မြေနှင့်အညစ်အကြေး

မြေဆီလွှာဆိုတာ ဘာလဲ?

မြေဆီလွှာနဲ့ ဖုန်တွေရှိတယ်။ Hans Jenny ၏ အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်တစ်ခုမှာ မြေဆီလွှာကို သတ္တုဓာတ်များ (သဲ၊ နုန်း၊ နှင့် ရွှံ့စေး)၊ အော်ဂဲနစ်ဒြပ်စင်များနှင့် အေရိုးဗစ် ဇီဝသက်ရှိများဟုလည်း ခေါ်တွင်သော မြေဆီလွှာကို မျှတစွာ ပေါင်းစပ်ထားသည်ဟု ဆိုပါသည်။

လွန်ခဲ့သည့်ရာစုနှစ် 50s နှင့် 60s များတွင် စတင်ခဲ့သော Green Revolution သိပ္ပံပညာရှင်များက မြေဆီလွှာ၏ နောက်ထပ်အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်တစ်ခုရှိသေးသည်။ ဓာတုဗေဒစက်မှုလုပ်ငန်းမှ လေ့ကျင့်သင်ကြားထားသော စိုက်ပျိုးရေးသိပ္ပံပညာရှင်များသည် အပင်ကြီးထွားမှုအတွက် အာဟာရထောက်ပံ့မှုပေးရန် အထောက်အကူဖြစ်စေရန်အတွက် မြေဆီလွှာကို သဲ၊ နုန်း၊ နှင့် ရွှံ့စေးဓာတ်များအဖြစ် သတ်မှတ်သည်။ ဓာတ်မြေသြဇာကို အသုံးမပြုပါက အညစ်အကြေးများတွင် မည်သည့်အရာမျှ မကြီးထွားနိုင်ကြောင်း သိပ္ပံပညာရှင်များက ထောက်ပြထားသည်။

မြေဆီလွှာပါဝင်ပစ္စည်းများ

မြေဆီလွှာတွင် သဲ၊ နုန်းနှင့် ရွှံ့တို့ ပါဝင်သည်။ သဲနှင့်နုန်းများသည် အရွယ်အစားအကြီးဆုံးအမှုန်များဖြစ်သည့် သဲနှင့်နုန်းအမှုန်အမွှားများစုပေါင်း၍ ရေကိုနေရာလွတ်များဖြတ်သွားစေရန် လိုက်ဖက်မှုမရှိသော အချွန်အတက်များနှင့် ပုံသဏ္ဍာန်အမျိုးမျိုးရှိသောကြောင့် ရေမထိန်းနိုင်ပါ။

အခြားတစ်ဖက်တွင်မူ ရွှံ့စေးအမှုန်များသည် အရွယ်အစားအသေးငယ်ဆုံးအမှုန်များဖြစ်သောကြောင့် ရေတွင် ပြဿနာများ သို့မဟုတ် ၎င်းတို့မှတဆင့် နှေးကွေးသွားနိုင်သည်။ ရွှံ့စေးများ ကျစ်လျစ်သောမြေမျိုးတွင်၊ ရေသည် လုံး၀ ဖြတ်သန်းသွားနိုင်ပြီး လှော်တက်များကို ဖြစ်စေသည်။ ရွှံ့စေးအမှုန်များသည် သေးငယ်သောကြောင့် ဒြပ်စင်များကြားတွင် ရေသည် နှေးကွေးစွာ ရွေ့လျားနိုင်ပြီး ရွှံ့မြေတွင် မိုးရွာပါက ရေသည် မြေပြင်အထက်တွင် တည်ရှိနေမည်ဖြစ်သည်။

ဤမြေဆီလွှာအခြေအနေများသည် အပင်များနှင့် အဏုဇီဝသက်ရှိများ ရှင်သန်ကြီးထွားရန် ကြမ်းတမ်းသည်။ ရေလမ်းကြောင်းများ စီးဆင်းစေရန် မြေဆီလွှာကို အဆက်မပြတ် ထွန်ယက်ခြင်းသည် ထိရောက်မှု မရှိပေ။ သို့သော်လည်း သေးငယ်သောဇီဝသက်ရှိများနေထိုင်ရန် မြေဆီလွှာအတွင်း မှန်ကန်သောပတ်ဝန်းကျင်ကို ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်ပါက ပျိုးထောင်ခြင်း မလိုအပ်ဘဲ မြေဆီလွှာအတွင်းရှိ အာဟာရဓာတ်များကို မည်သည့်ဓာတ်မြေသြဇာမှ အသုံးမပြုဘဲ ဇီဝဗေဒဆိုင်ရာ ရရှိနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ဒီလိုနဲ့ ငါတို့အမေကမ္ဘာကြီးက ဒီပြဿနာကို နှစ်သန်းပေါင်းများစွာ ဖြေရှင်းနေခဲ့တယ်။

