MYANMAR HISTORY
1827 – Michael Symes ရဲ့ အင်းဝမြို့တော် ခရီးသွား မှတ်တမ်း (ဒုတိယတွဲ)
မြန်မာ့သမိုင်းထဲမှာ ပါတဲ့ အင်္ဂလိပ် သံတမန် ဒုဗိုလ်မှူးကြီး မိုက်ကယ်-ဆိုင်း (Michael Symes) ရဲ့ ခရီးသွား မှတ်တမ်း ဒုတိယတွဲ [An Account of an Embassy to the Kingdom of Ava – Vol. 2] ကို တင်ပြလိုက်ပါတယ်။ သူ့ရေးခဲ့တဲ့ သူ့ရဲ့အမြင်ကို ကိုယ်တိုင်ပဲ ဖတ်ကြည့်ကြပါဗျာ။ မာတိကာလောက်ကိုတော့ ကွန်ပျူတာနဲ့ အကြမ်း ဘာသာပြန်ပေးလိုက်ပါတယ်။ (စက်နဲ့ ဘာသာပြန်တဲ့အတွက် အဆီအငေါ် မတည့်တဲ့ မြန်မာစာ အရေးအသားတွေ သည်းခံပေး ကြပါခင်ဗျာ) ?
.
အောက်ဆုံးမှာ ဒီစာအုပ် အင်္ဂလိပ်လို တစ်အုပ်လုံး ရယူနိုင်တဲ့ လင့်ထည့်ထားပေးပါတယ် ခင်ဗျ။ စိတ်ဝင်စားစရာတွေ အများကြီး ပါပါတယ်။ သမိုင်း ဆရာများ၊ စာရေးဆရာများ ဖတ်မှတ်လေ့လာပြီး ဗဟုသုတ ထပ်ဆင့် ပွားနိုင်ကြပါစေဗျာ။ မြန်မာ့သမိုင်းထဲက ကွက်လပ်တွေကို ဝိုင်းဝန်း သုတေသနပြုပြီး ဖြည့်ပေးနိုင်ကြပါစေဗျာ။ ? #zshtut
.
၁၈၂၇ ခုနှစ်မှာ ပုံနှိပ်ခဲ့တဲ့ မိုက်ကယ်ဆိုင်းရဲ့
အင်းဝရောက် သံတမန် မှတ်တမ်း – အတွဲ(၂)
An Account of an Embassy to the Kingdom of Ava – Vol. 2
ထဲမှာ ပါတဲ့ အကြောင်းအရာများ–.
.
အခန်း ၁။
Royal Barge ပေါ်တက်ပါ – Pagahm – Singular Caves Birman Hermits – PassSirray kioum – Gnerroutoh – Country Populous– Shwaye dong – Keonzeec – Toucheec – Læpac သို့မဟုတ် လက်ဖက်ချဉ် – Kiouptaun သို့မဟုတ် Line of Rocks- Tanoundain -Tirroup- တရုတ်မြို့ The Keen duem ၊ မြစ်ကြီးတစ်စင်း – Cassay Boatmen – Yauda boo – Earthen Ware ၏ Manufactory – Summei kioum – Saltpetre နှင့် Gunpow der – Gnameaghee Tobacco Plants – Sand aht, or Elephant Village – Meahmoo – Yapadain – The Shawbunder ပြန်လည်ရောက်ရှိလာခြင်း– Kiouptaloun – Peri odical Risings of the River – ရှေးဟောင်း Ava-De ရေးထိုးခြင်း – Temple of Shoegunga Praw လှပသော Chagain ၏ လှပသောအခြေအနေ – Ummerapoora ၏ပုံပန်းသဏ္ဍာန်၊ မြို့တော်- Tounzemahn – ဗြိတိသျှလွှတ်တော်အမတ်များ၏ Spacious Lake Residence နှင့် ဧည့်ခံပွဲနေ့ ကျွန်ုပ်တို့၏ ကမ်းတက်ခြင်း
အခန်း ၂။
ဖော်ပြထားသည့်နေရာ – Deputation_from China Provincial- NotImperial-Room ၊ တခါတရံတွင် ကိုယ်ပိုင်အိမ်များနှင့်တွဲလျက်တည်ဆောက်ခြင်း – ၎င်းအကြောင်းရင်း — General Erskine ထံမှ Birman အစိုးရပေးစာ၏ Munificence – Bir man Minister မှဖွင့်ခဲ့သည် – တောင်းပန်ချက် “ကပ်လျက်ပုံပန်းသဏ္ဍာန် တိုင်းပြည်- မိုးရွာချင်သွေ့- ကေးတောင်သူအမျိုးသမီးများ ဝီရိယရှိ- လှေလှော်သီချင်းဆိုခြင်းကို