှိတော်မူသော၊ မြေကြီးပမာ ကြီးကျယ် သောပညာရှိတော်မူသော၊ များမြတ်သော ပညာရှိတော်မူသော၊ ကင်းဝေးသော လောဘရှိ တော်မူသော၊ ရှေးဘုရားသျှင်တို့နှင့် တူစွာ လာခြင်းဖြစ်ခြင်းရှိတော်မူသော၊ ကောင်းသောစကားကိုသာဆိုတော်မူတတ်သော၊ တုဘက်ကင်းပြီး တစ်ဦးတည်းသော ပုဂ္ဂိုလ်မြတ်ဖြစ်တော်မူသော၊ ပြိုင်ဘက်ကင်းတော်မူသော၊ ကေသရာဇာ ခြင်္သေ့မင်းကဲ့သို့ ရဲတင်းသောစိတ်ရှိတော်မူသော၊ နူးညံ့သိမ်မွေ့သော ပညာရှိတော်မူ သော ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်ဖြစ်ပေ၏။

အကျွန်ုပ်သည် ဖြတ်ပြီးသော တဏှာရှိတော်မူသော၊ ညေယျဓံငါးပါးကို သိတော် မူပြီးသော၊ ကင်းပြီးသော ကိလေသာအငွေ့အသက်ရှိတော်မူသော၊ တဏှာဒိဋ္ဌိတို့ဖြင့် မလိမ်း ကျံအပ်သော၊ အဝေးမှဆောင်ယူ၍ လှူအပ်သော အလှူကို ခံတော်မူ ထိုက်သော၊ ပူဇော်အပ်သော နတ်ဖြစ်တော်မူသော၊ ပုဂ္ဂိုလ်မွန် ပုဂ္ဂိုလ်မြတ်ဖြစ်တော် မူသော၊ အတူရှိတော်မမူသော၊ လောကအလုံးတွင်အကြီးမြတ်ဆုံးဖြစ်တော်မူသော၊ ရောက်အပ် ရအပ်ပြီးသော အခြံအရံ အကျော်အစောရှိတော်မူသောထိုမြတ်စွာ ဘုရား၏ တပည့်ဖြစ်ပေ၏ဟု (ဆိုလေ၏)။

၇၇။ သူကြွယ် သင်သည် ရဟန်းဂေါတမ၏ ဤဂုဏ်ကျေးဇူးတို့ကို အဘယ်အခါက ဖွဲ့ဆိုသီကုံးထားသနည်းဟု (မေး၏)။ အသျှင် ဥပမာသော်ကား အထူးထူးသော ပန်းတို့ဖြင့် စုပေါင်းထားသော ပန်းစုပန်းပုံသည် ရှိလေရာ၏၊ ထိုပန်းပုံကို ပန်းကုံးခြင်း၌ လိမ္မာသော ပန်းသည်သည်လည်းကောင်း၊ ထိုပန်းသည်၏ တပည့်သည်လည်းကောင်း ဆန်းကြယ်သော ပန်းကုံးကို သီကုံးလေရာသကဲ့သို့၊ ဤအတူသာလျှင် ထိုမြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ဂုဏ်ကျေးဇူးရှိတော်မူ၏၊ အရာမက များပြားလှသော ဂုဏ်ကျေးဇူး ရှိတော်မူ၏။ အသျှင် ချီးကျူးထိုက်သူ၏ ဂုဏ်ကျေးဇူးကို အဘယ်သူ မချီးကျူးဘဲ နေနိုင်ပါအံ့နည်းဟု (ဆို၏)။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားအား ပူဇော်သကာ ပြုသည်ကို သည်းမခံနိုင်ရကား ထိုနေရာ၌ပင် နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌ၏ ခံတွင်းမှ လောလောပူသော သွေးသည် အန်ထွက်လေ၏။

ခြောက်ခုမြောက် ဥပါလိသုတ် ပြီး၏။

------

၇-ကုက္ကုရဝတိကသုတ်

၇၈။ အကျွန်ုပ်သည် ဤသို့ ကြားနာခဲ့ရပါသည်-

အခါတစ်ပါး၌ မြတ်စွာဘုရားသည် ကောလိယတိုင်း ဟလိဒ္ဒဝသနမည်သော နိဂုံး၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။ ထိုအခါ ကောလိယ၏သား နွားကျင့်ကျင့်သော ပုဏ္ဏသည်လည်းကောင်း၊ အဝတ်မဝတ်သောခွေးကျင့်ကျင့်သော သေနိယသည်လည်းကောင်း မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်ကြပြီးလျှင် ကောလိယ၏သား နွားကျင့်ကျင့်သော ပုဏ္ဏသည် ရိုသေစွာ ရှိခိုး၍ တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေ၏။

အဝတ်မဝတ်သော ခွေးကျင့်ကျင့်သော သေနိယသည်ကား မြတ်စွာဘုရားနှင့်အတူ ဝမ်းမြောက်ဝမ်း သာ့ပြောဆို၏၊ ဝမ်းမြောက်ဖွယ် အမှတ်ရဖွယ် စကားကို ပြောဆိုပြီးဆုံးစေ၍ ခွေးကဲ့သို့ ခွေ၍ တစ်ခု သောနေရာ၌ နေ၏။ တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေသော ကောလိယ၏သား နွားကျင့်ကျင့်သော ပုဏ္ဏ သည်မြတ်စွာဘုရားကို-

''အသျှင်ဘုရား အဝတ်မဝတ်သော ခွေးကျင့်ကျင့်သော ဤသေနိယသည် ပြုနိုင်ခဲသည်ကို ပြု၏၊ မြေ၌ပစ်ချထားသော အစာကို စား၏၊ ထိုသေနိယသည် ထိုခွေးကျင့်ကို ရှည်မြင့်စွာသော ကာလပတ်လုံးပြည့်စုံစွာ ဆောက်တည်ထား၏၊ ထိုသေနိယ၏ လားရာကား အဘယ်ပါနည်း၊ တမလွန်လောကသည်ကားအဘယ်ပါနည်း''ဟု လျှောက်၏။ ပုဏ္ဏ မသင့်လျော်ချေ၊ ဤပြဿနာ ရှိစေဦးလော့၊ ငါ့ကို ဤပြဿနာကိုမမေးလင့်ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။ နှစ်ကြိမ်မြောက်လည်း ကောလိယ၏သား နွားကျင့်ကျင့်သောပုဏ္ဏသည်။ပ။ သုံးကြိမ်မြောက်လည်း ကောလိယ၏သား နွားကျင့်ကျင့်သော ပုဏ္ဏသည် မြတ်စွာဘုရားကို-''အသျှင် ဘုရား အဝတ်မဝတ်သော ခွေးကျင့်ကျင့်သော ဤသေနိယသည် ပြုနိုင်ခဲသည်ကို ပြု၏၊ မြေ၌ပစ်ချထား သော အစာကို စား၏၊ ထိုသေနိယသည် ထိုခွေးကျင့်ကို ရှည်မြင့်စွာသော ကာလပတ်လုံးပြည့်စုံစွာ ဆောက်တည်ထား၏၊ ထိုသေနိယ၏ လားရာကား အဘယ်ပါနည်း၊ တမလွန်လောကသည်ကားအဘယ်ပါ နည်း''ဟု လျှောက်၏။