မြေဆီလွှာတွင် အကျိုးပြု ဘက်တီးရီးယားများနှင့် မှိုများ ခိုအောင်းနေထိုင်သည်နှင့် တပြိုင်နက်၊ အဏုဇီဝပိုးများသည် ကျောက်ဆောင်များနှင့် အခြားအမှုန်အမွှားများကို သဲ၊ နုန်း၊ ရွှံ့အဖြစ်သို့ ခွဲခြမ်းသွားကြသည်။ ကျောက်စရစ်ခဲများကို ဖြိုခွဲရခြင်း၏ အကြောင်းရင်းမှာ အက်စစ်ဓာတ်မှို သို့မဟုတ် အယ်ကာလိုင်းဘက်တီးရီးယားများကို ပြုလုပ်ခြင်းဖြင့် ၎င်းတို့လိုအပ်သော အာဟာရဓာတ်များနှင့် သတ္တုဓာတ်များကို ရရှိရန်ဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့အား သဲ၊ နုန်းနှင့် ရွှံ့စေးပစ္စည်းများကို ဖြိုခွဲရန် ကူညီပေးသည်။ ဤလုပ်ငန်းစဉ်အတွင်း၊ ဘက်တီးရီးယားနှင့် မှိုများသည် အာဟာရပုံစံအဖြစ် အပင်ကြီးထွားရန်အတွက် ယခုရရှိနိုင်သော ထွက်လာသည့်အာဟာရများကို စုပ်ယူပါသည်။

မကြာသေးမီကပင် မြေဆီလွှာကို အပင်များထုတ်လုပ်ရန် တစ်ခုတည်းသောနည်းလမ်းမှာ နိုက်ထရိုဂျင်၊ ဖော့စဖိတ်၊ ဆာလဖာနှင့် အခြားသော အာဟာရအတုများစွာကို အသုံးချရန်ဖြစ်သည်ကို ကျွန်ုပ်ယုံကြည်ခဲ့သည်။ inorganic ပါဝင်ပစ္စည်းများ၏ပြဿနာမှာ မိုးရွာသောအခါတွင် ၎င်းတို့ကို မြေဆီလွှာမှ ဆေးကြောပြီး အပင်များကြီးထွားလာစေရန် အထပ်ထပ်ထပ်ထည့်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။ ဤအချက်သည် ရေရှည်တည်တံ့သော စိုက်ပျိုးရေးမဟုတ်ပါ။

သို့သော်လည်း ယနေ့တွင်၊ ရေရှည်တည်တံ့သော စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးနှင့် ကျန်းမာသောပတ်ဝန်းကျင်၏ သော့ချက်မှာ အော်ဂဲနစ်ဒြပ်စင်များနှင့် အကျိုးပြုသော သေးငယ်သောဇီဝသက်ရှိများ ဟန်ချက်ညီသော မြေဆီလွှာဖွဲ့စည်းပုံများကို တည်ဆောက်ခြင်းဖြင့် မြေဆီလွှာအတွင်း မှန်ကန်သောဇီဝဗေဒကို ဖန်တီးရန်ဖြစ်သည်ကို ကျွန်ုပ်နားလည်ပါသည်။ သတင်းကောင်းမှာ အညစ်အကြေးများ သို့မဟုတ် ပြဿနာရှိသော မည်သည့်မြေဆီလွှာကိုမဆို ကျန်းမာသော မြေသြဇာကောင်းသော ဥယျာဉ် သို့မဟုတ် လယ်ယာမြေအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲနိုင်သည်ဟူသော သတင်းကောင်းဖြစ်သည်။