နှစ်သက်သော- တရုတ်သံစဉ်များ ကွဲလွဲ၍ ဒုက္ခ– တရုတ်-ဘုရင်၏ ကြည်ညိုမှု- မြို့တော်သို့ လှည့်-လကြတ်- ကြန့်ကြာနေသော သားရေရေ- မာန၏ တရားရုံး – ၎င်း၏ တိကျသေချာမှု – ဘုရင်ခံချုပ်မှ ဘာသာပြန်ဆိုခြင်း ed အမှတ်တရ တင်ပြခြင်း – သံရုံးများသည် များသောအားဖြင့် အဖွဲ့ဝင် သုံးဦးပါရှိသည် – ဂျူနီယာများမှ လာရောက်လည်ပတ်ခြင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံမှ ကိုယ်စားလှယ်များ – ထူးထူးခြားခြား အခမ်းအနား – ပြန်လည် လည်ပတ်ခြင်း – စကားဝိုင်း၏ အကြောင်းအရာ
အခန်း III
Birmans ၏ဘာသာတရား – ၎င်းတို့၏ဥပဒေများ – မြို့တော်၏တရားစီရင်ပိုင်ခွင့် – ရှေ့နေများ – တော်ဝင်ကောင်စီ၏နိုင်ငံတော်တည်ထောင်ခြင်း – အရာရှိများ – မျိုးရိုးလိုက်ခြင်းမဟုတ်သောဂုဏ်အသရေ – ရာထူးအဆောင်အယောင် – ဝတ်စားဆင်ယင် – တရုတ်နှင့်ဆင်တူသည် – ထိမ်းမြားမင်္ဂလာပွဲများ – အသုဘအခမ်းအနား – ဖိုးငွေ – ဝင်ငွေ
–
အခန်း IV
စစ်ဘက်ထူထောင်ရေး- ခြေလျင်တပ်- ကဆေးတပ်သား- လက်သမား- စစ်ပွဲ- လှေများ- ယမ်းမှုန့်- ရှည်လျားသောနာမည်ကြီး- လက်နက်- အစားအစာ- မြေဆီလွှာဓာတ်သတ္တုထွက်ရှိမှု- အဖိုးတန် ကျောက်မျက်ရတနာများ — ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး — တိုင်းရင်းသူ၏ ငွေကြေးအလေးသာမှု စရိုက်လက္ခဏာ — သူတို့၏ အမျိုးသမီးများကို မနာလို မရှုံ့ချပါ – စစ်ပွဲတွင် ပြင်းထန်သော – တောင်းရမ်းစားသောက်သူများ – အမည်မသိ တိရစ္ဆာန်များ – အချိန်ပိုင်းခြားခြင်း – ဂီတ – ဘာသာစကား – အင်ပါယာမြစ်များ၏ အတိုင်းအတာ
အခန်း V
Astronomical Observa ပြုလုပ်ရန် ခွင့်ပြုချက် ရရှိသည်။ ခေါင်းစဉ်များ- ဘုရင်-မြစ်ကြီး၏ သတင်းစကား- ဂျုံ-ပျား-ပျားရည်- တရားရုံးတွင် အလုပ်လုပ်သော ဘင်္ဂလား ပန်းချီဆရာ- တောရိုင်းတိရိ ဖန်ထည်များကို ဖမ်းသည့်ပုံစံ- ဘုရင်မင်းမြတ်က ဖန်ခွက်လုပ်နည်းကို မိတ်ဆက်ပေးရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်– ဘုရင်မင်းမြတ်ထံ ဘုရင်မင်းမြတ်ထံ အာရုံစူးစိုက်မှု – ဘင်္ဂလားထံမှစာများ ရောက်ရှိလာသည် – ကျွန်ုပ်တို့၏လူမျိုးများ ကျန်းမာ _ တရုတ်စာ – ပြောင်းပြန် – အကြောင်းရင်း – အခမ်းအနား စီစဉ် – စီတန်း လှည့်လည်ခြင်း – အဝင်လမ်း – ထီဆိုင် သို့ နိဒါန်းပျိုးခြင်း သို့မဟုတ် မဟာကောင်စီ ခန်းမ – တရားရုံး၏ ဖော်ပြချက် – ၎င်း၏ ခမ်းနားခြင်း – ဘုရင် မကြွလာ – မေးခွန်းများ အဆိုပြုသည်။ -Banquet- ပြန်လာရာတွင် လိုက်နာရမည့် စည်းကမ်းများ။
အခန်း VI ။
