တိဗက်ခေါင်းဆောင် ဒလိုင်းလားမားက ယောက်ျားလေးထံ ‘လျှာစို့’ တောင်းဆိုပြီးနောက် ကာကွယ်ပြောဆိုသည်။ CNN

CNN
—

တိဗက်ပြည်နှင်ဒဏ်ခံရသော တိဘက်အစိုးရ၏ အကြီးအကဲသည် ဒလိုင်းလားမားအား ဝိညာဉ်ရေးခေါင်းဆောင်က ကလေးငယ်ကို နှုတ်ခမ်းပေါ်နမ်းပြီး “ငါ့လျှာကို စို့ရန်” တောင်းဆိုသည့် ဗီဒီယိုတစ်ခုနှင့်ပတ်သက်၍ ဒလိုင်းလားမားအား ကာကွယ်ပြောဆိုခဲ့သည်။

ဒလိုင်းလားမား၏ လုပ်ရပ်များသည် “အပြစ်ကင်းသည်” နှင့် လွဲမှားစွာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုခံခဲ့ရကြောင်း Penpa Tsering က အိန္ဒိယမြို့တော် နယူးဒေလီတွင် ကြာသပတေးနေ့တွင် ပြုလုပ်သည့် ပွဲတစ်ခု၌ သတင်းထောက်များအား ပြောကြားခဲ့ပြီး ဗီဒီယိုနှင့်ပတ်သက်ပြီး အငြင်းပွားမှုသည် ခေါင်းဆောင်၏နောက်လိုက်များကို ထိခိုက်စေခဲ့ကြောင်း ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့သည်။

“မိမိ၏ သန့်ရှင်းမှုသည် ကာမဂုဏ် အပါအဝင် ပဉ္စင်းခံရဟန်းဘဝသို့ အစဉ်လိုက်၍ သန့်ရှင်းစွာ တည်ရှိနေ၏၊ သူ၏ နှစ်ပေါင်းများစွာ ဝိညာဉ်ရေး ကျင့်စဉ်များသည် အာရုံခံ သာယာမှုကို ကျော်လွန်သွားသည်” ဟု Tsering က ဆိုသည်။ “ကိုယ်တော်၏ သန့်ရှင်းမှုသည် ယခုအခါ အမည်အမျိုးမျိုးဖြင့် တံဆိပ်ကပ်ခံနေရပြီ။”

နိုဘယ်ငြိမ်းချမ်းရေးဆုရှင် ဒလိုင်းလားမား သည် တနင်္လာနေ့တွင် ကြေငြာချက်တစ်ခုတွင် ကလေးငယ်နှင့် ဆက်ဆံသည့် ဗီဒီယိုဖိုင်သည် ဆိုရှယ်မီဒီယာတွင် ပျံ့နှံ့သွားပြီး ကလေးမတော်မတရား စွပ်စွဲမှုများအပါအဝင် နိုင်ငံတကာ၏ ဝေဖန်မှုများ ထွက်ပေါ်လာပြီးနောက် တောင်းပန်ခဲ့သည်။

“တရုတ်လိုလားသောသတင်းရင်းမြစ်များ” သည် ဆိုရှယ်မီဒီယာပေါ်တွင် ဗီဒီယိုပျံ့နှံ့မှုနောက်ကွယ်တွင် ရှိနေကြောင်း အတွင်းပိုင်းစုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများက အကြံပြုခဲ့သည်ဟု Tsering က အခိုင်အမာဆိုသော်လည်း ယင်းအဆိုအတွက် သက်သေမပြခဲ့ပါ။

“ဒီဖြစ်ရပ်ရဲ့ နိုင်ငံရေးရှုထောင့်ကို လျစ်လျူရှုလို့ မရပါဘူး” ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

လက်ရှိ ဒလိုင်းလားမား (၈၇) နှစ်ရှိ တန်ဇင်ဂျတ်ဆို (Tenzin Gyatso) သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အထင်ရှားဆုံး သက်ရှိထင်ရှား ဗုဒ္ဓဘာသာ ပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်သည်။

တိဗက်ဗုဒ္ဓဘာသာ၏ “ဦးထုပ်အဝါ” ကျောင်း၏ အဓိက ဝိညာဉ်ရေးခေါင်းဆောင် ဒလိုင်းလားမားသည် ၎င်း၏ ရှေ့တော် ၁၃ ဦးမှ လူဝင်စားခြင်းအဖြစ် သန်းနှင့်ချီ၍ ကြည်ညိုကြသည်။

သူသည် တရုတ်သိမ်းပိုက်မှုကို ဆန့်ကျင်သည့် မအောင်မြင်သော တိဗက်လူထုအုံကြွမှုအပြီး ၁၉၅၉ ခုနှစ်ကတည်းက အိန္ဒိယတွင် အခြေစိုက်ခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် သူသည် ၎င်း၏နောက်လိုက် ထောင်ပေါင်းများစွာသော တိဘက်လူမျိုးများကို ဦးဆောင်ကာ Dharamshala တွင် အဝေးရောက်အစိုးရကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။

ဒလိုင်းလားမားကို ထောက်ခံသူအချို့က ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်းက အိန္ဒိယမြောက်ပိုင်း တောင်စောင်းရှိ Dharamshala တွင် ရိုက်ကူးခဲ့သည့် ဗီဒီယိုတွင် ၎င်း၏ လုပ်ဆောင်ချက်များသည် အနောက်တိုင်းမှန်ဘီလူးတစ်ခုအောက်တွင် အဓိပ္ပာယ်လွဲမှားသွားသည်ဟု ဆိုကြသည်။

“ယနေ့ခေတ်မှာ စိတ်ခံစားမှုနဲ့ အမူအကျင့်တွေကို ထုတ်ဖော်ပြောဆိုမှုတွေဟာ တညီတညွတ်တည်း အရည်ပျော်သွားပြီး အနောက်တိုင်းကို ကွက်ကွက်ကွင်းကွင်း ဖြစ်သွားပါတယ်” ဟု ပြည်ပရောက် တိဗက်တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ နမ်ဒေါလာဂီရီက တနင်္လာနေ့တွင် Twitter တွင် ရေးသားခဲ့သည်။ “တိဗက်စကားအသုံးအနှုန်းကို အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုရန် အခြားသော ယဉ်ကျေးမှုများ၊ ဓလေ့ထုံးတမ်းများနှင့် လူမှုရေးဆိုင်ရာ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုတို့ကို တိဗက်လူမျိုးတို့၏ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုမှုပုံစံကို အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုခြင်းသည် မိုက်မဲလွန်းလှသည်။”

ဖေဖော်ဝါရီလ၏ဖြစ်ရပ်သည် မကြာသေးမီနှစ်များအတွင်း octogenerian မှအငြင်းပွားမှုများဖြစ်ပွားခဲ့သည်မှာပထမဆုံးအကြိမ်မဟုတ်ပါ။

ဘီဘီစီနဲ့ 2019 ခုနှစ်အင်တာဗျူးအပြီးမှာ တောင်းပန်စကားဆိုခဲ့ပြီး ဒလိုင်းလားမားက သူ့နေရာကို ဆက်ခံနိုင်ရင် ပိုဆွဲဆောင်မှုရှိသင့်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။

အာဖရိကတိုက်သို့ဝင်ရောက်လာသည့် အာဖရိကဒုက္ခသည်များ မြင့်တက်လာမှုအကြောင်း ပြောသောအခါတွင် ဥရောပသည် ဥရောပကို ထိန်းသိမ်းထားသင့်သည်ဟု လွန်ခဲ့သည့်နှစ်က အကြံပြုခဲ့သည်။