၇၉။ ပုဏ္ဏ ငါသည် သင့်အား ''ပုဏ္ဏ မသင့်လျော်ချေ၊ ဤပြဿနာ ရှိစေဦးလော့၊ ငါ့ကို ဤပြဿနာကို မမေးလင့်''ဟု ဆိုသော်လည်း မရခဲ့၊ သို့ဖြစ်၍ သင့်အား ငါ ဖြေကြားတော့အံ့။ ပုဏ္ဏအချို့ သောသူသည် ခွေးကျင့်ကို ပြည့်ပြည့်စုံစုံ မပြတ်မလပ် ပွါးများ၏၊ ခွေးအလေ့အထကို ပြည့်ပြည့်စုံစုံမပြတ်မလပ် ပွါးများ၏၊ ခွေးစိတ်ကို ပြည့်ပြည့်စုံစုံ မပြတ်မလပ် ပွါးများ၏၊ ခွေးအမူအရာကို ပြည့်ပြည့်စုံစုံ မပြတ်မလပ် ပွါးများ၏၊ ထိုသူသည် ခွေးကျင့်ကို ပြည့်ပြည့်စုံစုံ မပြတ်မလပ် ပွါးများ၍ခွေးအလေ့အထကို ပြည့်ပြည့်စုံစုံ မပြတ်မလပ် ပွါးများ၍ ခွေးစိတ်ကို ပြည့်ပြည့်စုံစုံ မပြတ်မလပ် ပွါးများ၍ခွေးအမူအရာကို ပြည့်ပြည့်စုံစုံ မပြတ်မလပ် ပွါးများ၍ ကိုယ်ခန္ဓာ ပျက်ဆီး၍ သေပြီးသည်မှ နောက်၌ခွေးတို့၏ အပေါင်းအဖော်အဖြစ်သို့ ရောက်ရလေ၏၊ ထိုသူမှာ ''ငါသည် ဤအလေ့အထ ဤဝတ်ဤခြိုးခြံသောအကျင့် ဤမြတ်သောအကျင့်ဖြင့် ထင်ရှားသော နတ်သော်လည်းကောင်း၊ မထင်ရှားသောနတ်သော်လည်းကောင်း ဖြစ်ရအံ့''ဟု အကယ်၍ အယူအစွဲ ရှိငြားအံ့၊ ထိုအယူ အစွဲသည် မှားသောအယူအစွဲဖြစ်၏။ ပုဏ္ဏ မှားသော အယူအစွဲရှိသောသူ၏ ငရဲ၊ သို့မဟုတ် တိရစ္ဆာန်မျိုး ဟူသောလားရာနှစ်မျိုးတို့တွင် တစ်မျိုးမျိုးသော လားရာကို ငါဆို၏။ ပုဏ္ဏ ဤသို့လျှင် ခွေးကျင့်နှင့် ပြည့်စုံလတ်သော် ခွေးတို့၏ အပေါင်းအဖော်အဖြစ်သို့ ရောက်ရ၏၊ မပြည့်စုံလတ်သော် ငရဲသို့ ရောက်ရ၏ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။ ဤသို့ မိန့်ကြားတော်မူလတ်သော် အဝတ်မဝတ်သော ခွေးကျင့်ကျင့်သော သေနိယသည်ငို၏၊ မျက်ရည်ကျ၏။

ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ကောလိယ၏သား နွားကျင့်ကျင့်သော ပုဏ္ဏကို ''ပုဏ္ဏ ငါသည် သင့်အား'ပုဏ္ဏ မသင့်လျော်ချေ၊ ဤပြဿနာ ရှိစေဦးလော့၊ ငါ့ကို ဤပြဿနာကို မမေးလင့်'ဟု ဆိုသော်လည်းမရခဲ့ချေ''ဟု မိန့်တော်မူ၏။ ''အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်ကို မြတ်စွာဘုရား ဤသို့ မိန့်တော်မူသည်ကိုအကျွန်ုပ် မငိုပါ၊ အသျှင်ဘုရား စင်စစ်အားဖြင့် အကျွန်ုပ်သည် ဤခွေးကျင့်ကို ရှည်မြင့်စွာသောကာလပတ်လုံး ပြည့်ပြည့်စုံစုံ ဆောက်တည်ထားမိပါ၏၊ ထို့ကြောင့် ငိုကြွေးမိပါ၏။ အသျှင်ဘုရားကောလိယ၏ သားဖြစ်သော ဤပုဏ္ဏသည် နွားကျင့်ကျင့်ပါ၏၊ ထိုပုဏ္ဏသည် ရှည်မြင့် စွာသောကာလပတ်လုံး နွားကျင့်ကို ပြည့်ပြည့်စုံစုံ ဆောက်တည်ထား ပါ၏၊ ထိုပုဏ္ဏ၏ လားရာကားအဘယ်ပါနည်း၊ တမလွန် လောကသည်ကား အဘယ်ပါနည်း''ဟု လျှောက်၏။ သေနိယ မသင့်လျော်ချေ၊ ဤပြဿနာ ရှိစေဦးလော့၊ ငါ့ကို ဤပြဿနာကို မမေးလင့်'ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။ နှစ်ကြိမ်မြောက်လည်း အဝတ်မဝတ်သော သေနိယသည်။ပ။ သုံးကြိမ်မြောက်လည်း အဝတ်မဝတ်သော ခွေးကျင့်ကျင့်သော သေနိယသည် မြတ်စွာဘုရားကို - ''အရှင်ဘုရား ကောလိယ၏သား ဤပုဏ္ဏသည် နွားကျင့်ကျင့်ပါ၏၊ ထိုပုဏ္ဏသည် ရှည်မြင့်စွာသော ကာလပတ်လုံး နွားကျင့်ကို ပြည့်ပြည့်စုံစုံ ဆောက်တည်ထားပါ၏၊ ထိုပုဏ္ဏ၏ လားရာကား အဘယ်ပါနည်း၊ တမလွန်လောကသည်ကား အဘယ်ပါနည်း''ဟုလျှောက်၏။

၈၀။ သေနိယ ငါသည် သင့်အား ''သေနိယ မသင့်လျော်ချေ၊ ဤပြဿနာ ရှိစေဦးလော့၊ ငါ့ကိုဤပြဿနာကို မမေးလင့်''ဟု ဆိုသော်လည်း မရခဲ့၊ သို့ဖြစ်၍ သင့်အား ငါ့ဖြေကြားတော့အံ့။ သေနိယ အချို့ သောသူသည် နွားကျင့်ကို ပြည့်ပြည့်စုံစုံ မပြတ်မလပ် ပွါးများ၏၊ နွားအလေ့အထကိုပြည့်ပြည့်စုံစုံ မပြတ်မလပ် ပွါးများ၏၊ နွားစိတ်ကို ပြည့်ပြည့်စုံစုံ မပြတ်မလပ် ပွါးများ၏၊ နွားအမူအရာကိုပြည့် ပြည့်စုံစုံ မပြတ်မလပ် ပွါးများ၏။

ထိုသူသည် နွားကျင့်ကို ပြည့်ပြည့်စုံစုံ မပြတ်မလပ် ပွါးများ၍ နွားအလေ့အထကို ပြည့်ပြည့်စုံစုံမပြတ်မလပ် ပွါးများ၍ နွားစိတ်ကို ပြည့်ပြည့်စုံစုံ မပြတ်မလပ် ပွါးများ၍ နွားအမူအရာကို ပြည့်ပြည့်စုံစုံမပြတ်မလပ် ပွါးများ၍ ကိုယ်ခန္ဓာ ပျက်စီး၍ သေပြီးသည်မှ နောက်၌ နွားတို့၏ အပေါင်းအဖော်အဖြစ်သို့ရောက်ရ၏၊ ထိုသူမှာ ''ငါသည် ဤအလေ့အထ ဤဝတ် ဤခြိုးခြံသော အကျင့် ဤမြတ်သောအကျင့်ဖြင့် ထင်ရှားသော နတ်သော်လည်းကောင်း၊ မထင်ရှားသော နတ်သော်လည်းကောင်း ဖြစ်အံ့''ဟုအကယ်၍ အယူအစွဲ ရှိငြားအံ့။ ထိုအယူအစွဲသည် မှားသော အယူအစွဲ ဖြစ်၏။ သေနိယ မှားသောအယူအစွဲ ရှိသောသူ၏ ငရဲ၊ သို့မဟုတ် တိရစ္ဆာန်မျိုးဟူသော လားရာ နှစ်မျိုးတို့တွင် တစ်မျိုးမျိုးသောလားရာကို ငါဆို၏။ သေနိယ ဤသို့လျှင် နွားအကျင့်နှင့် ပြည့်စုံလတ်သော် နွားတို့၏အပေါင်းအဖော်အဖြစ်သို့ ရောက်ရ ၏၊ မပြည့်စုံလတ်သော် ငရဲသို့ ရောက်ရ၏ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။ ဤသို့မိန့်တော်မူသော် ကောလိယ၏သား နွားကျင့်ကျင့်သော ပုဏ္ဏသည် ငို၏၊ မျက်ရည်ကျ၏။

ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အဝတ်မဝတ်သော ခွေးကျင့်ကျင့်သော သေနိယကို-''သေနိယ ငါသည်သင့်အား 'သေနိယ မသင့်လျော်ချေ၊ ဤပြဿနာ ရှိစေဦးလော့၊ ငါ့ကို ဤပြဿနာကို မမေးလင့်'ဟုဆိုသော်လည်း မရခဲ့ချေ''ဟု မိန့်တော်မူ၏။ ''အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်ကို မြတ်စွာဘုရား ဤသို့ မိန့်ကြားတော်မူသည်ကို အကျွန်ုပ် မငိုပါ၊ အသျှင်ဘုရား စင်စစ်အားဖြင့် အကျွန်ုပ်သည် ဤနွားကျင့်ကို ရှည်မြင့်စွာသော ကာလပတ်လုံး ပြည့်ပြည့်စုံစုံ ဆောက်တည်ထားမိပါ၏၊ ထို့ကြောင့် ငိုကြွေးမိပါ၏၊ အသျှင်ဘုရား တပည့်တော်သည် မြတ်စွာဘုရား၌ ဤသို့ ကြည်ညိုပါ၏၊ အကျွန်ုပ်သည် ဤနွားကျင့်ကိုစွန့်နိုင်မည့် အခြင်းအရာအားဖြင့်, အဝတ်မဝတ်သော ခွေးကျင့် ကျင့်သော ဤသေနိယသည်လည်းထိုခွေးကျင့်ကို စွန့်နိုင်မည့် အခြင်းအရာအားဖြင့် မြတ်စွာဘုရားသည် တရားဟောခြင်းငှါ စွမ်းနိုင်၏ဟု (ယုံကြည်ပါ၏)''ဟု (လျှောက်၏)။

ပုဏ္ဏ သို့ဖြစ်လျှင် နာလော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းလော့၊ ဟောကြားပေအံ့ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။ ''အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ''ဟု ကောလိယ၏သား နွားကျင့်ကျင့်သော ပုဏ္ဏသည် မြတ်စွာဘုရား၏စကားကို ဝန်ခံ၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားကို မိန့်တော်မူ၏-

၈၁။ ပုဏ္ဏ ငါကိုယ်တိုင် ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့် သိ၍ မျက်မှောက် ပြုကာ ဟောကြားထားသောကံတို့သည် ဤလေးပါးတို့တည်း။ အဘယ်လေးပါးတို့နည်း- မည်းညစ်၍ မည်းညစ်သောအကျိုးရှိသောကံ၊ ဖြူစင်၍ ဖြူစင်သော အကျိုးရှိသောကံ၊ အမည်း အဖြူရောသည်ဖြစ်၍ အမည်း အဖြူရောသောအကျိုးရှိသောကံ၊ အမည်းအညစ်လည်းမဟုတ် အဖြူလည်းမဟုတ်သည်ဖြစ်၍, အမည်းအညစ်လည်းမဟုတ် အဖြူလည်းမဟုတ်သော အကျိုးရှိသော ကံကုန်ခြင်းကို ဖြစ်စေတတ်သည့် ကံသည် ရှိ၏၊ (ဤလေးပါးတို့တည်း)။

ပုဏ္ဏ မည်းညစ်၍ မည်းညစ်သောအကျိုးရှိသော ကံဟူသည် အဘယ်နည်း-ပုဏ္ဏ အချို့သော သူသည့်ဆင်းရဲ (ကြောင်းဖြစ်) သော ကိုယ်ဖြင့် ပြုလုပ်မှု 'ကာယသင်္ခါရ'ကို ပြုလုပ်၏၊ ဆင်းရဲ (ကြောင်းဖြစ်) သော နှုတ်ဖြင့် ပြုလုပ်မှု 'ဝစီသင်္ခါရ' ကို ပြုလုပ်၏၊ ဆင်းရဲ (ကြောင်းဖြစ်) သော စိတ်ဖြင့် ပြုလုပ်မှု'မနောသင်္ခါရ' ကို ပြုလုပ်၏။ ထိုသူသည် ဆင်းရဲ (ကြောင်းဖြစ်) သော ကိုယ်ဖြင့် ပြုလုပ်မှုကို ပြုလုပ်သောကြောင့်၊ ဆင်းရဲ (ကြောင်းဖြစ်) သော နှုတ်ဖြင့် ပြုလုပ်မှုကို ပြုလုပ်သောကြောင့်၊ ဆင်းရဲ (ကြောင်းဖြစ်) သော စိတ်ဖြင့် ပြုလုပ်မှုကို ပြုလုပ်သောကြောင့် ဆင်းရဲသော လောကသို့ ရောက်ရ၏၊ ဆင်းရဲသောလောကသို့ ရောက်ရသော ထိုသူ့ကို ဆင်းရဲသော အတွေ့အထိတို့သည် တွေ့ထိကုန်၏၊ ထိုသူသည်ဆင်းရဲသော အတွေ့အထိတို့ တွေ့ထိသည်ရှိသော် စင်စစ် ဆင်းရဲသော ဝေဒနာကို ခံစားရ၏၊ ငရဲသို့ကျခံရသော သတ္တဝါတို့ကဲ့သို့တည်း။ ပုဏ္ဏ ဤသို့လျှင် ကံကြောင့် သတ္တဝါ၏ ဖြစ်ပေါ်ခြင်းသည် ဖြစ်၏၊ ပြုလုပ်သော ကံကြောင့်သာလျှင် ဖြစ်ပေါ်၍ လာ၏၊ ထိုဖြစ်ပေါ်လာသော သတ္တဝါကိုအတွေ့အထိတို့သည် တွေ့ထိကြကုန်၏၊ ပုဏ္ဏ ဤသို့လည်း 'သတ္တဝါတို့သည် ကံသာလျှင် အမွေဥစ္စာရှိကုန်၏' ဟူ၍ ငါ ဟောကြား၏။ ပုဏ္ဏ ဤကံကို မည်းညစ်၍ မည်းညစ်သော အကျိုးရှိသော ကံဟူ၍ဆိုရ၏။ (၁)

ပုဏ္ဏ ဖြူစင်၍ ဖြူစင်သောအကျိုးရှိသော ကံဟူသည် အဘယ်နည်း-ပုဏ္ဏ အချို့သောသူသည်မဆင်းရဲ (ကြောင်းဖြစ်) သော ကိုယ်ဖြင့် ပြုလုပ်မှုကို ပြုလုပ်၏၊ မဆင်းရဲ (ကြောင်းဖြစ်) သော နှုတ်ဖြင့်ပြုလုပ်မှုကို ပြုလုပ်၏၊ မဆင်းရဲ (ကြောင်းဖြစ်) သော စိတ်ဖြင့် ပြုလုပ်မှုကို ပြုလုပ်၏၊ ထိုသူသည် ထိုမဆင်းရဲ (ကြောင်းဖြစ်) သော ကိုယ်ဖြင့် ပြုလုပ်မှုကို ပြုလုပ်သောကြောင့်၊ မဆင်းရဲ (ကြောင်းဖြစ်) သောနှုတ်ဖြင့် ပြုလုပ်မှုကို ပြုလုပ်သောကြောင့်၊ မဆင်းရဲ (ကြောင်းဖြစ်) သော စိတ်ဖြင့် ပြုလုပ်မှုကို ပြုလုပ်သောကြောင့် မဆင်းရဲသော လောကသို့ ရောက်ရ၏၊ မဆင်းရဲသော လောကသို့ ရောက်သော ထိုသူ့ကိုမဆင်းရဲသော အတွေ့အထိတို့သည် တွေ့ထိကုန်၏၊ ထိုသူသည် မဆင်းရဲသော အတွေ့အထိတို့ တွေ့ထိသည်ရှိသော် စင်စစ် ချမ်းသာသော ဝေဒနာကို ခံစားရ၏၊ သုဘကိဏှာ ဗြဟ္မာတို့ကဲ့သို့တည်း။ ပုဏ္ဏဤသို့လျှင် ကံကြောင့် သတ္တဝါ၏ ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းသည် ဖြစ်၏။ ပြုလုပ်သော ကံကြောင့်သာလျှင်ဖြစ်ပေါ် ၍ လာ၏၊ ထိုဖြစ်ပေါ်လာသော သတ္တဝါကို အတွေ့အထိတို့သည် တွေ့ထိကုန်၏၊ ပုဏ္ဏဤသို့လည်း 'သတ္တဝါတို့သည် ကံသာလျှင် အမွေဥစ္စာ ရှိကုန်၏' ဟူ၍ ငါ ဟောကြား၏။ ပုဏ္ဏ ဤကံကိုဖြူစင်၍ ဖြူစင်သောအကျိုးရှိသော ကံဟူ၍ ဆိုရ၏။ (၂)