Tri vial Value ၏ Principal Officers of Principal Officers မှ မျှော်လင့်ထားသော လက်ဆောင်များ– Form of Matter- Engy Tee kien သို့ သွားရောက်လည်ပတ်- ပြည်သူ့ အရာရှိများ၏ အကျင့်စာရိတ္တကို ပိုမိုရိုသေလေးစားမှု- Departing at Court-Engy Teekien Ceremony ၏ ဂုဏ်အသရေ- Chobwas, သို့မဟုတ် မြစ်လက်တက်မင်းသားများ– Meedaw Praw – မြင့်သော တွင်းတူး – နန်းတွင်း – ဆရာတော် – သိလိုစိတ် – ယဉ်ကျေးခြင်း _ ယဉ်ကျေးခြင်း _ ပြည်မြို့ – Bassein – တွန်ဟို – နှင့် ပက်ဂမ် – နန်းတော် – သက်ဆိုင်ရာ တရားရုံးများတွင် – ပီဒီဂွတ်တိက်ကို ကြည့်ရှုပါ တော်ဝင်စာကြည့်တိုက်– တရုတ်မှ အသစ်ပြန်လည်ထွက်ပေါ်လာသော ဆူညံသံများ – အပုပ်ချခြင်း၏ အကျိုးသက်ရောက်မှုများ – ဝန်ကြီးများ၏ ဂုဏ်ယူဝံ့ကြွားခြင်း – ကျင့်ဝတ်တစ်ခုတွင် မကျော်လွှားနိုင်သော ခက်ခဲမှု – Bamoo ဘုရင်ခံ၏ ယဉ်ကျေးသိမ်မွေ့မှု – Seredaw Poundagee Praw သို့ သွားရောက်လည်ပတ်ခြင်း သို့မဟုတ် Arch Priest – ခမ်းနားထည်ဝါသော Kioum – မြောက်မြားစွာသော ဘာသာရေး ous အဆောက်အဦများ – Knebang Kioum—လှပသောအဆောက်အဦတစ်ခု- မည်သည့်ရည်ရွယ်ချက်အတွက်အသုံးချသည်- A Kioum of Extraordinary Splendor – Arracan Gaudma သို့လည်ပတ်ပါ – လူများစု Chounda ၏စိတ်အားထက်သန်စွာကိုးကွယ်ခြင်း သို့မဟုတ် Stran gers အတွက်နေရာထိုင်ခင်း– သုံးဆောင်ပါ။ of Refreshment- ပြန်လာ- Ummerapoora ခံတပ်၏ ဖော်ပြချက်
အခန်း VII
သာယာဝပြောသော သံရုံးမှ ရပ်စဲရေး မျှော်လင့်ချက်အား အားသွန်ခွန်စိုက် အတိုက်အခံများနှင့် တွေ့ဆုံရန် အကြောင်းအရင်း_ မောရစ်ရှပ်မှ ရန်ကုန်သို့ ‘ရန်ကုန်မြို့သို့ မော်ရီသျှစ်မှ ရောက်ရှိလာသည့် သတင်းများ – ဖုန်မှုန့်များ ပြန့်ကျဲနေသော သတင်းများ — Mr Wood သည် Woongees-ယဉ်ကျေးသော ဧည့်ခံပွဲသို့ သွားရောက်လည်ပတ်ခဲ့သည် – မှတ်သားဖွယ်ရာ Cirstance လိုအပ်ချက်ကို သိရှိရန် လိုအပ်ပါသည်။ ဘုရင်မင်းမြတ်၏ အသနားခံစာ – Birman King ထံမှ လက်ဆောင်များ ပေးအပ်ရန် ချိန်းထားသော နေ့ – Lotoo တွင် စကားဝိုင်း – Birman Court ၏ မောက်မာမှု – ပြန်လည် သရုပ်ပြရန် ဆုံးဖြတ်ခြင်း – ရိုင်းစိုင်းသော ဆက်ဆံခြင်း – Mr Wood က ရေးသားပြီး လေးနက်သော ကြေငြာချက် တစ်စောင်ကို ပေးပို့ခဲ့သည် – ၎င်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော အကြံဥာဏ်များ – နှစ်သက်ဖွယ် နိဂုံး-က၊ ဘုရင် Liberal Return of Presentation မှ ကျွန်ုပ်တို့၏ ဧည့်ခံပွဲအ တွက် ချိန်းထားသောနေ့ – မတူညီသော ဆောင်းပါးများ နန်းတော် နိဒါန်းသို့ ဆက်လက်သွားပါမည် – ပရိသတ်ခန်းမ – ဘုရင် – သူ၏ ၀တ်စားဆင်ယင်မှု – လူသား – Rroom ရှိတရားဝင် စာရွက်စာတမ်းများ လက်ခံရယူခြင်း – ဘုရင်ကြီး၏ စာကို ပေးပို့ရာတွင် စိတ်အားထက်သန်မှုအတွက် – ပြန်လာ
အခန်း ၈။