မြေဆီလွှာအတွင်းရှိ အာဟာရဓာတ်များနှင့် သတ္တုဓာတ်များကို နားလည်ခြင်း။

အပင်များအတွက် အာဟာရဓာတ်များကို ကမ္ဘာမြေပေါ်ရှိ မြေဆီလွှာတိုင်းတွင် ရနိုင်သော်လည်း ဆီလီကာအလွှာများမှ အာဟာရများကို ထုတ်ယူရန်အတွက် အော်ဂဲနစ်ပစ္စည်းများနှင့် အကျိုးပြုသော သေးငယ်သောဇီဝဗေဒပုံစံဖြင့် သင့်လျော်သောဇီဝဗေဒ လိုအပ်ပါသည်။ မြေဆီလွှာတွင် အာဟာရဓာတ်များ ပေါများသော်လည်း အာဟာရဓာတ်များကို အပင်များက စုပ်ယူနိုင်စေရန်အတွက် ဇီဝဗေဒဆိုင်ရာ ရရှိနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ အာဟာရဓာတ်များ အများစုသည် ဆီလီကာဖြင့်ပြုလုပ်ထားသည့် ပုံဆောင်ခဲဖွဲ့စည်းပုံအလွှာတွင်ရှိသော clay colloids ၏နောက်ထပ်တစ်ခု၏အပေါ်တွင် အလွန်တင်းကျပ်စွာ အလွှာလိုက်ဖြစ်သော အာဟာရဓာတ်များ။

မြေဆီလွှာသည် ထူထပ်စွာ ထုပ်ပိုးထားသောကြောင့် အလွှာများတွင် လေ သို့မဟုတ် ရေများ ဖြတ်သန်းမှု မရှိပါ။ အာဟာရဓာတ်များသည် အပြုသဘောနှင့် အနုတ်လက္ခဏာဆောင်သောကြောင့် စီလီကာဖွဲ့စည်းပုံသို့ ဆွဲငင်သွားမည်ဖြစ်သည်။ မြေဆီလွှာအတွင်းရှိ အာဟာရဓာတ်များကို အကျိုးပြုသော သေးငယ်သောဇီဝရုပ်များ ဝန်းရံပြီးသည်နှင့် ဘက်တီးရီးယားနှင့် မှိုများသည် ကျောက်တုံးများ၏ ပုံဆောင်ခဲပုံစံများကို သဲ၊ နုန်းများ၊

မြေဆီလွှာရှိ အဏုဇီဝသက်ရှိများသည် ဓာတ်သတ္တုများကို ပျော်ဝင်နိုင်သောပုံစံအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲပေးသည်။ အာဟာရလည်ပတ်မှုဖြစ်စဉ်အတွက် အကျိုးပြုဘက်တီးရီးယားနှင့် မှိုများ၏ ပုံစံအားလုံးသည် လိုအပ်ပါသည်။

Soil Live = အပင်များအတွက် အာဟာရရရှိမှု။

လေ့လာမှုတစ်ခုကို New Mexico State University-Institute for Sustainable Agricultural Research မှ David C. Johnson မှ ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ မြေဆီလွှာရောဂါပိုးမွှားများ- Agroecosystem ရှိ ၎င်းတို့၏ သြဇာလွှမ်းမိုးမှု အားကောင်းသည့် သုတေသနတွင် အပင်များအတွက် ရရှိနိုင်သော အာဟာရအဆင့်များကြား ဆက်စပ်မှုနှင့် ယင်းဒြပ်စင်များ၏ ကြီးထွားမှုအတွက် ပံ့ပိုးကူညီမှုတို့ကို လေ့လာခဲ့သည်။

1st Experiment တွင်၊ David C. Johnson မှ ရရှိနိုင်သော Nitrogen (N)၊ Phosphorus (P)၊ Potassium (K)၊ Organic Matter နှင့် မြေဆီလွှာရှိ အခြားဒြပ်စင်များ မည်သို့ပင်ရှိစေကာမူ အဆိုပါ အစိတ်အပိုင်းများသည် အပင်၏ ကစားကွက်များမဟုတ်ကြောင်း ကောက်ချက်ချခဲ့သည်။ ကြီးထွားမှု။

ယင်းအစား မှိုနှင့် ဘက်တီးရီးယားကြား မျှတသောအချိုးသည် အပင်ကြီးထွားမှုအတွက် အရေးပါသောအချက်ဖြစ်သည်။

2nd Experiment တွင် အသုံးချမြေဆွေး (ဇီဝလောင်စာ) ကို အကဲဖြတ်ပြီး ပထမစမ်းသပ်မှုမှ သတိပြုမိကြောင်း အတည်ပြုခဲ့သည်။ “New Soil Carbon” သည် မှိုနှင့် ဘက်တီးရီးယားတို့ကြား အချိုးကို သြဇာလွှမ်းမိုးရန် အရေးပါသောအချက်ဖြစ်လာသည်။

3rd Experiment တွင်၊ ကာဗွန်၊ ကာဗွန်အပိုင်းပိုင်း၊ နိုက်ထရိုဂျင်နှင့် တစ်သားတည်းဖြစ်တည်နေသော အရင်းအမြစ် (မြေဆွေး) တို့၏ အသက်ရှုလမ်းကြောင်းကို ခြေရာခံခြင်း ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