ပုဏ္ဏ အမည်းအဖြူရောသည်ဖြစ်၍ အမည်းအဖြူရောသော အကျိုးရှိသော ကံဟူသည် အဘယ် နည်း-ပုဏ္ဏ အချို့သောသူသည် ဆင်းရဲ (ကြောင်းဖြစ်) သော ကိုယ်ဖြင့် ပြုလုပ်မှုကိုလည်းကောင်း၊ မဆင်းရဲ (ကြောင်းဖြစ်) သော ကိုယ်ဖြင့် ပြုလုပ်မှုကိုလည်းကောင်း၊ ပြုလုပ်၏၊ ဆင်းရဲ (ကြောင်းဖြစ်) သောနှုတ်ဖြင့် ပြုလုပ်မှုကိုလည်းကောင်း၊ မဆင်းရဲ (ကြောင်းဖြစ်) သော နှုတ်ဖြင့် ပြုလုပ်မှုကိုလည်းကောင်း၊ ပြုလုပ်၏၊ ဆင်းရဲ (ကြောင်းဖြစ်) သော စိတ်ဖြင့်ပြု လုပ်မှုကိုလည်းကောင်း၊ မဆင်းရဲ (ကြောင်းဖြစ်) သောစိတ်ဖြင့် ပြုလုပ်မှုကိုလည်းကောင်း၊ ပြုလုပ်၏၊ ထိုသူသည် ဆင်းရဲ (ကြောင်းဖြစ်) သော ကိုယ်ဖြင့် ပြုလုပ်မှုကိုလည်းကောင်း၊ မဆင်းရဲ (ကြောင်းဖြစ်) သော ကိုယ်ဖြင့် ပြုလုပ်မှုကိုလည်းကောင်း၊ ပြုလုပ်သောကြောင့်၊ ဆင်းရဲ (ကြောင်းဖြစ်) သော နှုတ်ဖြင့် ပြုလုပ်မှုကိုလည်းကောင်း၊ မဆင်းရဲ (ကြောင့်ဖြစ်) သောနှုတ်ဖြင့် ပြုလုပ်မှုကိုလည်းကောင်း၊ ပြုလုပ်သောကြောင့်၊ ဆင်းရဲ (ကြောင်းဖြစ်) သော စိတ်ဖြင့် ပြုလုပ်မှုကိုလည်းကောင်း၊ မဆင်းရဲ (ကြောင်းဖြစ်) သော စိတ်ဖြင့် ပြုလုပ်မှုကိုလည်းကောင်း ပြုလုပ်သောကြောင့်ဆင်းရဲသည်လည်းဖြစ်သော မဆင်းရဲသည်လည်းဖြစ်သော လောကသို့ ရောက်ရ၏၊ ဆင်းရဲသည်လည်းဖြစ်သော မဆင်းရဲသည်လည်းဖြစ်သော လောကသို့ ရောက်ရသော ထိုသူ့ကို ဆင်းရဲသည်လည်းဖြစ်သော မဆင်းရဲသည်လည်း ဖြစ်သော အတွေ့အထိတို့သည် တွေ့ထိကြကုန်၏၊ ထိုသူသည် ဆင်းရဲသည်လည်း ဖြစ်သော မဆင်းရဲသည်လည်း ဖြစ်သော အတွေ့အထိတို့ တွေ့ထိသည်ရှိသော် ချမ်းသာ ဆင်းရဲ့ရောပြွမ်းနေသော ဝေဒနာတို့ကို ခံစားရ၏၊ လူနှင့် အချို့သောနတ် အချို့သော ဝိနိပါတိကအသုရာတို့ကဲ့သို့တည်း။ ပုဏ္ဏ ဤသို့လျှင် ကံကြောင့် သတ္တဝါ၏ ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းသည် ဖြစ်၏။ ပြုလုပ်သောကံကြောင့်သာလျှင် ဖြစ်ပေါ်၍လာ၏၊ ထိုဖြစ်ပေါ်လာသော သတ္တဝါကို အတွေ့အထိတို့သည်တွေ့ထိကုန်၏၊ ပုဏ္ဏ ဤသို့လည်း 'သတ္တဝါတို့သည် ကံသာလျှင် အမွေဥစ္စာ ရှိကုန်၏' ဟူ၍ ငါဟောကြား၏။ ပုဏ္ဏ ဤကံကို အမည်း အဖြူရောသည်ဖြစ်၍ အမည်း အဖြူရောသော အကျိုးရှိသောကံဟူ၍ ဆိုရ၏။ (၃)

ပုဏ္ဏ အမည်းအညစ်လည်းမဟုတ် အဖြူလည်းမဟုတ်သည်ဖြစ်၍, အမည်းအညစ်လည်းမဟုတ်အဖြူလည်း မဟုတ်သော အကျိုးရှိသော ကံကုန်ခြင်းကို ဖြစ်စေတတ်သော ကံဟူသည် အဘယ်နည်း -ပုဏ္ဏ မည်းညစ်၍ မည်းညစ်သောအကျိုးရှိသောကံကို ပယ်သတ်ခြင်းငှါ စေ့ဆော်မှု၊ ဖြူစင်၍ ဖြူစင်သောအကျိုးရှိသောကံကို ပယ်သတ်ခြင်းငှါ စေ့ဆော်မှု၊ အမည်းအဖြူရောသည်ဖြစ်၍ အမည်းအဖြူရောသောအကျိုးရှိသောကံကို ပယ်သတ်ခြင်းငှါ စေ့ဆော်မှု၊ ပုဏ္ဏ ဤစေ့ဆော်မှုမျိုးကို အမည်းအညစ်လည်းမဟုတ်အဖြူလည်းမဟုတ်သည် ဖြစ်၍, အမည်းအညစ်လည်းမဟုတ် အဖြူလည်းမဟုတ်သောအကျိုးရှိသော ကံကုန်ခြင်းကို ဖြစ်စေတတ်သော ကံဟူ၍ ဆိုရ၏။ ပုဏ္ဏ ငါကိုယ်တိုင် ထူးသောဉာဏ်ဖြင့် သိ၍ မျက်မှောက်ပြုကာ ဟောကြားထားသော ကံလေးပါးတို့သည် ဤသည်တို့ပင်တည်းဟု (မိန့်တော်မူ၏)။ (၄)

၈၂။ ဤသို့မိန့်တော်မူသော် နွားအကျင့်ရှိသော ကောလိယ၏သား ပုဏ္ဏသည် မြတ်စွာဘုရားကို-

''အသျှင်ဘုရား (တရားတော်သည်) အလွန်နှစ်သက်ဖွယ်ရှိပါပေစွ၊ အသျှင်ဘုရား (တရားတော်သည်) အလွန်နှစ်သက်ဖွယ်ရှိပါပေစွ၊ အသျှင်ဘုရား ဥပမာသော်ကား။ပ။ အကျွန်ုပ်ကို ယနေ့မှ စ၍အသက်ထက်ဆုံး (ရတနာသုံးပါးကို) ဆည်းကပ်သော ဥပါသကာဟု မှတ်တော်မူပါ''ဟု လျှောက်၏။ အဝတ်မဝတ်သော ခွေးကျင့် ကျင့်သော သေနိယသည်ကား မြတ်စွာဘုရားကို-''အသျှင်ဘုရား (တရားတော်သည်) အလွန်နှစ်သက်ဖွယ် ရှိပါပေစွ၊ အသျှင်ဘုရား (တရားတော်သည်) အလွန်နှစ်သက်ဖွယ် ရှိပါပေစွ၊ အသျှင်ဘုရား ဥပမာသော်ကား။ပ။ ပြတော်မူပါပေ၏၊ အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်သည် မြတ်စွာဘုရားကို ကိုးကွယ်ရာဟူ၍ ဆည်းကပ်ပါ၏၊ တရားတော်ကိုလည်း ကိုးကွယ်ရာဟူ၍ ဆည်းကပ်ပါ၏၊ သံဃာတော်ကိုလည်း ကိုးကွယ်ရာဟူ၍ ဆည်းကပ်ပါ၏၊ အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်သည် မြတ်စွာဘုရား၏အထံတော်၌ ရှင်အဖြစ်ကို ရလိုပါ၏၊ ရဟန်းအဖြစ်ကို ရလိုပါ၏''ဟု (လျှောက်၏)။

သေနိယ သာသနာတော်မှ တစ်ပါးသော အယူရှိသည့် တိတ္ထိဖြစ်ဖူးသူသည် ဤ ဓမ္မဝိနယ 'သာသနာတော်'၌ ရှင်အဖြစ်ကို ရလိုမူ ရဟန်းအဖြစ်ကို ရလိုမူ လေးလတို့ပတ်လုံး အစမ်းကျင့်သုံးရ၏၊ လေးလလွန်သောအခါ ရဟန်းတို့သည် ကျေနပ်သော စိတ်ရှိကြလျှင် ရှင်ပြုပေးကုန်လတ္တံ့၊ ရဟန်းအဖြစ်သို့မြှင့်တင်ပေးကုန် လတ္တံ့၊ သို့သော် ဤအရာ၌ ငါသည်ကား ပုဂ္ဂိုလ်တို့၏ ခြားနားသည့်အဖြစ်ကိုသိတော်မူ ၏ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။