တရားဝင်စာရွက်စာတန်းများ- တရုတ်လက်ထောက်များ ထွက်ခွာရန် ပြင်ဆင်ပါ- ၎င်းတို့ပြန်ပို့ရန် ကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားရန်- Birman စာအုပ်များကို သူစိမ်းများထံ တိတ်တဆိတ်ရောင်းချခဲ့သည်- ထောင်ကျနေသည့် အမျိုးသားတစ်ဦး- တရားရုံး၏ လစ်ဘရယ်အပြုအမူ- Siamese ပန်းချီဆရာ- Birman ပွဲတော် — ရာထူးအဆင့်ရှိသော အမျိုးသမီးအားလုံး တက်ရောက်သည့် ဘုရင်မကြီး၏ ရင်ပြင်- အလင်းရောင်များ ၊ Engy Teekien သို့ မထင်မှတ်ဘဲ လာရောက်လည်ပတ်ခြင်း – ကျွန်ုပ်တို့၏ လှေပေါ်တက်ခြင်း – Principal Woon Gee မှ အိန္ဒိယ ဘုရင်ခံချုပ်ထံသို့ ပေးစာ – နာမကျန်း ဝေဒနာ ခံစားနေရပါသည်။ ကျွန်ုပ်တို့၏လူတစ်ဦးမှ — Tongho မင်းသား၏နောက်လိုက်များ၏စိတ်မ၀င်စားမှု- Leave Ummerapoora – Chagaing သို့သွားရောက်လည်ပတ်ခြင်း – ခံတပ် – Oderua၊ သို့မဟုတ် Pot Village – Kieock၊ Birman Idols များ၏ကြီးမားသောထုတ်လုပ်ရေး— Temple of Commodoo Praw မီးပန်းများ – သာမန်သာမန်ဒုံးပျံများ Magnitude- Chagaing – မှို့၏ Emporium – ရှေးဟောင်းအင်းဝဘုရားကျောင်း – Logatherpoo Praw – ခမ်းနားသောရုပ်တု – Sandaht သို့မဟုတ် Elephant Town – Keenduem မြစ် – Nioundoh – Mioudogee ၏ Pegahm Civility၊ သို့မဟုတ် ဒုတိယအုပ်ချုပ်ရေးမှူး Ride မှ အပျက်အစီးများကိုကြည့်ရှုရန် – စူးစမ်းလိုသောဘုရားကျောင်း – အနုပညာ Birmans မှဆုံးရှုံးခဲ့သော Arches ကိုလှည့်ခြင်း – Reach the Sillah Mew မြို့
အခန်း ၉။
Sembewghewn သို့ရောက်ရှိခြင်း—အာရာကန်၏မေဝဏ်၏ယဉ်ကျေးခြင်း- Yanangheoum- ရေနံတွင်းများ-Patanago – Meeaday – Pegue of Maywoon- Kayn၊ သို့မဟုတ်Moun taineers ထူးဆန်းသောထုံးစံ- ဘာသာတရားအယူအဆများ -Puloo – ပြည်မြို့ဟောင်းတစ်ခု၏နေရာသို့သွားရောက်လည်ပတ်ပါ – Peeingheo – Mayahoun – Birman Boatmen ၏မုန်းတီးမှု – အနိဋ္ဌာရုံအခြေအနေ – အနောက်မြစ်မြစ် – Donoobew – ဧရာဝတီမြစ်ဆုံထဲသို့ ဝင်ရောက် – ခြင်များ – Captain Thomas နှင့် တွေ့ဆုံ – ရန်ကုန်သို့ ရောက်ရှိ
အခန်း X
Rhoom တွင် မှတ်ပုံတင်ထားသော Imperial Order – Birman Empire နှင့် ကျွန်ုပ်တို့၏ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးနှင့် ဆက်စပ်မှုအပေါ် ရောင်ပြန်ဟပ်ခြင်း မေလ woon မှ လာရောက်လည်ပတ်ခြင်း လက်ခံခြင်း – Carrian Village Birman Game of ChessInstance of a Trial of Maywoon ထံမှ Ordeal Letter by the Maywoon မှ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး -Gene rak – ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်သို့ ပင်လယ်မြင်းခရီးဖြင့် စတင်ထွက်ခွာပါမည်။
နိဂုံး
.
DOWNLOAD EBOOK:
https://books.google.com.mm/books?id=8BZUAAAAYAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false