စမ်းသပ်မှု 3 ခုစလုံးသည် ကာဗွန်အပိုင်းပိုင်းခွဲခြင်းနှင့် အပင်ကြီးထွားမှု ဆက်စပ်နေချိန်တွင် မှိုနှင့် ဘက်တီးရီးယား အချိုးအစား မှန်ကန်ကြောင်း ကောက်ချက်ချခဲ့သည်။ မြေဆီလွှာ၏အသက်ရှူခြင်းနှင့် အပင်များထဲသို့ ကာဗွန်ကို ပိုင်းခြားပေးခြင်းသည် မြေဆီလွှာအဏုဇီဝအသိုင်းအဝိုင်းလူဦးရေနှင့် ဖွဲ့စည်းပုံကြောင့် ပြင်းထန်စွာ လွှမ်းမိုးထားသည်။

အရင်းအမြစ်- ဒေါက်တာ David Johnson NMSU

အကျိုးပြု အဏုဇီဝများ နှင့် အော်ဂဲနစ် ပစ္စည်းများ ပါ၀င်သော မြေဆီလွှာသည် သန့်ရှင်းသော သောက်သုံးရေ ရရှိစေမည့် ပတ်ဝန်းကျင်ကို ဖန်တီးပေးမည် ဖြစ်သည်။ သို့သော်၊ သေးငယ်သောဇီဝသက်ရှိများ ကင်းစင်ပြီး ဇီဝရုပ်ကြွင်းများနှင့် NPK ဓာတ်များပါရှိသော အညစ်အကြေးများသည် ရေသောက်ရန် အရင်းအမြစ်မဖြစ်နိုင်သော မြေဆီလွှာပြဿနာများကို ဖြစ်ပေါ်စေပါသည်။

မှိုနှင့် ဘက်တီးရီးယားများ မျှတသော မြေဆီလွှာမှ ရေကို သန့်စင်ပါ။

မိုးရွာသောအခါတွင် အဏုဇီဝရုပ်များတည်ဆောက်ထားသော မြေဆီလွှာတည်ဆောက်ပုံကြောင့် အာဟာရဓာတ်များကို မြေဆီလွှာအတွင်း အာဟာရဓာတ်နှင့် အော်ဂဲနစ်ဒြပ်စင်များ ထိန်းထားနိုင်ရန် ရေကို နံရံများဖန်တီးပေးသောကြောင့် အဏုဇီဝများသည် မြေဆီလွှာအတွင်း အာဟာရများကို ထိန်းထားကြသည်။ ရလဒ်အနေဖြင့် ရေကို ထိန်းသိမ်းထားပြီး မြေဆီလွှာတွင် ဖြည်းညှင်းစွာ ရွေ့လျားသန့်စင်သည်။ အဆုံးမှာ ထွက်လာတာကတော့ ကျွန်တော်တို့ သောက်နိုင်တဲ့ ရေစစ်ပါ။

အညစ်အကြေးများမှ ရေမသောက်ရ။

အညစ်အကြေးများတွင် သဲ၊ နုန်းနှင့် ရွှံ့စေးအမှုန်များသည် အညစ်အကြေးများတွင် သေးငယ်သောဇီဝသက်ရှိများမရှိသောကြောင့် ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ပုံမရှိပေ။ မြေဆီလွှာကို လျင်မြန်စွာ ရွေ့လျားသွားတဲ့အတွက် မိုးရွာသွန်းမှုမှ ရေဟာ အညစ်အကြေးတွေကို ထိန်းမထားနိုင်ပါဘူး။ ထို့ကြောင့် ယိုစိမ့်မှု၊ တိုက်စားမှုနှင့် ယိုစိမ့်မှုများ ဖြစ်ပေါ်သည်။ ရွှံ့စေးများ ထူထပ်စွာ ကျုံ့သွားပါက ရေသည် မျက်နှာပြင်အထက်တွင် ရှိနေပါသည်။ ရေသည် ဘေးတိုက် သို့မဟုတ် တောင်ကုန်းအောက်သို့ ရွေ့လျားပြီး အာဟာရဓာတ်များ ပေါများသည်။ အညစ်အကြေးတွေ စီးဆင်းနေတဲ့ ရေကနေ ထွက်လာတဲ့ရေကို ငါတို့သောက်လို့မရဘူး။
Share this:Like this:Like Loading…

ဆက်စပ်