အသျှင်ဘုရား သာသနာတော်မှ တစ်ပါးသော အယူရှိသည့် တိတ္တိဖြစ်ဖူးသော သူသည် ဤ ဓမ္မဝိနယ 'သာသနာတော်' ၌ အကယ်၍ ရှင်အဖြစ်ကို ရလိုမူ ရဟန်းအဖြစ်ကို ရလိုမူ လေးလတို့ပတ်လုံးအစမ်းကျင့်သုံးကြ၍ လေးလလွန်သောအခါ ရဟန်းတို့သည် ကျေနပ်သောစိတ်ရှိကြလျှင် ရှင်ပြုပေးကုန်ငြားအံ့၊ ရဟန်းအဖြစ်သို့ မြှင့်တင်ပေးကုန်ငြားအံ့၊ အကျွန်ုပ်သည် လေးနှစ်တို့ပတ်လုံး အစမ်းကျင့်သုံးပါမည်၊ လေးနှစ်လွန်သောအခါ ရဟန်းတို့သည် ကျေနပ်သောစိတ်ရှိကြလျှင် ရှင်ပြုပေးတော်မူကြပါစေ၊ ရဟန်းအဖြစ်သို့ မြှင့်တင်ပေးတော်မူကြပါစေဟု အဝတ်မဝတ်သော ခွေးကျင့်ကျင့်သော သေနိယသည် (လျှောက်၏)။

အဝတ်မဝတ်သော ခွေးကျင့်ကျင့်သော သေနိယသည် မြတ်စွာဘုရားအထံ၌ ရှင်အဖြစ်ကို ရ၏၊ ရဟန်းအဖြစ်ကို ရ၏၊ ရဟန်းဖြစ်၍ မကြာမီ အသျှင်သေနိယသည် တစ်ယောက်တည်း ဆိပ်ငြိမ်ရာသို့ကပ်၍ မမေ့မလျော့ ပြင်းစွာအားထုတ်လျက် (နိဗ္ဗာန်သို့) စိတ်ကို စေလွှတ်၍ မကြာမြင့်မီပင်လျှင်အကြင် အရဟတ္တဖိုလ် အကျိုးငှါ အမျိုးကောင်းသားတို့သည် ကောင်းစွာသာလျှင် အိမ်ရာတည်ထောင်လူတို့ ဘောင်မှ (ထွက်၍) ရဟန်းဘောင်သို့ ဝင်ရောက်ကြကုန်၏၊ အတုမရှိသော မြတ်သောအကျင့်၏အဆုံးဖြစ် သော ထိုအရဟတ္တဖိုလ်ကို မျက်မှောက်ဘဝ၌ပင် ထူးသောဉာဏ်ဖြင့် ကိုယ်တိုင်မျက်မှောက်ပြုလျက် ရောက်၍ နေ၏၊ ''ပဋိသန္ဓေနေမှုကုန်ပြီ၊ မြတ်သော အကျင့်ကို ကျင့်သုံးပြီးပြီ၊ မဂ်ကိစ္စကို ပြုပြီးပြီ၊ ဤ မဂ်ကိစ္စအလို့ငှါ တစ်ပါးသော ပြုဖွယ်ကိစ္စ မရှိတော့ပြီ''ဟု သိ၏၊ အသျှင်သေနိယသည် ရဟန္တာတို့တွင် တစ်ပါး (အပါအဝင်) ဖြစ်လေသတည်း။

ခုနစ်ခုမြောက် ကုက္ကုရဝတိကသုတ် ပြီး၏။

------

ဂ-အဘယရာဇကုမာရသုတ်

၈၃။ အကျွန်ုပ်သည် ဤသို့ ကြားနာခဲ့ရပါသည်-

အခါတစ်ပါး၌ မြတ်စွာဘုရားသည် ရာဇဂြိုဟ်ပြည် ရှဉ့်နက်တို့အား အစာကျွေးရာဖြစ်သောဝေဠုဝန်ကျောင်း၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။ ထိုအခါ အဘယမင်းသားသည် နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌထံသို့ချဉ်းကပ်ပြီးလျှင် ရိုသေစွာ ရှိခိုး၍ တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေ၏။ တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေသောအဘယမင်းသားကို နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌသည်- ''မင်းသား လာလော့၊ သင်သည် ရဟန်းဂေါတမကိုအပြစ်တင်ချေလော့၊ ဤသို့ အပြစ်တင်သော် 'အဘယမင်းသားသည် ဤသို့ တန်ခိုးအာနုဘော်ကြီးသောရဟန်းဂေါတမကို အပြစ်တင်နိုင်ပေ၏'ဟု သင်၏ ကောင်းသော ကျော်စောသတင်းသည် ပျံ့နှံ့၍ ထွက်လတ္တံ့''ဟု ပြောဆို၏။

အသျှင် အကျွန်ုပ်သည် ဤသို့ တန်ခိုးအာနုဘော်ကြီးသော ရဟန်းဂေါတမကို အဘယ်သို့ အပြစ်တင်ရပါအံ့နည်းဟု (လျှောက်၏)။ မင်းသား လာလော့၊ သင်သည် ရဟန်းဂေါတမထံသို့ ချဉ်းကပ်၍''အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် သူတစ်ပါးမနှစ်သက်ဖွယ် မနှစ်ခြိုက်ဖွယ်ဖြစ်သော စကားမျိုးကိုပြောဆိုရာ၏''ဟု ဤသို့ ပြောဆိုလော့။ သင် ဤသို့ မေးသော် ရဟန်းဂေါတမသည် ''မင်းသားမြတ်စွာဘုရားသည် သူတစ်ပါး မနှစ်သက်ဖွယ် မနှစ်ခြိုက်ဖွယ်ဖြစ်သော စကားမျိုးကို ပြောဆိုရာ၏''ဟုဤသို့ အကယ်၍ ပြောဆိုငြားအံ၊ ့ ထိုရဟန်းဂေါတမကို ''အသျှင်ဘုရား ထိုသို့ဖြစ်လျှင် ပုထုဇဉ်နှင့်အသျှင်ဘုရား၏ ခြားနားမှုသည် အဘယ်မှာရှိပါအံ့နည်း။ မှန်ပါ၏၊ ပုထုဇဉ်သည်လည်း သူတစ်ပါးမနှစ်သက်ဖွယ် မနှစ်ခြိုက်ဖွယ်ဖြစ်သော စကားမျိုးကို ပြောဆိုရာပါ၏''ဟု သင် ပြောလော့၊ သင် ဤသို့မေးသော် ရဟန်းဂေါတမသည် ''မင်းသား မြတ်စွာဘုရားသည် သူတစ်ပါးမနှစ်သက်ဖွယ် မနှစ်ခြိုက်ဖွယ်ဖြစ်သော စကားမျိုးကို မပြောဆိုရာ''ဟု ဤသို့ အကယ်၍ ပြောဆိုငြားအံ့။

ထိုရဟန်းဂေါတမကို ''အသျှင်ဘုရား ထိုသို့ဖြစ်လျှင် အဘယ့်ကြောင့် အသျှင်ဘုရားသည် ဒေဝဒတ်ကို'ဒေဝဒတ်သည် အပါယ်သို့ လားမည့်သူတည်း၊ ဒေဝဒတ်သည် ငရဲသို့ ကျမည့်သူတည်း၊ ဒေဝဒတ်သည်ငရဲ၌ တစ်ကမ္ဘာလုံး တည်မည့်သူတည်း၊ ဒေဝဒတ်သည် ကုစား၍ မရနိုင်သောသူတည်း'ဟုဆိုပါသနည်း၊ အသျှင်ဘုရား၏ ထိုစကားကြောင့် ဒေဝဒတ်သည် အမျက်ထွက်ခြင်း နှလုံးမသာယာခြင်းဖြစ်ရ၏''ဟု သင် ပြောလော့။

မင်းသား ရဟန်းဂေါတမသည် နှစ်ဖက်သောအစွန်းရှိသော ဤပြဿနာကို သင် မေးသည်ရှိသော်နှစ်ဖက်အစွန်းလွတ်အောင် မဖြေနိုင်ရာ၊ အပြစ်ကင်းအောင် မပြောပြနိုင်ရာ၊ ဥပမာသော်ကားယောက်ျား၏ လည်မျို၌ ကပ်ငြိ၍နေသော သံဆူးခွကို ထိုယောက်ျားသည် ထွေးအန်ခြင်းငှါလည်းမတတ်နိုင်၊ မျိုခြင်း ငှါလည်း မတတ်နိုင်သကဲ့သို့၊ မင်းသား ဤအတူသာလျှင် နှစ်ဖက်သောအစွန်းရှိသော ဤပြဿနာကို သင် မေးသည်ရှိသော် ရဟန်းဂေါတမသည် နှစ်ဖက်အစွန်းလွတ်အောင့်မဖြေနိုင်ရာ၊ အပြစ်ကင်းအောင် မပြောပြနိုင်ရာဟု (ဆို၏)။ ''အသျှင် ကောင်းပါပြီ''ဟုအဘယမင်းသားသည် နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌ၏ စကားကို ဝန်ခံ၍ နေရာမှ ထပြီးလျှင် နာဋ၏သားနိဂဏ္ဌကို ရိုသေစွာ ရှိခိုး၍ အရိုအသေပြုပြီးသော် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကိုရှိခိုးပြီးလျှင် တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေ၏။

၈၄။ တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေသော အဘယမင်းသားအား နေကို မော့ကြည့်၍ ''ယနေ့မြတ်စွာဘုရားကို အပြစ်တင်ဆိုခြင်းငှါ အခါမဟုတ်တော့ပြီ၊ နက်ဖြန် မိမိအိမ်၌သာ ငါသည် မြတ်စွာဘုရားကို အပြစ်တင်တော့အံ့''ဟု အကြံဖြစ်၏။ အကြံဖြစ်ပြီးလျှင် ''အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည်နက်ဖြန် နံနက်အတွက် တပည့်တော်၏ ဆွမ်းကို မိမိလျှင် လေးပါးမြောက်ဖြစ်၍ လက်ခံတော်မူပါ''ဟုလျှောက်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဆိတ်ဆိတ်နေခြင်းဖြင့် လက်ခံတော်မူ၏။ ထိုအခါအဘယမင်းသားသည် မြတ်စွာ ဘုရား၏ လက်ခံတော်မူခြင်းကို သိ၍ နေရာမှ ထကာ မြတ်စွာဘုရားကိုရှိခိုး၍ အရိုအသေပြုပြီးလျှင် ဖဲလေ၏။ ထို့နောက် မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုညဉ့်လွန်သဖြင့် နံနက်အချိန်၌သင်္ကန်းကို ပြင်ဝတ်တော်မူ၍ သပိတ်သင်္ကန်းကို ယူလျက် အဘယမင်းသား၏ အိမ်သို့ချဉ်းကပ်တော်မူပြီးလျှင် ပြင်ထားသော နေရာ၌ ထိုင်နေတော်မူ၏။ ထိုအခါ အဘယမင်းသားသည်မြတ်စွာဘုရားကို မွန်မြတ်သော ခဲဖွယ် ဘောဇဉ်ဖြင့် ရောင့်ရဲသည့်တိုင်အောင် တားမြစ်သည့်တိုင်အောင်မိမိကိုယ်တိုင် လုပ်ကျွေး၏၊ မြတ်စွာဘုရား ဆွမ်းဘုဉ်း ပေးပြီး၍ သပိတ်မှ လက်တော်ကိုဖယ်ပြီးသောအခါ အဘယမင်းသားသည် နိမ့်သော ထိုင်စရာတစ်ခုကို ယူ၍ သင့်လျော်ရာ၌ ထိုင်နေ၏။

၈၅။ သင့်လျော်ရာ၌ ထိုင်နေသော အဘယမင်းသားသည် မြတ်စွာဘုရားကို ''အသျှင်ဘုရားမြတ်စွာဘုရားသည် သူတစ်ပါးမနှစ်သက်ဖွယ် မနှစ်ခြိုက်ဖွယ်ဖြစ်သော စကားမျိုးကို ပြောဆိုရာပါသလော''ဟု လျှောက်ထား၏။ ''မင်းသား ဤစကားမျိုးတို့၌ တထစ်ချအားဖြင့် မဖြေကြားနိုင်''ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။ အသျှင်ဘုရား ဤပြဿနာမေးမှု၌ နိဂဏ္ဌတို့သည် ပျက်စီးကြလေကုန်ပြီဟု (လျှောက်၏)။ ''မင်းသား အဘယ်ကြောင့် သင်သည် 'ဤပြဿနာမေးမှု၌ နိဂဏ္ဌတို့သည် ပျက်စီးကြလေကုန်ပြီ'ဟုဆိုရဘိသနည်း''ဟု (မေးတော်မူ၏)။ အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်သည် နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌကို ရိုသေစွာရှိခိုးပြီးလျှင် သင့်လျော်ရာ၌ ထိုင်နေပါ၏၊ အသျှင်ဘုရားသင့်လျော်ရာ၌ ထိုင်နေသော အကျွန်ုပ်ကို နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌသည် မင်းသား လာလော့၊ သင်သည်ရဟန်းဂေါတမကို အပြစ်တင်ချေလော့၊ ဤသို့ အပြစ်တင်သော် ''အဘယမင်းသားသည် ဤသို့တန်ခိုးအာနုဘော်ကြီးသော ရဟန်းဂေါတမကို အပြစ်တင်နိုင်ပေ၏''ဟု သင်၏ ကောင်းသောကျော်စောသတင်းသည် ပျံ့နှံ့၍ ထွက် လတ္တံ့ဟု ပြောဆိုပါ၏။

အသျှင်ဘုရား ဤသို့ ပြောဆိုသော် အကျွန်ုပ်သည် နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌကို ''အသျှင် အကျွန်ုပ်သည်ဤသို့ တန်ခိုးအာနုဘော်ကြီးသော ရဟန်းဂေါတမကို အဘယ်သို့ အပြစ်တင်ရပါအံ့နည်း''ဟု ဤသို့ပြောဆိုခဲ့ပါ၏။ မင်းသား လာလော့၊ သင်သည် ရဟန်းဂေါတမထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ ရဟန်းဂေါတမကို''အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် သူတစ်ပါး မနှစ်သက်ဖွယ် မနှစ်ခြိုက်ဖွယ်ဖြစ်သော စကားမျိုးကိုပြောဆိုရာပါသလော''ဟု ဤသို့ ပြောဆိုလော့။ သင် ဤသို့မေးသော် ရဟန်းဂေါတမသည် ''မင်းသားမြတ်စွာဘုရားသည် သူတစ်ပါး မနှစ်သက်ဖွယ် မနှစ်ခြိုက်ဖွယ်ဖြစ်သော စကားမျိုးကို ပြောဆိုရာ၏''ဟုဤသို့ အကယ်၍ ပြောဆိုငြားအံ့။

ထိုရဟန်းဂေါတမကို ''အသျှင်ဘုရား ထိုသို့ဖြစ်လျှင် ပုထုဇဉ်နှင့်အသျှင်ဘုရား ခြားနားမှုသည်အဘယ်မှာ ရှိပါအံ့နည်း၊ မှန်ပါ၏၊ ပုထုဇဉ်သည်လည်း သူတစ်ပါး မနှစ်သက်ဖွယ် မနှစ်ခြိုက်ဖွယ်ဖြစ်သောစကားမျိုးကို ပြောဆိုရာပါ၏''ဟု သင်ပြောလော့။ သင် ဤသို့မေးသော် ရဟန်းဂေါတမသည် ''မင်းသားမြတ်စွာဘုရားသည် သူတစ်ပါး မနှစ်သက်ဖွယ် မနှစ်ခြိုက်ဖွယ်ဖြစ်သော စကားမျိုးကို မပြောဆိုရာ''ဟု့ဤသို့ အကယ်၍ ပြောဆိုငြားအံ။

ထိုရဟန်းဂေါတမကို ''အသျှင်ဘုရား ထိုသို့ဖြစ်လျှင် အဘယ့်ကြောင့် အသျှင်ဘုရားသည် ဒေဝဒတ်ကို'ဒေဝဒတ်သည် အပါယ်သို့လားမည့်သူတည်း၊ ဒေဝဒတ်သည် ငရဲသို့ ကျမည့်သူတည်း၊ ဒေဝဒတ်သည်ငရဲ၌ တစ်ကမ္ဘာလုံး တည်မည့်သူတည်း၊ ဒေဝဒတ်သည် ကုစား၍ မရနိုင်သောသူတည်း'ဟုဆိုပါသနည်း၊ အသျှင်ဘုရား၏ ထိုစကားကြောင့် ဒေဝဒတ်သည် အမျက်ထွက်ခြင်း နှလုံးမသာယာခြင်းဖြစ်ရ၏''ဟု သင် ပြောလော့။

မင်းသား ရဟန်းဂေါတမသည် နှစ်ဖက်အစွန်းရှိသော ဤပြဿနာကို သင် မေးသည်ရှိသော် နှစ်ဖက်အစွန်းလွတ်အောင် မဖြေနိုင်ရာ၊ အပြစ်ကင်းအောင် မပြောပြနိုင်ရာ၊ ဥပမာသော်ကား ယောက်ျား၏လည်မျို၌ ကပ်ငြိ၍နေသော သံဆူးခွကို ထိုယောက်ျားသည် ထွေးအန်ခြင်းငှါလည်း မတတ်နိုင်၊ မျိုခြင်းငှါလည်း မတတ်နိုင်သကဲ့သို့၊ မင်းသား ဤအတူသာလျှင် နှစ်ဖက်အစွန်းရှိသော ဤပြဿနာကိုသင် မေးသည်ရှိသော် ရဟန်းဂေါတမသည် နှစ်ဖက်အစွန်းလွတ်အောင် မဖြေနိုင်ရာ၊ အပြစ်ကင်းအောင်မပြောပြနိုင်ရာဟု (ပြောဆိုပါ၏ဟု လျှောက်၏)။

၈၆။ ထိုအခါ၌ ကလေးသူငယ် လူမမယ် ပက်လက်အိပ်တတ်သော အရွယ်သည် အဘယမင်းသား၏ပေါင်ပေါ်၌ နေ၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အဘယမင်းသားကို ''မင်းသား ထိုစကားကို သင်အဘယ်သို့ မှတ်ထင်သနည်း၊ ဤကလေးငယ်သည် သင်၏ မေ့လျော့ခြင်းကို အစွဲပြု၍လည်းကောင်း၊ အထိန်း၏ မေ့လျော့ခြင်းကို အစွဲပြု၍လည်းကောင်း၊ သစ်သားတိုသစ်သားစကိုဖြစ်စေ၊ ကျောက်စရစ်အိုးခြမ်းကွဲကိုဖြစ်စေ အကယ်၍ ခံတွင်း၌ ထည့်သွင်းလေငြားအံ့၊ ထိုကလေးသူငယ်ကို အဘယ်သို့လျှင်ပြုလုပ်ရာသနည်း''ဟု မေးတော်မူ၏။

အသျှင်ဘုရား ထိုကလေးငယ်၏ ပါးစပ်တွင်းရှိ အရာကို အကျွန်ုပ်သည် ထုတ်ဆောင်ရာပါ၏။ အသျှင်ဘုရား အကယ်၍ အစကပင် ထုတ်ဆောင်ခြင်းငှါ မတတ်နိုင်ငြားအံ့၊ လက်ဝဲလက်ဖြင့် ဦးခေါင်းကိုသိမ်းပိုက်၍ လက်ယာလက်ဖြင့် လက်ချောင်းကို ကောက်ကွေး၍ သွေးထွက်ငြားသော်လည်းထုတ်ရပါတော့ အံ့၊ အဘယ့်ကြောင့် ဟူမူ-အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်သည် သူငယ်အားအစဉ်သနားခြင်းရှိသောကြောင့် ပါတည်းဟု (လျှောက်၏)။

စကားခြောက်ခွန်း

မင်သား ဤအတူပင် မဟုတ်မမှန်၊ အကျိုးစီးပွါးနှင့်လည်း မစပ်၊ သူတစ်ပါးတို့လည်း မနှစ်သက်မနှစ်ခြိုက်၊ ထိုစကားမျိုးကို မြတ်စွာဘုရားသည် မပြောမဆို။ (၁)

ဟုတ်မှန်၏၊ အကျိုးစီးပွါးနှင့်ကား မစပ်၊ သူတစ်ပါးတို့လည်း မနှစ်သက် မနှစ်ခြိုက်၊ ထိုစကား မျိုးကိုမြတ်စွာဘုရားသည် မပြောမဆို။ (၂)

ဟုတ်မှန်၏၊ အကျိုးစီးပွါးနှင့်လည်း စပ်၏၊ သူတစ်ပါးတို့ကား မနှစ်သက် မနှစ်ခြိုက်၊ ထိုစကား မျိုး၌မြတ်စွာဘုရားသည် အခါအားလျော်စွာ ပြောဆို၏။ (၃)

မဟုတ်မမှန်၊ အကျိုးစီးပွါးနှင့် မစပ်၊ သူတစ်ပါးတို့ကား နှစ်သက်၏ နှစ်ခြိုက်၏၊ ထိုစကားမျိုးကိုလည်း မြတ်စွာဘုရားသည် မပြောမဆို။ (၄)

ဟုတ်မှန်၏၊ အကျိုးစီးပွါးနှင့် မစပ်၊ သူတစ်ပါးတို့ကား နှစ်သက်၏ နှစ်ခြိုက်၏၊ ထိုစကားမျိုးကို လည်းမြတ်စွာဘုရားသည် မပြောမဆို။ (၅)

ဟုတ်မှန်၏၊ အကျိုးစီးပွါးနှင့်လည်း စပ်၏၊ သူတစ်ပါးတို့လည်း နှစ်သက်၏ နှစ်ခြိုက်၏၊ ထိုစကားမျိုး၌ မြတ်စွာဘုရားသည် အခါအားလျော်စွာ ပြောဆို၏။ (၆)

ထိုသို့ဖြစ်ခြင်းသည် အဘယ့်ကြောင့်နည်း၊ မင်းသား မြတ်စွာဘုရားအား သတ္တဝါတို့ကို အစဉ်သနားခြင်းရှိသောကြောင့်တည်းဟု (မိန့်တော်မူ၏)။

၈၇။ အသျှင်ဘုရား ပညာရှိမင်းတို့သည်လည်းကောင်း၊ ပညာရှိပုဏ္ဏားတို့သည်လည်းကောင်း၊ ပညာရှိသူကြွယ်တို့သည်လည်းကောင်း၊ ပညာရှိရဟန်းတို့သည်လည်းကောင်း ပြဿနာကို စီစဉ်ကုန်၍မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်ကြကာ မေးမြန်းကြကုန်၏။ ''အသျှင်ဘုရား အကြင်သူတို့သည် ငါ့ထံသို့ချဉ်းကပ်၍ ဤသို့ မေးကုန်လတ္တံ့၊ ငါသည် ထိုသူတို့အား ဤသို့မေးသော် ဤသို့ဖြေကြားအံ့''ဟုမြတ်စွာဘုရားအား ရှေးဦးမဆွကပင်လျှင် စိတ်ကူးကြံစည်ထားခြင်း ရှိပါသလော၊ သို့မဟုတ်တစ်ခဏချင်း ဖြင့်ပင် ထိုပြဿနာ၏ အဖြေသည် မြတ်စွာဘုရား၏ ဉာဏ်ထဲမှာ ထင်မြင်၍လာပါသလောဟု (လျှောက် ၏)။ မင်းသား ထိုသို့ဖြစ်လျှင် ဤအရာ၌ သင်မင်းသားကိုသာလျှင်ပြန်မေးအံ့၊ သင်မင်းသား နှစ်သက်သည့်အတိုင်း ဖြေကြားလော့။

မင်းသား ထိုစကားကို သင် အဘယ်သို့ မှတ်ထင်သနည်း၊ သင်သည် ရထား၏ အစိတ်အပိုင်းအင်္ဂါကြီးငယ်တို့၌ ကျွမ်းကျင်၏လောဟု (မေးတော်မူ၏)။ အသျှင်ဘုရား မှန်ပါ၏၊ အကျွန်ုပ်သည်ရထား ၏ အစိတ်အပိုင်း အင်္ဂါကြီးငယ်တို့၌ ကျွမ်းကျင်ပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။

မင်းသား ထိုစကားကို သင် အဘယ်သို့ မှတ်ထင်သနည်း၊ အကြင်သူတို့သည် အသင်မင်းသားသို့ချဉ်းကပ်ကြကုန်၍ ''ရထား၏ အင်္ဂါကြီးငယ် အစိတ်အပိုင်းသည် အဘယ်အမည်ရှိပါသနည်း''ဟု ဤသို့မေးမြန်း ကြကုန်ရာ၏၊ အကြင်သူတို့သည် ငါ့ထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ ဤသို့ မေးကုန်လတ္တံ့၊ ငါသည်ထိုသူတို့အား ဤသို့မေးသော် ဤသို့ဖြေအံ့ဟု သင့်မှာ ရှေးဦးမဆွကပင်လျှင် စိတ်ကူးကြံစည်ထားခြင်းရှိပါသလော၊ သို့မဟုတ် တစ်ခဏချင်းဖြင့်ပင် ထိုပြဿနာ၏ အဖြေသည် သင်၏ ဉာဏ်ထဲမှာ ထင်မြင်၍လာရာသလောဟု (မေးတော်မူ၏)။

အသျှင်ဘုရား တပည့်တော်သည် ရထားအတတ် တတ်ပါ၏၊ နားလည်ပါ၏၊ ရထား၏ အင်္ဂါကြီး ငယ်အစိတ်အပိုင်းတို့၌ ကျွမ်းကျင်ပါ၏၊ တပည့်တော်သည် ရထား၏ အလုံးစုံသော အင်္ဂါကြီးငယ် အစိတ်အပိုင်းတို့ကို ကောင်းစွာ သိထားပါ၏၊ တစ်ခဏချင်းဖြင့်ပင် ထိုပြဿနာ၏ အဖြေသည် အကျွန်ုပ်၏ဉာဏ်ထဲမှာ ထင်မြင်၍ လာရာပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။ မင်းသား ဤအတူပင် ပညာရှိမင်းတို့သည်လည်းကောင်း၊ ပညာရှိပုဏ္ဏားတို့သည်လည်းကောင်း၊ ပညာရှိသူကြွယ်တို့သည်လည်းကောင်း၊ ပညာရှိရဟန်းတို့သည်လည်းကောင်း ပြဿနာစီစဉ်ကုန်၍ မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်ကြကာ မေးမြန်းကြကုန်၏။ တစ်ခဏချင်းဖြင့်ပင် ထိုပြဿနာ၏ အဖြေသည် မြတ်စွာဘုရား၏ ဉာဏ်ထဲမှာ ထင်မြင်၍ လာ၏။ ထိုသို့ဖြစ်ခြင်းသည် အဘယ့်ကြောင့်နည်း၊ မင်းသား မြတ်စွာဘုရားသည် ဓမ္မဓာတ် (သဗ္ဗညုတဉာဏ်) ကိုထိုးထွင်း၍ သိထား၏၊ ယင်းဓမ္မဓာတ် (သဗ္ဗညုတဉာဏ်) ကို ထိုးထွင်း၍ သိထားသောကြောင့် တစ်ခဏချင်းဖြင့်ပင် ထိုပြဿနာ၏ အဖြေသည် မြတ်စွာဘုရား၏ ဉာဏ်ထဲမှာ ထင်မြင်၍ လာ၏ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။

ဤသို့ မိန့်တော်မူသော် အဘယမင်းသားသည် မြတ်စွာဘုရားကို ''အသျှင်ဘုရား (တရားတော်သည်) အလွန်နှစ်သက်ဖွယ် ရှိပါပေစွ၊ အသျှင်ဘုရား (တရားတော်သည်) အလွန်နှစ်သက်ဖွယ် ရှိပါပေစွ။ပ။ အကျွန်ုပ်ကို ယနေ့မှ အစပြု၍ အသက်ထက်ဆုံး (ရတနာသုံးပါးကို) ကိုးကွယ်ဆည်းကပ်တတ်သော ဥပါသကာဟူ၍ မှတ်တော်မူပါဟု (လျှောက်၏)။

ရှစ်ခုမြောက် အဘယရာဇကုမာရသုတ် ပြီး၏။

------

၉-ဗဟုဝေဒနီယသုတ်

၈၈။ အကျွန်ုပ်သည် ဤသို့ ကြားနာခဲ့ရပါသည်-

အခါတစ်ပါး၌ မြတ်စွာဘုရားသည် သာဝတ္ထိပြည် အနာထပိဏ်သူဌေး၏ အရံဖြစ်သော ဇေတဝန်ကျောင်း၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။ ထိုအခါ ပဉ္စကင်္ဂလက်သမားကြီးသည် အသျှင်ဥဒါယီထံသို့ချဉ်းကပ်၍ အလွန်ရိုသေစွာ ရှိခိုးပြီးလျှင် သင့်လျော်ရာ၌ ထိုင်ကာ အသျှင်ဥဒါယီကို ''အသျှင်ဥဒါယီ့မြတ်စွာဘုရား ဟောထားသော ခံစားမှုတို့သည် အဘယ်မျှလောက်ရှိပါသနည်း''ဟု လျှောက်၏။ ''လက်သမားကြီး မြတ်စွာဘုရားဟောထားသော ခံစားမှုတို့သည် ချမ်းသာခံစားမှု၊ ဆင်းရဲခံစားမှု၊ ဆင်းရဲမဟုတ် ချမ်းသာ မဟုတ်သော ခံစားမှုဟူ၍ သုံးပါးရှိ၏။ လက်သမားကြီးမြတ်စွာဘုရားဟောထားသော ခံစားမှုတို့သည် ဤသုံးပါးတို့တည်း''ဟု (မိန့်ဆို၏)။

ဤသို့ မိန့်သော် ပဉ္စကင်္ဂလက်သမားကြီးသည် အသျှင်ဥဒါယီကို ''အသျှင်ဥဒါယီ မြတ်စွာဘုရားဟောထားသော ခံစားမှုတို့သည် သုံးပါးတို့မဟုတ်၊ မြတ်စွာဘုရားဟောထားသော ခံစားမှုတို့သည်ချမ်းသာခံစားမှု၊ ဆင်းရဲခံစားမှုဟူ၍ နှစ်ပါးသာတည်း။ အသျှင်ဘုရား ဆင်းရဲမဟုတ် ချမ်းသာမဟုတ်သောခံစားမှုကို ငြိမ်သက်မွန်မြတ်သော ချမ်းသာဟူ၍ မြတ်စွာဘုရားဟောထားပါ၏''ဟု (လျှောက်၏)။

နှစ်ကြိမ်မြောက်လည်း အသျှင်ဥဒါယီသည် ပဉ္စကင်္ဂလက်သမားကြီးကို ''လက်သမားကြီး မြတ်စွာ ဘုရားဟောထားသော ခံစားမှုတို့သည် နှစ်ပါးသာ မဟုတ်၊ မြတ်စွာဘုရားဟောထားသော ခံစားမှုတို့ သည်ချမ်းသာခံစားမှု၊ ဆင်းရဲခံစားမှု၊ ဆင်းရဲမဟုတ် ချမ်းသာမဟုတ်သော ခံစားမှုဟူ၍ သုံးပါးရှိ၏၊ လက်သမားကြီး မြတ်စွာဘုရားဟောထားသော ခံစားမှုတို့သည် ဤသုံးပါးတို့တည်း''ဟု (မိန့်ဆို၏)။ နှစ်ကြိမ်မြောက်လည်း ပဉ္စကင်္ဂ လက်သမားကြီးသည် အသျှင်ဥဒါယီကို ''အသျှင်ဥဒါယီမြတ်စွာဘုရားဟော ထားသော ခံစားမှုတို့သည် သုံးပါးတို့မဟုတ်၊ မြတ်စွာဘုရားဟောထားသောခံစားမှုတို့သည် ချမ်းသာ ခံစားမှု၊ ဆင်းရဲခံစားမှုဟူ၍ နှစ်ပါးသာတည်း။ အသျှင်ဘုရား ဆင်းရဲမဟုတ်ချမ်းသာမဟုတ်သော ခံစားမှုကို ငြိမ်သက်မွန်မြတ်သော ချမ်းသာဟူ၍ မြတ်စွာဘုရားဟောထားပါ၏''ဟု (လျှောက်၏)။

သုံးကြိမ်မြောက်လည်း အသျှင်ဥဒါယီသည် ပဉ္စကင်္ဂလက်သမားကြီးကို ''လက်သမားကြီး မြတ်စွာ ဘုရားဟောထားသော ခံစားမှုတို့သည် နှစ်ပါးသာ မဟုတ်၊ မြတ်စွာဘုရားဟောထားသော ခံစားမှုတို့ သည်ချမ်းသာခံစားမှု၊ ဆင